اطلاعات مربوط به تلفن همراه (تلفن‌های سلولی) و خطر سرطان

اطلاعات مربوط به تلفن همراه (تلفن‌های سلولی) و خطر سرطان

نکات مهم

تلفن همراه انرژی دارای فرکانس رادیویی (امواج رادیویی) منتشر می‌کند که شکلی از تابش الکترومغناطیسی غیریونیزه‌کننده است و بافت‌هایی از بدن که از همه به محل نگهداشتن تلفن همراه نزدیک‌تر باشند می‌توانند این تابش را جذب کنند.
مقدار انرژی دارای فرکانس رادیویی که کاربر تلفن همراه در معرض آن قرار می‌گیرد به تکنولوژی تلفن همراه، فاصله بین آنتن تلفن همراه و کاربر، میزان و نوع استفاده از تلفن همراه، و فاصله کاربر از دکل‌های تلفن همراه بستگی دارد.
در مطالعاتی که تا به‌حال انجام شده است، در تمام موارد بین استفاده از تلفن همراه و سرطان‌های مغز، اعصاب، یا دیگر بافت‌های سر یا گردن رابطه‌ای مشاهده نشده است. تحقیقات بیش‌تری باید صورت گیرد، زیرا تکنولوژی تلفن همراه و نحوه‌ای که مردم از این تلفن استفاده می‌کنند به سرعت در حال تغییر بوده است.

۱. چرا این نگرانی وجود دارد که ممکن است تلفن همراه باعث ایجاد سرطان یا دیگر مشکلات بهداشتی بشود؟

مردم به سه دلیل عمده زیر نگرانند که شاید تلفن همراه (که آن را تلفن موبایل یا تلفن بی‌سیم هم می‌نامند) پتانسیل ایجاد سرطان‌هایی خاص یا ایجاد دیگر مشکلات بهداشتی را داشته باشد:

تلفن همراه انرژی دارای فرکانس رادیویی (امواج رادیویی) منتشر می‌کند که شکلی از تابش غیریونیزه‌کننده است. بافت‌هایی از بدن که از همه به محل نگهداری تلفن همراه نزدیک‌تر هستند می‌توانند این انرژی را جذب کنند.
تعداد کاربران تلفن همراه به سرعت افزایش یافته است.
با گذشت زمان، تعداد تماس تلفنی با تلفن همراه، طول مدت هر تماس تلفنی، و مدت زمانی که مردم از تلفن همراه استفاده می‌کنند افزایش یافته است. تکنولوژی تلفن همراه هم دستخوش تغییرات قابل توجه‌ای شده است.

۲. فرکانس رادیویی چیست و چگونه بر بدن تأثیر می‌گذارد؟

فرکانس رادیویی نوعی تابش الکترومغناطیسی می‌باشد. تابش الکترومغناطیسی را می‌توان به دو نوع یونیزه کننده (به‌عنوان مثال، اشعه-X، رادون، و پرتو‌های کیهانی) و غیریونیزه‌کننده (به‌عنوان مثال، فرکانس رادیویی و فرکانس نهایت پایین یا فرکانس توان) طبقه‌بندی نمود.
می‌دانیم قرار گرفتن در معرض تابش یونیزه‌کننده، مانند تابشی که در پرتودرمانی استفاده می‌شود، خطر سرطان را افزایش می‌دهد. اما، گرچه در بسیاری از مطالعات اثرات بالقوه بهداشتی تابش غیریونیزه‌کننده حاصل از رادار، فر(آون) مایکووویو، و دیگر منابع بررسی شده است، در حال حاضر هیچ شواهد همیشگی و محکمی وجودندارد که تابش غیریونیزه‌کننده خطر سرطان را افزایش می‌دهد.

تنها تأثیر شناخته شده زیستی که انرژی دارای فرکانس رادیویی دارد این است که باعث گرم شدن می‌شود. توانایی فر مایکروویو در گرم کردن غذا مثالی از این اثر انرژی دارای فرکانس رادیویی می‌باشد. قرار گرفتن در معرض فرکانس رادیویی تلفن همراه در واقع گرما تولید می‌کند؛ اما این گرما آنقدر زیاد نیست که درجه حرارت بدن را به میزان قابل اندازه‌گیری افزایش دهد.

