درمان سرطان مثانه
Bladder Cancer Treatment
اطلاعات عمومی دربارۀ سرطان مثانه
نکات کلیدی این بخش
- سرطان مثانه سرطانی است که در آن سلولهای بدخیم ( سرطانی) در بافتهای مثانه شکل میگیرند.
- استعمال دخانیات، جنسیت و رژیم غذایی میتواند بر خطر ابتلا به سرطان مثانه تأثیرگذار باشد.
- نشانههای احتمالی سرطان مثانه عبارتند از وجود خون در ادرار یا درد در حین ادرار کردن.
- از آزمایشهای بررسی ادرار، واژن یا راستروده جهت کمک به شناسایی و تشخیص سرطان مثانه استفاده میشود.
- برخی عوامل خاص بر پیشآگاهی (پیشبینی احتمال بهبودی یا عدم بهبود و دوره بیماری- Prognosis) و گزینههای درمانی تأثیر میگذارند.
- سرطان مثانه سرطانی است که در آن سلولهای بدخیم (سرطانی) در بافتهای مثانه شکل میگیرند.
مثانه اندامی توخالی است که در بخش پایینی شکم قرار دارد. ظاهرش شبیه به یک بادکنک کوچک است و یک دیوارۀ ماهیچهای دارد که امکان منقبض شدن و منبسط شدن را برایش فراهم میکند. ادرار تا زمانیکه از بدن خارج شود، در مثانه جمع میشود. ادرار، مایعی زائد (دفعی) است که توسط کلیهها در هنگام پاکسازی خون تولید میشود. ادرار از طریق دو لوله به نام میزنای از کلیهها به مثانه میریزد. هنگامیکه مثانه در حین ادرار کردن خالی میشود، ادرار از طریق لولهای دیگر بهنام پیشابراه از مثانه و در نهایت از بدن خارج میشود.
سه نوع سرطان در سلولهای غشاء مثانه ایجاد میشوند. این سرطانها با توجه به نوع سلولهای بدخیم (سرطانی) نامگذاری میشوند:
ترانزیشنال سل کارسینوم (Transitional Cell Carcinoma): سرطانی است که در سلولهای موجود در درونیترین لایۀ مثانه ایجاد میشود. این سلولها میتوانند با پر شدن مثانه منبسط شده و با خالی شدن آن منقبض شوند. بیشتر سرطانهای مثانه در سلولهای ترانزیشنال ایجاد میشوند.
کارسینوم سلول سنگفرشی (Squamous Cell Carcinoma): سرطانی است که در سلول سنگفرشی ایجاد میشود، که سلولهایی ظریف و مسطح هستند که ممکن است پس از عفونتها یا التهابهای بلند مدت، در مثانه بهوجود آیند.
آدنوکارسینوم(Adenocarcinoma): سرطانی است که در سلولهای غدهای ( Glandular ، غدۀ مترشحه یا Secretory) بهوجود میآید. سلولهای غدهای موجود در مثانه، موادی مخاط مانند تولید میکنند.
سرطانی که به غشای مثانه محدود میشود سرطان مثانۀ سطحی نامیده میشود. سرطانی که در سلولهای ترانزیشنال آغاز شود، ممکن است از غشاء مثانه گذشته و به دیوارۀ ماهیچهای مثانه حمله کند و یا به اندامهای مجاور و غدد لنفاوی سرایت کند؛ به این نوع سرطان، سرطان مثانۀ مهاجم میگویند.
برای آگاهی بیشتر به خلاصههای زیر مراجعه کنید:
آزمایشهای غربالگری سرطان مثانه و دیگر
سرطانهای مربوط به پوشش دستگاه ادراری.
سرطانهای غیرمعمول در کودکان.
استعمال دخانیات، جنسیت و رژیم غذایی میتواند بر خطر ابتلا به سرطان مثانه تأثیرگذار باشد.
هر آنچه که احتمال ابتلا به بیماری را افزایش دهد، عامل خطرزا نامیده میشود. عوامل خطرزای مربوط به سرطان مثانه عبارتند از:
استعمال دخانیات.
قرار داشتن در معرض برخی مواد در محل کار، از جمله لاستیک، بعضی رنگها و منسوجات خاص، رنگهای ساختمانی و نقاشی و تعدادی از فرآوردههای آرایشگری.
