کمک یک مولکول به سلول‌های T در درمان سرطان

ایمنی‌درمانی سرطان با استفاده از سلول‌های ایمنی موسوم به “طراح”(Designer)، درمان سرطان را در سال‌های اخیر متحول کرده است. در این نوع درمان، سلول‌های تی، از خون بیمار جمع‌آوری می‌شوند و مورد مهندسی ژنتیک قرار می‌گیرند تا سلول‌های تی حامل یک مولکول مصنوعی موسوم به “سلول تی کایمریک گیرنده آنتی‌ژن”(CAR) تولید شوند. این سلول‌های مهندسی شده، سلول‌های سرطانی را تشخیص می‌دهند و از بین می‌برند. سپس، سلول‌های اصلاح شده ژنتیکی به مقدار زیادی گسترش می‌یابند و دوباره به بیمار تزریق می‌شوند.

ایمنی‌درمانی مبتنی بر سلول‌های CAR T، نتایج قابل توجهی را در برخی از بیماران به ویژه بیماران مبتلا به انواع خاصی از سرطان نشان داده است اما برای بهبود دوام و عملکرد این سلول‌ها، پژوهش بیشتری مورد نیاز است. گروهی از پژوهشگران “دانشگاه آگوستا”(Augusta University) اخیرا گزارش داده‌اند هنگامی که یک مولکول سیگنال‌دهنده موسوم به “STAT5” در سلول‌های CAR T نگه داشته شود، سلول‌های CAR T می‌توانند مدت بیشتری فعال بمانند و به صورت موثرتری به از بین بردن تومور کمک کنند.

دکتر “گانگ ژو”(Gang Zhou)، از پژوهشگران این پروژه گفت: پژوهش ما نشان می‌دهد که بیان یک شکل فعال از مولکول STAT5 در سلول‌های تی می‌تواند نتایج درمان را در موش‌های مبتلا به “لنفوم سلول بی”(B-cell lymphoma) بهبود ببخشد. یکی از نکات مهم پژوهش ما این است که نشان می‌دهد مولکول STAT5 چگونه عملکرد سلول‌های “CD4+ T” را که زیرمجموعه‌ای از سلول‌های تی هستند و نقش مهمی در تنظیم واکنش‌های ایمنی ضد تومور بر عهده دارند، بهبود می‌بخشد.

ژو گفت: هنگامی که بیمار، سلول‌های CAR T را دریافت می‌کند، ممکن است که موانع بسیاری موجب از بین رفتن درمان شوند. ممکن است که راه ورود سلول‌های CAR T به محل تومور مسدود شود یا عمر آنها کوتاه باشد و یا پس از رو به رو شدن با سلول‌های سرطانی، از کار بیفتند. پژوهش ما نشان می‌دهد که با افزودن مولکول فعال شده STAT5، سلول‌های تی می‌توانند راه خود را به سوی تومور پیدا کنند و پس از نابود کردن سلول‌های سرطانی می‌توانند فعال بمانند. همچنین، مولکول STAT5 می‌تواند به سلول‌های CAR T کمک کند تا بیشتر در بدن باقی بمانند و از بازگشت سلول‌های سرطانی پیشگیری کنند.

اگرچه پژوهش ژو در حال حاضر به آزمایشگاه او محدود شده اما او امیدوار است که نتایج این پژوهش روزی به کلینیک درمانی راه یابند. با وجود این، پیش از به کار گرفتن روش فعالسازی مولکول STAT5 روی انسان، باید پژوهش‌های بیشتری انجام شوند و میزان ایمنی یا مسمومیت ناشی از آن نیز باید با دقت مورد ارزیابی قرار بگیرند.

این پژوهش، در مجله “Science Immunology” به چاپ رسید.