در یک بررسی اخیر مشخص شد که اگر شخصی به مدت ۵۰ دقیقه از تلفن همراه استفاده کند، بافت‌های مغز در همان سمت از سر که آنتن تلفن قرار می‌گیرد، در مقایسه با سمت دیگر سر، گلوکوز بیش‌تری را در متابولیسم مصرف می‌کند. محققان اظهار داشتند این نتایج مقدماتی هستند، و پیامد‌های احتمالی بهداشتی ناشی از افزایش متابولیسم گلوکوز مشخص نمی‌باشد.

۳. در مطالعات همه‌گیرشناسی، قرار گرفتن در معرض انرژی دارای فرکانس رادیویی (امواج رادیویی) را چگونه اندازه می‌گیرند؟

با استفاده از اطلاعاتی که از مصاحبه یا پرسش‌نامه به‌دست می‌آید، سطح قرارگیری در معرض امواج رادیویی را به‌طور غیرمستقیم برآورد می‌کنند. این اندازه‌گیری‌ها شامل موارد زیر است:

شرکت‌کنندگان در مصاحبه یا پاسخ‌دهندگان به پرسشنامه تا چه اندازه «به‌طور منظم» از تلفن همراه استفاده می‌کنند (کم‌ترین تعداد تماس‌های تلفنی در هفته یا در ماه)
سن شرکت‌کنندگان در مطالعه به هنگامی که برای اولین بار از تلفن همراه استفاده کردند (و سالی که این تماس تلفنی انجام شد) و سالی که آخرین بار به‌وسیله تلفن همراه با شخصی تماس گرفتند (از این طریق، طول مدت کاربرد تلفن همراه و مدت زمانی که از اولین بار استفاده از آن سپری شده است محاسبه می‌شود)
متوسط تعداد تماس تلفنی با تلفن همراه در روز، در هفته، یا در ماه (فراوانی کاربرد تلفن همراه)
میانگین مدت یک تماس تلفنی عادی یا نمونه با تلفن همراه تعداد ساعات کل استفاده از تلفن همراه در طول عمر که با استفاده از طول مدت تماس‌های تلفنی عادی یا نمونه، فراوانی کاربرد تلفن همراه، و طول مدت استفاده از تلفن همراه محاسبه می‌شود

۴. در تحقیقات به عمل آمده چه چیز‌هایی درباره اثرات احتمالی سرطان‌زای انرژی دارای فرکانس رادیویی مشخص شده است؟

گرچه نگرانی‌هایی وجود داشته که امکان دارد انرژی دارای فرکانس رادیویی حاصل از تلفن همراهی که نزدیک سر نگهداشته شده است بر مغز و بافت‌های دیگر تأثیر گذارد، تا به امروز از مطالعاتی که درباره سلول‌ها، حیوانات، یا انسان صورت گرفته هیچ شواهدی به‌دست نیامده که انرژی فرکانس رادیویی ممکن است باعث ایجاد سرطان شود.

در کل، این نکته را پذیرفته‌اند که بدون صدمه دیدن DNA سرطان ایجاد نمی‌شود. اما انرژی دارای فرکانس رادیویی، برخلاف تابش یونیزه‌کننده، باعث صدمه دیدن DNA موجود در سلول‌ها نمی‌شود، و مشخص نشده که این انرژی باعث ایجاد سرطان در حیوانات می‌شود یا اثرات سرطان‌زایی آن مواد شیمیایی را افزایش می‌دهد که می‌دانیم در حیوانات باعث ایجاد سرطان می‌شوند.

محققان چند نوع مطالعه همه‌گیرشناسی انجام داده‌اند تا احتمال وجود رابطه بین استفاده از تلفن همراه و خطر تومور‌های بدخیم (سرطان) مغز، مانند گلیوم، و همچنین تومور‌های خوش‌خیم (غیرسرطان)، مانند نوروم شنوایی (تومور در سلول‌های اعصاب درگیر در شنوایی)، اکثر مننژیوم‌ها (تومور‌های مننژها یا غشاهایی که مغز و ستون نخاعی را می‌پوشانند و حفاظت می‌کنند)، و تومورهای غده پاروتید (تومور در غدد بزاقی) را بررسی کنند.