رژیم غذایی حاوی میزان بسیار زیاد گوشت سرخ شده و چربی.
مسن بودن، مرد بودن و سفیدپوست بودن.
ابتلا به عفونتی ناشی از نوعی انگل خاص.
نشانههای احتمالی سرطان مثانه عبارتند از وجود خون در ادرار یا درد در حین ادرار کردن.
احتمال دارد این علائم در اثر سرطان مثانه ایجاد شده باشند، گرچه تعدادی دیگر از بیماریها نیز چنین علائمی دارند. اگر هر یک از مشکلات زیر بروز یافت، باید به پزشک مراجعه کنید:
وجود خون در ادرار (که باعث می شود رنگ ادرار کمی کدر شود و یا در برخی موارد قرمز کمرنگ شود).
تکرر ادرار یا احساس نیاز به ادرار کردن بدون اینکه قادر به ادرار کردن باشید.
درد در حین ادرار کردن.
درد در قسمت پایینی کمر و پشت.
از آزمایشهای بررسی ادرار، واژن یا راستروده جهت کمک به شناسایی (یافتن) و تشخیص سرطان مثانه استفاده میشود.
ممکن است از آزمایشها و روشهای زیر استفاده شود:
سی.تی.اسکن (Cat اسکن): روشی که در آن از نواحی درونی بدن از زوایای مختلف، چندین عکس با دقت بسیار بالا گرفته میشود. این تصاویر بهوسیلۀ رایانهای که به یک دستگاه اشعۀ ایکس متصل است گرفته میشوند. ممکن است برای وضوح بیشتر بافتها و اندامها در عکس، مادهای رنگی به درون رگ بیمار تزریق، یا به وی خورانده شود.
آزمایش ادرار: آزمایشی است جهت بررسی رنگ ادرار و محتویات آن از جمله قند، پروتئین، گلبولهای قرمز و گلبولهای سفید.
آزمایش داخلی: آزمایشی از واژن و یا راستروده. پزشک، با دستکش به معاینۀ درون واژن و یا راستروده میپردازد تا وجود توده در این اندام را بررسی کند.
عکسبرداری از کلیهها و مثانه با تزریق مواد رنگی که در ایران به عکس رنگی معروف است (Intravenous Pyelogram- IVP): عکسبرداری با اشعۀ ایکس از کلیهها، میزنایها و مثانه، بهمنظور بررسی وجود سرطان در این اندامها. یک مادۀ رنگی متمایزکننده (Contrast Dyee) درون رگ تزریق میشود. با عبور مادۀ رنگی متمایزکننده از کلیهها، میزنایها و مثانه، از این نواحی با اشعۀ ایکس عکسبرداری میشود تا مشخص شود در این نواحی انسدادی وجود دارد یا نه.
سیستوسکوپی: روشی برای معاینۀ درون مثانه و پیشابراه جهت بررسی نواحی غیرطبیعی. یک سیستوسکوپ را از طریق پیشابراه به درون مثانه وارد میکنند. سیستوسکوپ ابزاری باریک و لوله مانند است که یک چراغ و یک لنز جهت تصویربرداری در آن تعبیه شده است. ابزاری نیز جهت برداشتن نمونههایی از بافتهای مشکوک دارد که بعداً نمونه را زیر میکروسکوپ برای بررسی وجود نشانههای سرطان معاینه کنند.
نمونهبرداری: از سلولها یا بافتهای مشکوک بهمنظور بررسی در زیر میکروسکوپ نمونهبرداری میشود که بعداً آسیبشناس آن را برای وجود نشانههایسرطان مورد استفاده قرار میدهد. نمونهبرداری از سرطان مثانه معمولاً در طول روند سیستوسکوپی انجام میشود. ممکن است حین نمونهبرداری بتوان تومور را بهطور کلی برداشت.
یاختشناسی ادرار: بررسی ادرار زیر میکروسکوپ جهت بررسی وجود سلولهای غیرطبیعی.
برخی عوامل خاص بر پیش آگهی (پیشبینی احتمال بهبودی و یا عدم بهبودی و دوره بیماری- Prognsis) و گزینههای درمانی تأثیر میگذارند.
