اطلاعات مربوط به فشار (استرس) روانی و سرطان: پرسش و پاسخ

اطلاعات مربوط به فشار (استرس) روانی و سرطان: پرسش و پاسخ

نکات مهم

فشار روانی به طرق مختلف بر بدن تأثیر می‌نماید (به پرسش ۲ مراجعه شود).
وجود رابطه‌ای مستقیم بین فشار روانی و ایجاد سرطان به‌طور علمی ثابت نشده است.
محققان عنوان کرده‌اند که ممکن است عوامل روانی بر پیشرفت سرطان (افزایش اندازه تومور یا گسترش سرطان در بدن) در بیماران مبتلا به این بیماری تأثیر نمایند.

مقدمه

رابطه پیچیده بین بهداشت بدن و بهداشت روان کاملا روشن نمی‌باشد. دانشمندان می‌دانند که امکان دارد فشار روانی بر دستگاه ایمنی، یعنی بر دفاع بدن در برابر عفونت و بیماری (از جمله سرطان)، تأثیر نماید؛ اما مشخص نیست که آیا فشار روانی حساسیت شخص نسبت به بیماری را افزایش می‌دهد.

۱. فشار روانی چیست؟

فشار روانی به واکنش‌های احساسی و روانی اشاره دارد که شخص به هنگام مواجه شدن با وضعیتی تجربه می‌کند که قدرت کافی برای مقابله با آن را ندارد. مشکلات مربوط به زناشویی، مرگ عزیزان، مورد بدرفتاری قرار گرفتن، مشکلات بهداشتی، و بحران‌های مالی نمونه‌هایی از وضعیت‌های تنش‌زا هستند.

۲. فشار روانی چگونه بر بدن تأثیر می‌نماید؟

بدن با آزاد کردن هورمون‌های تنش (استرس)، مانند اپی‌نفرین (که آدرنالین هم نامیده می‌شود) و کورتیزول (که آن را هیدروکورتیزون هم می‌نامند) به تنش واکنش نشان می‌دهد. بدن این هورمون‌های تنش را تولید می‌کند تا به شخص کمک شود با سرعت و قدرت بیش‌تر نسبت به وضعیتی که برای او پیش آمده است واکنش کند. هورمون‌های تنش، فشار خون و تعداد ضربان قلب و سطح قند خون را افزایش می‌دهند. تصور می‌شود مقادیر کم تنش مفید باشد، اما این اعتقاد وجود دارد که بالا بودن مزمن تنش (که در طی مدتی طولانی ادامه می‌یابد یا پیشرفت می‌کند ) مضر است.

امکان دارد تنشی که مزمن است خطر چاقی، بیماری قلبی، افسردگی، و بیماری‌های گوناگون دیگر را افزایش دهد. همچنین ممکن است تنش به رفتار‌های غیرسالم، مانند بیش از اندازه غذا خوردن و سیگار کشیدن و یا بد استعمال کردن دارو، منتهی شود، که امکان دارد اینها بر خطر سرطان تأثیر نماید.

۳. آیا امکان دارد تنش بر خطر ایجاد سرطان تأثیر نماید؟

از مطالعاتی که در طی ۳۰ سال گذشته به عمل آمده و در آنها رابطه بین عوامل روانی، از جمله تنش، و سرطان بررسی شده نتایج متناقضی به‌دست آمده است. گرچه نتایج برخی از مطالعات نشان داد که بین عوامل مختلف روانی و افزایش خطر ایجاد سرطان رابطه‌ای وجود دارد، وجود رابطه مستقیم علت و معلولی ثابت نشده است.

در بعضی از مطالعات صورت گرفته نشان داده‌اند بین تنش و انواع خاصی از تومور‌های مرتبط با ویروس رابطه غیرمستقیمی وجود دارد. شواهد حاصل از مطالعات حیوانی و مطالعاتی که در مورد انسان انجام شده حاکی از آن است که تنش مزمن دستگاه ایمنی شخص را ضعیف می‌کند، که امکان دارد این تضعیف دستگاه ایمنی به نوبه خود بر موارد بروز سرطان‌های مرتبط با ویروس، مانند سارکومای کاپوزی و برخی از لنفوم‌ها، تأثیر نماید.

تحقیقاتی که در این اواخر در مورد مدل‌های حیوانی (حیواناتی که بیماری شبیه به بیماری انسان یا همان بیماری انسان را دارند) انجام شد حاکی از آن است که ممکن است واکنش نورواندوکرین بدن (رهاسازی هورمون‌ها به داخل خون در واکنش به تحریک دستگاه عصبی) به‌طور مستقیم فرآیند‌های مهمی را در سلول‌ها تغییر دهد، که این فرآیند‌ها، مانند مرمت DNA و تنظیم رشد سلولی، به حفاظت از بدن در برابر تشکیل سرطان کمک می‌کنند.

۴. چرا نتایج مطالعات متناقض است؟

به هنگام بررسی خطر سرطان، جدا کردن تنش از دیگر عوامل بدنی یا احساسی دشوار است. به‌عنوان مثال، رفتار‌هایی خاص، مانند کشیدن سیگار و نوشیدن مشروبات الکلی، و عوامل بیولوژیکی، مانند پیرتر شدن، اضافه وزن پیدا کردن، و سابقه داشتن سرطان در خانواده، عوامل خطر رایج سرطان هستند. ممکن است برای محققان دشوار باشد حضور این عوامل را در گروه مطالعه کنترل نمایند یا اثرات تنش را از اثرات این عوامل دیگر جدا سازند. در برخی از موارد، ممکن است تعداد شرکت‌کنندگان در مطالعه، طول مدت پیگیری، یا تحلیلی که استفاده می‌شود کافی نباشد و نتوان تصادفی بودن نتایج حاصله را رد کرد. همچنین، امکان دارد در مطالعات همواره این نکته در نظر گرفته نشود که سرطان بیماری یکسانی (یکنواختی) نیست (ماهیت یکنواختی ندارد).

۵. تنش چگونه بر بیماران سرطان تأثیر می‌گذارد؟

در مطالعات به عمل آمده نشان داده‌اند که امکان دارد تنش بر رشد و گسترش تومور تأثیر نماید، اما مکانیسم‌های اساسی بیولوژیکی این تأثیرات کاملاً روشن نیست.

دانشمندان عنوان کرده‌اند که ممکن است اثرات تنش بر دستگاه ایمنی به نوبه خود بر رشد برخی از تومور‌ها تأثیر گذارد. اما تحقیقات اخیر که در آنها از مدل‌های حیوانی استفاده شده حاکی از آن است که امکان دارد رهاسازی هورمون‌های تنش توسط بدن به طور مستقیم بر عملکرد‌های سلول‌های سرطان تأثیر نماید.

مروری بر مطالعات به عمل آمده‌ای که در آنها عوامل و پیامد‌های روانی در بیماران سرطان ارزیابی شد حاکی از آن است که بین عوامل روانی خاص، مانند احساس درماندگی یا راندن ارادی احساسات منفی، و رشد یا گسترش سرطان رابطه‌ای وجود دارد، گرچه در تمام مطالعات انجام شده این رابطه همواره مشاهده نشده است. در کل، بین عوامل روانی و رشد و گسترش سرطان روابطی پیدا شده که از روابط بین عوامل روانی و ایجاد سرطان قوی‌تر هستند.