در نوعی مطالعه به نام مطالعه مورد – شاهدی (Case – Control Study)، استفاده از تلفن همراه بین افرادی مقایسه می‌شود که دچار این انواع تومور هستند و اشخاصی که به این انواع تومور مبتلا نمی‌باشند. در نوعی دیگر از مطالعه، که آن را مطالعه هم گروهی (Cohort Study) می‌نامند، گروه بزرگی از افراد را در طول زمان زیر نظر می‌گیرند و نرخ بروز این تومور‌ها را در افرادی که از تلفن همراه استفاده می‌کنند با نرخ‌های مربوطه در افرادی مقایسه می‌نمایند که کاربر تلفن همراه نمی‌باشند. داده‌های مرتبط به سرطان را می‌توان در طول زمان تحلیل نمود تا مشخص شود که آیا در طول دوره‌ای که کاربرد تلفن همراه به میزان شگفت‌انگیزی افزایش یافته نرخ بروز سرطان در جمعیت‌های بزرگ تغییر نموده است. در کل، از نتایج حاصل از این مطالعات شواهد روشنی دال بر وجود رابطه‌ای بین کاربرد تلفن همراه و سرطان به‌دست نیامده است، اما، در برخی از زیر گروه‌های خاصی از افراد، یافته‌هایی به‌دست آمده که از نظر آماری معنی‌دار است.

یافته‌های به‌دست آمده از  مطالعات تحقیقاتی خاص به شرح زیر است:

مطالعه اینترفون (Interphone Study) که انجمنی از محققان ۱۳ کشور آن را انجام داده‌اند و بزرگترین مطالعه مورد – شاهدی مرتبط با بهداشت می‌باشد که درباره کاربرد تلفن همراه و تومور‌های سر و گردن صورت گرفته است. در اکثر تحلیل‌های به چاپ رسیده‌ای که مربوط به این مطالعه می‌باشند، نشان داده شده

که با بیش‌تر شدن استفاده از تلفن همراه هیچ افزایشی که از نظر آماری معنی‌دار باشد در موارد بروز سرطان‌های مغز یا سیستم اعصاب مرکزی مشاهده نمی‌شود. در یکی از تحلیل‌هایی که اخیراً صورت گرفت، نشان دادند در بین بخش کوچکی از شرکت‌کنندگان در مطالعه که بیش‌تر از همه از تلفن همراه استفاده می‌کردند، خطر گلیوم از افزایشی معنی‌دار، گرچه مختصر، برخوردار است. اما محققان این یافته را قطعی به حساب نیاوردند زیرا فکر می‌کردند میزان استفاده از تلفن همراه که برخی از پاسخگویان گزارش کرده بودند غیرمحتمل است و چون به‌نظر می‌آمد در شرکت‌کنندگانی که میزان استفاده کم‌تری از تلفن همراه را گزارش کرده بودند خطر سرطان مغز کاهش می‌یابد. در مطالعه اخیر دیگری که این گروه انجام دادند، بین محل قرارگیری تومور مغز و آن نواحی از مغز که در معرض بیش‌ترین سطح انرژی دارای فرکانس رادیویی حاصل از تلفن همراه بودند هیچ رابطه‌ای به‌دست نیامد.
در یک مطالعه هم گروهی در دانمارک، اطلاعات مرتبط به قبوض بیش از ۴۲۰۰۰۰ مشترک تلفن همراه را به موارد بروز سرطان مغز، که از بایگانی سرطاندانمارک به‌دست آمده بود، ربط دادند. در تحلیل‌هایی که به عمل آمد، بین کاربرد تلفن همراه و موارد بروز گلیوم، مننژیوم، یا نوروم شنوایی، حتی بین افرادی که به مدت ۱۰ سال یا بیش‌تر مشترک تلفن همراه بودند، هیچ رابطه‌ای مشاهده نشد.
در مطالعات اولیه مورد- شاهدی که در ایالات متحده، اروپا، و ژاپن صورت گرفت، محققان نتوانستند نشان دهند بین کاربرد تلفن همراه و گلیوم یا مننژیوم رابطه‌ای وجود دارد.
در برخی از مطالعات مورد – شاهدی در سوئد، روند‌هایی که از نظر آماری معنی‌دار بود از افزایش خطر سرطان مغز مرتبط با میزان کل کاربرد تلفن همراه و تعداد سال‌های استفاده از آن در بین افرادی مشاهده شد که پیش از سن ۲۰ سالگی استفاده از تلفن همراه را آغاز کرده بودند. اما در مطالعه گسترده مورد – شاهدی دیگری که در سوئد به عمل آمد، در بین افراد بین سنین ۲۰ و ۶۹ ساله افزایش خطر سرطان مغز مشاهده نشد. علاوه بر آن، در مطالعهبین‌المللی Cefalo، که در آن کودکان سنین ۷ تا ۱۹ ساله مبتلا به سرطان مغز با کودکان مشابه‌ای مقایسه شدند که به این بیماری دچار نبودند، بین کاربرد تلفن همراه و خطر سرطان مغز هیچ رابطه‌ای به‌دست نیامد.
در مطالعات مربوط به کارگرانی که در معرض انرژی دارای فرکانس رادیویی قرار دارند، در بین تکنیسین‌های الکترونیک نیروی دریایی ایالات متحده، تکنیسین‌های پرواز‌های هوایی، یا تکنیسین‌های آتش‌نشانی، کارگرانی که در برنامه تست پالس الکترومغناطیسی کار می‌کنند، کارگران تولیدکننده فرآورده‌های پلاستیکی، کارگران ساخت تلفن همراه، یا پرسنل نیروی دریایی که احتمال قرار گرفتن آنها در معرض امواج رادار زیاد است، هیچ شواهدی دال بر افزایش خطر تومور مغزی مشاهده نشد.