پیش آگهی (احتمال بهبودی) به عوامل زیر بستگی دارد:
مرحلۀ سرطان (اینکه آیا سرطان مثانه، سطحی است یا مهاجم، و آیا به دیگر قسمتهای بدن سرایت کرده است یا نه). اغلب میتوان سرطان مثانه را در صورتیکه در مراحل اولیه باشد معالجه کرد.
نوع سلولهای سرطانی موجود در مثانه و ظاهرشان در زیر میکروسکوپ.
سن بیمار و سلامت عمومی وی.
گزینههای درمانی به مرحلۀ سرطان مثانه بستگی دارد.
مراحل سرطان مثانه
نکات کلیدی این بخش
پس از تشخیص سرطان مثانه، جهت پی بردن به اینکه سلولهای سرطانی درون مثانه گسترش یافته یا به دیگر قسمتهای بدن سرایت کردهاند یا نه، آزمایشهایی انجام میشود.
سرطان به سه طریق در بدن منتشر میشود.
برای توصیف سرطان مثانه از مراحل زیر استفاده میشود:
مرحلۀ صفر (سرطان پاپیلاری و سرطان در جا)
مرحلۀ یک (I)
مرحلۀ دو (Ii)
مرحلۀ سه (Iii)
مرحلۀ چهار (Iv)
پس از تشخیص سرطان مثانه، بهمنظور پی بردن به اینکه سلولهای سرطانی درون مثانه گسترشیافته یا به دیگر قسمتهای بدن سرایت کردهاند یا نه، آزمایشهایی انجام میشود.
روشی که جهت پی بردن به میزان گسترش سرطان در غشاء و ماهیچۀ مثانه یا سرایت به دیگر قسمتهای بدن مورد استفاده قرار میگیرد، تعیین مرحلۀ سرطان نام دارد. اطلاعاتی که از فرایند تعیین مرحلۀ سرطان بهدست میآید مشخصکنندۀ مرحلۀ سرطان است که برای طرح برنامۀ درمانی دانستن آن مهم است. در فرایند تعیین مرحلۀ سرطان، معمولاً از آزمایشها و روشهای زیر استفاده میشود:
سیستوسکوپی: روشی جهت معاینۀ درون مثانه و پیشابراه برای بررسی نواحی غیرطبیعی. در این روش یک سیستوسکوپ را از طریق پیشابراه به درون مثانه میفرستند. سیستوسکوپ ابزاری باریک و لولهشکل است که یک لامپ و یک لنز جهت تصویربرداری در آن تعبیه شده است. همچنین ممکن است ابزاری جهت برداشتن نمونههایی از بافت نیز داشته باشد، که این نمونهها را زیر میکروسکوپ جهت بررسی وجود نشانههای سرطان معاینه میکنند.
سی.تی.اسکن (Cat اسکن): روشی که در آن از نواحی داخلی بدن، از زوایای مختلف چندین عکس بسیار دقیق گرفته میشود. این تصاویر توسط رایانهای که متصل به یک دستگاه اشعۀ ایکس است، تهیه میشوند. گاهی یک مادهای رنگی هم به درون رگ بیمار تزریق، یا به وی خورانده میشود تا به وضوح بیشتر اندامها یا بافتها در عکس کمک کند.
ام.آر.آی (عکسبرداری با تشدید مغناطیسی): روشی که در آن از آهنربا، امواج رادیویی و یک رایانه استفاده میشود تا از نواحی داخلی بدن با دقت بسیار بالا عکسبرداری شود. نام دیگر این روش عکسبرداری با تشدید مغناطیسی هستهای (NMRI) است.
معاینۀ فیزیکی و سابقۀ پزشکی: معاینۀ بدن بیمار جهت بررسی نشانههای عمومی سلامت، که شامل بررسی وجود نشانههای بیماری، از جمله تودهها یا هر چیز دیگری که غیرطبیعی بهنظر برسد میشود. سابقهای از وضعیت سلامت بیمار و بیماریهایی که در گذشته به آنها مبتلا بوده و درمانهایی که روی وی انجام شده نیز گرفته میشود.
عکسبرداری با اشعۀ ایکس از قفسۀ سینه: عکسبرداری از اندامها و استخوانهای درون قفسۀ سینه با استفاده از اشعۀ ایکس. اشعۀ ایکس، نوعی موج پرانرژی است که میتواند از داخل بدن عبور کرده و به روی فیلم بتابد و به این شکل عکسی از نواحی داخلی بدن بر روی فیلم تصویر کند.
