بله. اضافه وزن و چاقی موجب افزایش خطر بروز سرطان پستان (در زنان یائسه)، کولون، رحم، مری، کلیه، وسایر سرطانها میشود. با اینکه مطالعات مربوط به رابطه کاهش وزن و کاهش خطر بروز سرطان اندک است، بعضی مطالعات نشان میدهد که کاهش وزن میتواند خطر سرطان پستان را کاهش دهد. با توجه به سایر فواید اثبات شده به افراد دچار اضافه وزن توصیه میشود وزن خود را کم کنند. کاهش اضافه وزن در سنین بزرگسالی نه تنها در جلوگیری از بروز سرطان بلکه در کاهش خطر سایر بیماریهای مزمن نیز اهمیت دارد.
آیا شیوه پختن گوشت با خطر سرطان ارتباط دارد؟پختن کافی برای از بین بردن میکروبهای مضر در گوشت ضروری است. ولی برخی مطالعات نشان داده است که سرخ کردن، آبپز کردن یا کبابی کردن گوشت در دمای بسیار زیاد مواد شیمیایی تولید میکند که میتواند خطر سرطان را بیشتر کند. با اینکه این مواد میتواند باعث آسیب DNA و بروز سرطان در حیوانات گردد، ولی تأثیر آنها در ایجاد سرطان کولورکتال در انسان مشخص نشده است. بخارپز کردن و پختن در میکروویو باعث تولید مقدار کمتری از این مواد میشود.
بعضی مطالعات رابطه مصرف زیاد گوشت فرآوری شده و سرطانهای کولورکتال و معده را نشان داده است. این رابطه ممکن است با نیتریت مرتبط باشد که برای حفظ رنگ و جلوگیری از رشد باکتریها به سوسیس، کالباس و همبرگر اضافه میشود. مصرف گوشتهای فرآوری شده و گوشتهایی که به روشهایی مانند نمک سود کردن و دودی کردن نگهداری میشود موجب تماس با مواد مضر و سرطانزا شده و لازم است تا حد امکان از مصرف آنها خودداری شود.
لیکوپن رنگدانه قرمز – نارنجی است که عمدتاً در گوجه فرنگی و غذاهای حاوی آن و با مقدار کمتر در گریپفروت و هندوانه وجود دارد. مطالعات زیادی نشان داده است که مصرف گوجه فرنگی و غذاهای حاوی آن خطر سرطان راکاهش می¬دهد. ولی اینکه لیکوپن مسؤول این اتفاق باشد مشخص نیست. حتی اگر لیکوپن مرتبط با کاهش خطر سرطان باشد، این بدینمعنی نیست که مصرف مکملهای حاوی لیکوپن مؤثر و بیخطر است.
خیر. پرتوتابی به غذاها برای از بین بردن ارگانیسمهای مضر برای افزایش زمان نگهداری آنها انجام می¬شود. این پرتوها پس از پرتوتابی در غذا باقی نمیماند و مصرف این غذاها به نظر نمیرسد با خطر سرطان مرتبط باشد.
آسیب به ژنهای تنظیم کننده رشد سلولی میتواند ژنتیکی یا اکتسابی باشد. انواع خاصی از موتاسیونها و تغییرات ژنتیکی موجب افزایش خطر بروز سرطان می¬شود. مواد مغذی رژیم غذایی میتواند از آسیب DNA جلوگیری کند. فعالیت بدنی، کنترل وزن و رژیم غذایی میتواند از ایجاد سرطان درافراد با خطر ژنتیکی بالای سرطان جلوگیری کرده یا آن را به تأخیر بیاندازد. رابطه متقابل بین رژیم غذایی و فاکتورهای ژنتیکی یک مبحث مهم و پیچیده است که مطالعات زیادی در این رابطه در حال انجام است.
اخبار زیادی از فواید سلامتی ترکیبات آلیوم در سیر و سایر سبزیجات خانواده پیاز منتشر میشود. سیر در حال حاضر از نظر توانایی کاهش خطر سرطان تحت بررسی است. تاکنون شواهد قطعی درحمایت از نقش این غذاها در پیشگیری از سرطان در دست نیست.
فولات نوعی ویتامین B است که در انواعی از سبزیجات، میوهها، حبوبات و غلات کامل وجود دارد. مصرف کم فولات باعث افزایش خطر سرطان کولون، رکتوم و پستان خصوصاً در صورت مصرف الکل میشود. شواهد اخیر نشان میدهد برای کاهش خطر سرطان، فولات باید از طریق مصرف سبزیجات، میوهها و غلات تکمیل شده تأمین گردد.
مطالعات زیادی در رابطه با تأثیر فلوراید بهعنوان درمان ضایعات دندانی یا فلوراید اضافه شده به خمیردندان، آب شهری یا غذاها و خطر بروز سرطان انجام شده است. به نظر نمیرسد فلوراید باعث افزایش خطر سرطان گردد.
ماهی یک منبع غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ است. مطالعات حیوانی نشان میدهد که این اسیدهای چرب از بروز سرطان جلوگیری کرده یا رشد آن را کندتر میکند. ولی شواهد اندکی در تأثیر آنها در انسان وجود دارد. با اینکه مصرف ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا۳، موجب کاهش خطر بروز بیماریهای قلبی میشود، برخی انواع ماهیها (خصوصاً ماهیهای بزرگ) ممکن است حاوی مقادیر زیادی جیوه، پلیکلرین بیفنیل (PCBs)، دیوکسین و سایر آلوده کنندههای محیطی باشد. زنان باردار، زنان شیرده و کودکان نباید از این نوع ماهیها استفاده کنند. مطالعات تاکنون فواید مصرف مکملهای امگا۳ و روغن ماهی را همانند خوردن خود ماهی نشان نداده است.