۵. چرا یافته‌های حاصل از مطالعات مختلف مربوط به کاربرد تلفن همراه و خطر سرطان متناقض است؟

در تعداد محدودی از مطالعاتی که صورت گرفته است، شواهدی به‌دست آمده که بین کاربرد تلفن همراه و خطر تومور مغز رابطه‌ای وجود دارد، اما در اکثر مطالعات به عمل آمده چنین ارتباطی مشاهده نشده است. دلایل وجود این اختلافات شامل موارد زیر است:

گرایش‌داری (سوگیری، بایاس، bias) یادآوری، که امکان دارد به هنگامی اتفاق افتد که در مطالعه موردنظر، با استفاده از پرسشنامه‌هایی که پس از تشخیص بیماری در برخی از شرکت‌کنندگان در مطالعه به آنها داده می‌شود، اطلاعاتی درباره عادات قبلی و قرار گرفتن در معرض انرژی دارای فرکانس رادیویی در گذشته جمع‌آوری می‌شود. امکان دارد شرکت‌کنندگانی در مطالعه که دچار تومور مغزی هستند کاربرد تلفن همراه را به نحوی متفاوت با افرادی به یاد آورند که به تومور مغزی مبتلا نیستند. در بسیاری از مطالعات همه‌گیرشناسی مربوط به کاربرد تلفن همراه و خطر سرطان مغز، داده‌های قابل تأیید درباره میزان کل کاربرد تلفن همراه در طول زمان در دسترس نمی‌باشد. علاوه بر آن، افرادی که دچار تومور مغزی می‌شوند شاید این گرایش را داشته باشند که کاربرد تلفن همراه را در همان سمت از سر خود به یاد آورند که تومور پیدا شده است، خواه در واقع از تلفن همراه به مقدار زیاد در آن سمت از سر خود استفاده کرده باشند و خواه استفاده نکرده باشند.
گزارش غیردقیق، که امکان دارد به هنگامی اتفاق افتد که مردم تعداد دفعاتی که چیزی رخ داده است را بیش‌تر یا کم‌تر از دفعاتی که به واقع صورت گرفت اعلام می‌کنند. شاید مردم به‌خاطر نداشته باشند در دوره زمانی خاص چه اندازه از تلفن همراه استفاده نمودند.
ناخوشی ( بیمارگونی) و مرگ‌ومیر در بین شرکت‌کنندگان در مطالعه که دچار سرطان مغز هستند. به‌عنوان مثال، مطالعه گلیوم بسیار مشکل است زیرا نرخ مرگ‌ومیر ناشی از آن بالا می‌باشد و دوره زمانی بقای افرادی که به این تومور‌ها مبتلا می‌شوند کوتاه است. بیمارانی که با درمان اولیه زنده می‌مانند در اغلب موارد ناتوان می‌شوند (صدمه می‌بینند) و امکان دارد این امر بر پاسخ‌هایی که به پرسش‌ها می‌دهند تأثیر نماید. علاوه بر آن، در مورد شرکت‌کنندگانی که فوت می‌کنند، اقوام آنها در اغلب موارد با الگوی کاربرد تلفن همراه توسط عضو خانواده خود که فوت کرده است کم‌تر آشنا هستند، و شاید در گفت‌وگو با مصاحبه‌کننده این الگو را به‌طور دقیق توصیف نکنند.
گرایش‌داری شرکت (در مطالعه)، که ممکن است به هنگامی اتفاق افتد که احتمال ثبت‌نام افرادی که تشخیص داده شده به تومور مغزی دچار هستند برای شرکت در مطالعه تحقیقاتی کم‌تر از احتمال ثبت‌نام افراد سالم باشد (که به آنها شاهد می‌گویند). همچنین، احتمال شرکت شاهد‌هایی که از تلفن همراه استفاده نمی‌کردند، یا به‌ندرت استفاده می‌کردند، در مطالعه اینترفون کم‌تر از احتمال شرکت شاهد‌هایی است که به‌طور منظم با تلفن همراه صحبت می‌کردند. به‌عنوان مثال، در مطالعه اینترفون گزارش شد نرخ شرکت بیماران مبتلا به مننژیوم ۷۸ درصد (با دامنه ۵۶ تا ۹۲ در صد در مطالعات مختلف)، بیماران دچار گلیوم ۶۴ درصد (با دامنه ۳۶ تا ۹۲ درصد)، و افراد شاهد ۵۳ درصد (با دامنه ۴۲ تا ۷۴ درصد) است. در یک سری از مطالعات به عمل آمده در کشور سوئد، گزارش شد نرخ شرکت در مطالعات بین افراد مبتلا به سرطان مغز ۸۵ درصد و بین افراد شاهد ۸۴ درصد است.
تغییر تکنولوژی و روش کاربرد. در مطالعات قدیمی‌تر، ارزیابی قرار گرفتن در معرض انرژی دارای فرکانس رادیویی با استفاده از تلفن‌های همراه آنالوگ صورت می‌گرفت. اما امروزه در اکثر تلفن‌های همراه از تکنولوژی دیجیتال استفاده می‌شود، که در فرکانسی متفاوت با، و با توان کم‌تر از، تلفن‌های آنالوگ کار می‌کنند. بیش از یک دهه است که در ایالات متحده از تلفن همراه دیجیتال استفاده می‌شود، و تکنولوژی تلفن همراه کماکان تغییر می‌کند. به‌عنوان مثال، در ارسال پیام‌های متنی که به‌صورت روش پرطرفدار استفاده از تلفن همراه برای برقراری ارتباط درآمده است، لازم نیست تلفن نزدیک به سر قرار گیرد. علاوه بر آن، استفاده از تکنولوژی بی‌سیم (hands – free)، مانند گوشی‌های سیم‌کشی شده و بی‌سیم، در حال افزایش است و امکان دارد میزان قرار گرفتن سر و مغز در معرض انرژی دارای فرکانس رادیویی را کاهش دهد.