اسکن استخوان: روشی جهت بررسی اینکه آیا در استخوان سلولهایی که به سرعت تقسیم میشوند، مانند سلولهای سرطانی وجود دارند یا نه. مقدار بسیار کمی مادۀ رادیواکتیو به رگ بیمار تزریق شده و وارد جریان خون میشود. سپس مادۀ رادیو اکتیو در استخوانها جمع میشود که اسکنر میتواند آنها را شناسایی کند.
سرطان به سه طریق در بدن گسترش مییابد.
سه راهی که سرطان در بدن انتشار مییابد عبارتند از:
از طریق بافت. سرطان به بافتهای طبیعی مجاور حمله میکند.
از طریق سیستم لنفاوی. سرطان به سیستم لنفاوی حمله کرده و از طریق عروق لنفاوی به دیگر قسمتهای بدن سرایت میکند.
از طریق خون. سرطان به رگها و مویرگها حمله کرده و بههمراه خون به دیگر قسمتهای بدن رسوخ میکند.
هنگامیکه سلولهای سرطانی از تومور اولیه (اصلی) جدا شده و از طریق لنف یا خون به دیگر قسمتهای بدن میروند، میتوانند تومور دیگری (ثانویهای) را شکل دهند. این فرایند متاستاز نام دارد. نوع سرطان تومور ثانویه (متاستازی) از همان نوع سرطان تومور اولیه است. برای مثال، در صورتیکه سرطان پستان به استخوانها سرایت کند، سلولهای سرطانی موجود در استخوانها در واقع سلولهای سرطان پستان هستند. نام این سرطان، سرطان پستان متاستازی است، و نه سرطان استخوان.
برای توصیف سرطان مثانه از مراحل زیر استفاده میشود:
مرحلۀ صفر: کارسینوم پاپیلاری (Papillary) و سرطان درجا در مرحلۀ صفر، در بافت غشاء داخلی مثانه سلولهای غیرطبیعی وجود دارد. ممکن است این سلولهای غیرطبیعی سرطانی شوند و به بافت طبیعی مجاور خود سرایت کنند. مرحلۀ صفر با توجه به نوع تومور، خود به دو مرحلۀ A0 و مرحلۀ Is0 تقسیم میشود:
مرحلۀ A0 با عنوان کارسینوم پاپیلاری نیز نامیده میشود، که ممکن است مانند تودههای قارچی شکلی بهنظر برسد که از غشاء مثانه روییدهاند.
مرحلۀ IS0 با عنوان سرطان در محل نیز نامیده میشود، که توموری مسطح بر روی بافت غشاء داخلی مثانه است.
مرحلۀ یک (I)
در مرحلۀ یک (I)، سرطان به لایۀ بافتی زیرین غشاء داخلی مثانه سرایت کرده است.
مرحلۀ دو (II)
در مرحلۀ دو (II)، سرطان یا به نیمۀ داخلی و یا به نیمۀ خارجی دیوارۀ ماهیچهای مثانه رسوخ کرده است.
مرحلۀ سه (III)
در مرحلۀ سه (III)، سرطان از مثانه به بافت لایۀ چربی احاطهکنندۀ آن پیشروی کرده و ممکن است به اندامهای تناسلی (پروستات، رحم و واژن) نیز رسیده باشد.
مرحلۀ چهار (IV)
در مرحلۀ چهار (IV)، سرطان از مثانه به دیوارۀ شکمی یا لگن رسوخ کرده است. ممکن است سرطان به یک یا چند غدۀ لنفاوی یا به دیگر قسمتهای بدن نیز منتشر شده باشد.
سرطان مثانۀ راجعه
سرطان مثانۀ راجعه، سرطانی است که پس از درمان، دوباره عود کرده (بازگشته) است. محل بازگشت این سرطان میتواند در مثانه یا قسمتهای دیگر بدن باشد.
گزینههای درمانی در یک نگاه
نکات کلیدی این بخش
روشهای درمانی گوناگونی
برای مبتلایان به سرطان مثانه وجود دارد.
از چهار روش درمانی استاندارد استفاده میشود:
جراحی.
پرتودرمانی.
شیمیدرمانی.
درمان بیولوژیک.
روشهای جدید درمانی که در پژوهشهای بالینی مورد بررسی قرار دارند:
پیشگیری دارویی.
درمان فوتودینامیک (Photodynamic Therapy).
بیماران میتوانند شرکت در پژوهشهای بالینی را نیز در نظر داشته باشند.
بیماران میتوانند پیش از شروع درمان، در حین آن یا پس از پایان درمان، در پژوهشهای بالینی شرکت کنند.
ممکن است انجام آزمایشهای مربوط به پیگیری سلامت بیمار پس از درمان لازم باشد.
روشهای درمانی گوناگونی برای مبتلایان به سرطان مثانه بهکار میرود.
روشهای درمانی مختلفی برای مبتلایان به سرطان مثانه وجود دارد. برخی از روشهای درمانی استاندارد هستند
(روشهایی که در حال حاضر از آنها استفاده میشود)، و برخی از روشهای درمانی در پژوهشهای بالینی تحت بررسی هستند. پژوهش بالینی بر روی یک روش درمانی، یک بررسی تحقیقاتی است که بهمنظور بهبود روشهای درمانی موجود یا یافتن روشهای جدید بر روی مبتلایان به سرطان انجام میشود. در صورتیکه نتایج پژوهشهای بالینی نشاندهندۀ بهتر بودن روش درمانی جدید نسبت به درمان استاندارد باشد، ممکن است درمان جدید، بهعنوان درمان استاندارد مطرح شود. بیماران میتوانند شرکت در پژوهشهای بالینی را نیز در نظر داشته باشند. باید دانست که برخی از پژوهشهای بالینی تنها پذیرای بیمارانی هستند که هیچ درمانی را آغاز نکردهاند.
از چهار روش درمانی استاندارد استفاده میشود:
جراحی
معمولاً یکی از انواع جراحیهای زیر انجام میشود:
برداشت از طریق پیشابراه (Transurethral Resection- Tur) با استفاده از جریان الکتریسیته: نوعی جراحی که در آن سیستوسکوپ (یک لولۀ باریک نورانی) را از طریق
پیشابراه وارد مثانه میکنند، سپس از ابزاری که در انتهایش یک حلقۀ سیمی است، برای برداشتن و یا سوزاندن تومور بهوسیلۀ جریان الکتریکی قوی، استفاده میکند.
مثانهبرداری کامل (Radical Cystectomy): نوعی جراحی که در آن مثانه، تمام غدد لنفاوی و اندامهای مجاور آن را که سرطانی هستند، برمیدارند. ممکن است از این نوع جراحی در صورتیکه سرطان به دیوارۀ ماهیچهای مثانه حمله کرده باشد، یا سرطانِ سطحی بخش زیادی از مثانه را گرفته باشد استفاده کنند. در مردان، اندامهای مجاوری که آنها را برمیدارند عبارتند از پروستات، کیسههای منی، و بخشی از مجرای انتقال منی (Vas Deferens). در زنان، رحم، تخمدانها، لولههای رحمی (فالوپ) و بخشی از واژن را برمیدارند. گاهی، در صورتیکه سرطان به خارج از مثانه سرایت کند و نتوان همه بخشهایسرطانزده را بهطور کامل برداشت، فقط خود مثانه را برمیدارند تا علائم پیشابی ناشی از سرطان کاهش یابد. در صورتیکه جراح مجبور به برداشتن مثانه شود، راهی دیگر برای خروج ادرار از بدن ایجاد میکند.
مثانهبرداری جزئی (Segmental Cystectomy): نوعی جراحی برای برداشتن بخشی از مثانه. این نوع جراحی را میتوان بر روی بیمارانی انجام داد که مبتلا به تومور با درجۀ پایین هستند و تنها بخشی از دیوارۀ مثانهشان درگیر سرطان شده است. به دلیل اینکه تنها بخشی از مثانه برداشته میشود، بیماران قادرند پس از گذراندن دورۀ بهبودی، بهطور طبیعی ادرار کنند.
انحراف مسیر پیشابی (Urinary Diversion): نوعی جراحی، جهت ایجاد یک محل جدید ذخیره شدن ادرار در بدن و یک مسیر جدید دفع آن.