۶. نتیجه‌گیری‌های سازمان‌های خبره چیست؟

سازمان بین‌المللی تحقیقات سرطان اخیراً بر اساس شواهد محدود حاصل از مطالعات بر روی انسان، شواهد محدود به‌دست آمده از مطالعه انرژی دارای فرکانس رادیویی و سرطان در جوندگان، و با استفاده از شواهد ماشینی یا ماشینی‌نگری یا Mechanistic (که در مطالعات مسمومیت ژنی یا Genotoxicity، اثر بر عملکرد دستگاه ایمنی، بیان یا تظاهر ژن و پروتئین، سیگنال‌دهی سلولی، تنش اکسایشی، و مرگ برنامه‌ریزی شده سلولی، همراه با مطالعات درباره اثرات احتمالی انرژی دارای فرکانس رادیویی بر سد مغزی – خونی مشاهده شده است)، میدان‌های فرکانس رادیویی را به‌عنوان « احتمالاً سرطان‌زا برای انسان» طبقه‌بندی کرده است.

۷. آیا در کودکان خطر ایجاد سرطان در اثر کاربرد تلفن همراه، در مقایسه با بزرگسالان، بیش‌تر است؟

از لحاظ نظری، در کودکان این پتانسیل وجود دارد که خطر ایجاد سرطان در اثر استفاده از تلفن همراه، در مقایسه با بزرگسالان، بیش‌تر باشد. سیستم عصبی کودکان هنوز در حال تکامل یافتن است و بنابراین نسبت به عواملی آسیب‌پذیر‌تر است که امکان دارد باعث ایجاد سرطان شوند. سر کودکان کوچکتر از سر بزرگسالان است و بنابراین میزان نسبی قرار گرفتن کودکان در معرض میدان تابش فرکانس رادیویی که توسط تلفن همراه منتشر می‌شود از بزرگسالان بیش‌تر است. و کودکان این پتانسیل را دارند که، در مقایسه با بزرگسالان، سال‌های بیش‌تری را در معرض تابش تلفن همراه قرار گیرند.