پرتودرمانی
پرتودرمانی یکی از روشهای درمان سرطان است که در آن از اشعه ایکس قوی یا دیگر انواع اشعه برای از بین بردن سلولهای سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها استفاده میشود. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد. در پرتودرمانی خارجی از دستگاهی خارج از بدن، جهت تابش اشعه به سمت ناحیۀ درگیر سرطان استفاده میشود. در پرتودرمانی داخلی، از یک مادۀ رادیو اکتیو که درون سرنگ، دانه، سیم یا سوندی تعبیه شده و مستقیماً در ناحیۀ درگیر سرطان یا ناحیۀ مجاور آن قرار داده میشود، استفاده میشود. روش انجام پرتودرمانی به نوع و مرحلۀ سرطان تحت درمان بستگی دارد.
شیمیدرمانی
شیمیدرمانی نوعی روش درمان سرطان است که در آن از داروها جهت جلوگیری از رشد و افزایش سلولهای سرطانی استفاده میشود، این کار یا با از بین بردن این سلولها و یا با جلوگیری از تقسیم شدنشان انجام میشود. در صورتیکه شیمیدرمانی از طریق خوراندن یا تزریق دارو درون رگ یا عضله انجام شود، داروها وارد جریان خون شده و به تمام سلولهای بدن میرسند (شیمیدرمانی فراگیر یا Sytemic) . در صورتیکه شیمیدرمانی را مستقیماً درون کانال نخاعی، یک اندام، یا یک حفرۀ بدن، مانند شکم انجام دهند، تأثیر عمدۀ داروها بر روی سلولهای سرطانی موجود در همان ناحیه خواهد بود (شیمیدرمانی منطقهای یا Regional) ممکن است سرطان مثانه را با روش شیمیدرمانی درون- مثانهای (لولهای که از طریق پیشابراه درون مثانه قرار میگیرد) درمان کنند. روش انجام شیمیدرمانی به نوع و مرحلۀ سرطان تحت درمان بستگی دارد.
درمان بیولوژیک
درمان بیولوژیک نوعی روش درمانی است که در آن از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان استفاده میشود. از موادی که توسط بدن ساخته یا در آزمایشگاه تولید میشوند جهت تقویت، هدایت یا ترمیم نیروی دفاعی طبیعی بدن علیه سرطان استفاده میشود. به این نوع روش درمان سرطان، بیوتراپی یا ایمیونوتراپی نیز میگویند.
روشهای جدید درمانی که در پژوهشهای بالینی مورد بررسی قرار دارند:
در این بخش، روشهای درمانی که در پژوهشهای بالینی مورد بررسی قرار دارند شرح داده میشوند. ممکن است تمام روشهای درمانی که در حال حاضر مورد بررسی قرار دارند را شامل نشود. اطلاعات مربوط به پژوهشهای بالینی را میتوانید از طریق پایگاه علمی، پزشکی و آموزشی مؤسسه تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان (www.ncii.irr) بهدست آورید.
پیشگیری دارویی
پیشگیری دارویی به استفاده از داروها، ویتامینها یا مواد دیگر برای کاهش خطر ابتلا به سرطان یا کاهش خطر عود (بازگشت) سرطان گفته میشود.
درمان فوتودینامیک (Photodynamic Therapy)
درمان فوتودینامیک (Pdt) یک روش درمان سرطان است که در آن از یک نوع دارو و یک نوع خاص نور لیزر جهت از بین بردن سرطان استفاده میشود. در این روش، ابتدا دارویی که تا زمان تابش نور لیزر غیرفعال میماند به درون رگ بیمار تزریق میشود. این دارو بیشتر از اینکه در سلولهای طبیعی جمع شود، در سلولهای سرطانی جمع میشود. سپس از لولههای فیبر نوری جهت هدایت نور لیزر به سمت سلولهای سرطانی استفاده میشود که موجب فعال شدن دارو و از بین رفتن سلولهایسرطانی میشود. در درمان فوتودینامیک آسیب زیادی به بافتهای سالم وارد نمیشود.
بیماران میتوانند شرکت در پژوهشهای بالینی را نیز در نظر داشته باشند.
برای برخی از بیماران شرکت در یک پژوهش بالینی میتواند بهترین گزینۀ درمانی باشد. پژوهشهای بالینی بخشی از فرایند تحقیق بر روی سرطان هستند که بهمنظور پی بردن به میزان بیخطر، مؤثر یا بهتر بودن روشهای جدید درمان سرطان نسبت به روشهای درمانی متعارف انجام میشوند.
بسیاری از درمانهای متعارف کنونی مربوط به سرطان بر پایۀ پژوهشهای بالینی گذشته هستند. بیمارانی که در پژوهشهای بالینی شرکت میکنند ممکن است تحت درمان استاندارد قرار بگیرند و یا جزو اولین کسانی باشند که روش درمانی جدید بر رویشان انجام میشود.
بیمارانی که در پژوهشهای بالینی شرکت میکنند، به بهبود روش درمان سرطان در آینده نیز کمک میکنند. حتی در صورتیکه پژوهشهای بالینی منجربه روشهای درمانی مؤثر جدید نشوند، اغلب بسیاری از ابهامات را رفع میکنند و به پیشرفت تحقیقات کمک میکنند.
بیماران میتوانند پیش از شروع درمان، در حین آن یا پس از پایان درمان، در پژوهشهای بالینی شرکت کنند.
برخی از پژوهشهای بالینی تنها پذیرای بیمارانی است
که هنوز هیچ درمانی را آغاز نکردهاند. پژوهشهای دیگری هستند که مخصوص بیمارانی است که سرطانشان بهتر نشده. همچنین پژوهشهای بالینی نیز وجود دارند که در آنها روشهای جدید جلوگیری از عود (بازگشت) سرطان یا کاهش عوارض جانبی درمان مورد بررسی قرار میگیرند.
ممکن است انجام آزمایشهای مربوط به پیگیری سلامت بیمار پس از درمان لازم باشد.
ممکن است لازم باشد برخی از آزمایشهایی که جهت تشخیص سرطان یا پی بردن به مرحلۀ سرطان انجام شدهاند، تکرار شوند. تکرار برخی از آزمایشها بهمنظور بررسی کارایی درمان است. تصمیمگیریهای مربوط به ادامه، تغییر یا متوقف کردن درمان بر مبنای این آزمایشها انجام میشود. به این کار، گاهی تعیین مجدد مرحلۀسرطان (Re-Stagingg) میگویند.
برخی از این آزمایشها پس از پایان درمان نیز هر از گاهی انجام میشوند. نتایج این آزمایشها میتواند نشاندهندۀ تغییر شرایط بیمار یا عود (بازگشت) سرطان باشد. به این آزمایشها گاهی آزمایشهای پیگیری سلامت بیمار پس از درمان یا معاینات منظم (Check-Upp) نیز میگویند.
گزینههای درمانی با توجه به مرحلۀ سرطان
مرحلۀ صفر: کارسینوم پاپیلاری (Papillary) و سرطان درجا
سرطان مثانۀ مرحلۀ یک (I)
سرطان مثانۀ مرحلۀ دو (II)
سرطان مثانۀ مرحلۀ سه (III)
سرطان مثانۀ مرحلۀ چهار (IV)
مرحلۀ صفر (۰) – کارسینوم پاپیلاری
(Papillary) و سرطان درجا
درمان مرحلۀ صفر (۰) میتواند شامل موارد زیر باشد:
برداشت از طریق پیشابراه (Transurethral Resection) با جریان الکتریسیته (Fulguration).
برداشت از طریق پیشابراه با جریان الکتریسیته و پس از آن درمان بیولوژیک درون- مثانهای یا شیمیدرمانی.
مثانهبرداری جزئی (Segmental Cystectomy).
مثانهبرداری کامل (Radical Cystectomy).
شرکت در یک پژوهش بالینی مربوط به درمان فوتودینامیک.
شرکت در یک پژوهش بالینی مربوط به درمان بیولوژیک.
شرکت در یک پژوهش بالینی مربوط به پیشگیری دارویی پس از به پایان رسیدن درمان، بهمنظور جلوگیری از عود (بازگشت) سرطان.
سرطان مثانۀ مرحلۀ یک (I)
درمان سرطان مثانۀ مرحلۀ یک (I) شامل موارد زیر است:
برداشت از طریق پیشابراه با جریان الکتریسیته.
برداشت از طریق پیشابراه با جریان الکتریسیته و پس از آن درمان بیولوژیک درون- مثانهای یا شیمیدرمانی.
مثانهبرداری جزئی یا کلی.