تا به‌حال، داده‌های مربوط به مطالعات بالینی کودکان از این نظریه حمایت نکرده است. اولین تحلیلی که به چاپ رسید، از مطالعه مورد- شاهدی وسیعی به نام CEFALO به‌دست آمد که در دانمارک، سوئد، نروژ، و سوئیس انجام شد. در این مطالعه کودکانی شرکت داشتند که بین سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۸، که ۷ تا ۱۹ ساله بودند، پزشکان وجود تومور مغزی در آنها را تشخیص داده بودند. محققان بین کاربرد تلفن همراه و خطر تومور مغزی در این گروه از کودکان رابطه‌ای پیدا نکردند. اما اظهار داشتند که نتایج حاصله این امکان را رد نمی‌کند که در بین کودکانی که ار تلفن همراه استفاده می‌کنند

خطر سرطان مغز اندکی افزایش یابد، و گفتند که در روشن کردن این مطلب که آیا با استفاده از تلفن همراه خطر سرطان مغز افزایش می‌یابد، بررسی‌های به عمل آمده درباره شرکت‌کنندگان در مطالعات و در مورد آنچه که آنها با یاد می‌آورند اهمیت نداشته بلکه داده‌هایی اهمیت خواهند داشت که از طریق مطالعات آینده‌نگر و اندازه‌گیری‌های عینی (Objective) جمع‌آوری می‌شود.

۸. کاربران تلفن همراه چه کارهایی را می‌توانند انجام دهند تا کم‌تر در معرض انرژی دارای فرکانس رادیویی قرار گیرند؟

محققین اقدامات زیر را برای آن گروه از کاربران تلفن همراه که نگران ارتباط احتمالی استفاده از آن و سرطان هستند پیشنهاد کرده‌اند تا این کاربران با انجام این کار‌ها کم‌تر در معرض انرژی فرکانس رادیویی قرار گیرند.

از تلفن همراه برای مکالماتکوتاه‌تر یا به هنگامی استفاده نمایند که تلفن ثابت (Landline) در دسترس نمی‌باشد.
از وسیله‌ای بی‌سیم استفاده کنند که باعث می‌شود بین تلفن و سر شخص کاربر فاصله بیش‌تری وجود داشته باشد.
استفاده از لوازم جانبی تلفن‌های بی‌سیم باعث می‌شود سر شخص کاربر به میزان کم‌تری در معرض انرژی فرکانس رادیویی قرارگیرد زیرا آنتن، که منبع این انرژی می‌باشد، با سر کاربر تماس نخواهد داشت.

۹. انرژی فرکانس رادیویی چه منابع دیگری دارد؟

وسایل و تجهیزات مربوط به ارتباطات راه دور رایج‌ترین منبع قرار گرفتن افراد در معرض انرژی دارای فرکانس رادیویی هستند. در حال حاضر، در ایالات متحده تلفن‌های همراه در دامنه فرکانس از حدود ۱۸۰۰ تا ۲۲۰۰ مگاهرتز (MHz) کار می‌کنند. در این دامنه، تابش الکترومغناطیسی به شکل انرژی دارای فرکانس رادیویی غیریونیزه کننده تولید می‌شود.

تلفن‌های بی‌سیم (تلفن‌هایی که یک واحد اصلی دارند که به سیم‌پیچی تلفن داخل منزل متصل است) در اغلب موارد در فرکانس‌های شبیه فرکانس‌های تلفن همراه کار می‌کنند؛ اما، چون تلفن‌های بی‌سیم دارای برد محدودی هستند و به واحد اصلی واقع در نزدیکی خود احتیاج دارند، سیگنال‌های آنها در مقایسه با سیگنال‌های تلفن همراه از قدرت بسیار کم‌تری برخوردار است.

در بین دیگر منابع انرژی دارای فرکانس رادیویی، رادیو‌های AM/FM و تلویزیون‌های VHF/UHF در فرکانس‌های رادیویی پایین‌تر از فرکانس تلفن همراه کار می‌کنند، در حالی که منابعی مانند رادار، ایستگاه‌های ماهواره‌ای، دستگاه‌های تصویربرداری با استفاده از تشدید مغناطیسی (MRI)، و فر مایکروویو در فرکانس‌های تا حدی بالاتر رادیویی استفاده می‌شوند.