کاشت مواد پرتوزا (Radiation Implants)، با، یا بدون استفاده از پرتودرمانی خارجی.
شرکت در یک پژوهش بالینی مربوط به پیشگیری دارویی پس از پایان درمان، برای جلوگیری از عود (بازگشت) سرطان.
سرطان مثانۀ مرحلۀ دو (II)
درمان سرطان مثانۀ مرحلۀ دو (II)
شامل موارد زیر است:
مثانهبرداری کامل، با، یا بدون انجام عمل جراحی برداشتن غدد لنفاوی لگنی.
شیمیدرمانی ترکیبی و پس از آن مثانهبرداری کامل.
پرتودرمانی خارجی توأم با شیمیدرمانی.
کاشت مواد پرتوزا پیش از پرتودرمانی خارجی یا پس از آن.
برداشت از طریق پیشابراه با جریان الکتریسیته.
مثانهبرداری جزئی.
سرطان مثانۀ مرحلۀ سه (III)
درمان
سرطان مثانۀ مرحلۀ سه (III) شامل موارد زیر است:
- مثانهبرداری کامل، با، یا بدون انجام عمل جراحی برداشتن غدد لنفاوی لگنی.
- شیمیدرمانی ترکیبی و پس از آن مثانهبرداری کامل.
- پرتودرمانی خارجی توأم با شیمیدرمانی.
- پرتودرمانی خارجی به همراه کاشت مواد پرتوزا.
- مثانهبرداری جزئی.
- سرطان مثانۀ مرحلۀ چهار (IV)
درمان سرطان مثانۀ مرحلۀ چهار (IV)
شامل موارد زیر است:
مثانهبرداری کامل با انجام عمل جراحی برداشتن غدد لنفاوی.
پرتودرمانی خارجی (احتمالاً از این روش بهعنوان یک درمان تسکینی جهت تخفیف علائم و بهبود کیفیت زندگی بیمار استفاده میشود).
انحراف مسیر ادرار (Urinary Diversion) بهعنوان یک درمان تسکینی جهت تخفیف علائم و بهبود کیفیت زندگی بیمار.
مثانهبرداری بهعنوان یک درمان تسکینی جهت تخفیف علائم و بهبود کیفیت زندگی بیمار.
شیمیدرمانی، به تنهایی یا پس از درمان موضعی (جراحی یا پرتودرمانی).
شرکت در یک پژوهش بالینی مربوط به شیمیدرمانی.
گزینههای درمانی مربوط به سرطان مثانۀ راجعه
درمان سرطان مثانۀ راجعه به نوع درمان گذشته و محل عود سرطان بستگی دارد. درمان سرطان مثانۀ راجعه میتواند شامل موارد زیر باشد:
جراحی.
شیمیدرمانی.
پرتودرمانی.
شرکت در یک پژوهش بالینی مربوط به شیمیدرمانی
برای آشنایی بیشتر با سرطان مثانه
برای بهدست آوردن اطلاعات بیشتر دربارۀ سرطان از طریق پایگاه
علمی، پزشکی و آموزشی مؤسسه تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان، مراجعه کنید:
صفحۀ اصلی سرطان مثانه.
آنچه باید دربارۀ سرطان مثانه بدانید.
سرطان مثانه ودیگر سرطانهای مربوط به پوشش دستگاه ادراری: غربالگری.
صفحۀ اصلی استعمال دخانیات و سرطان (حاوی اطلاعات مربوط به خودیاری ترک سیگار).
درمانهای بیولوژیک مربوط به سرطان: پرسش و پاسخ.
برای بهدست آوردن اطلاعات و دیگر مراجع مربوط به سرطان به پایگاه علمی، پزشکی و آموزشی مؤسسه تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان مراجعه کنید:
آنچه باید دربارۀ سرطان بدانید – در یک نگاه.
مجموعه مقالات آشنایی با سرطان: سرطان.
تعیین مرحلۀ سرطان: پرسش و پاسخ.
شما و شیمیدرمانی: حمایت از مبتلایان به سرطان.
شما و پرتودرمانی: حمایت از مبتلایان به سرطان.
کنار آمدن با سرطان.
پشتیبانی و مراجع.
مجموعه مقالات مربوط به سرطان.
اطلاعاتی برای افرادی که درمانشان موفقیتآمیز بوده/ مراقبان/ وکلا.