آنچه باید دربارۀ سرطان معده بدانید
What You Need To Know About Stomach Cancer
مقدمه
پایگاه علمی، پزشکی و آموزشی مؤسسه تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان (www.ncii.ir) اطلاعات مهمی درباره سرطان معده ارائه میدهد. شما در این مقاله از علل ممکن، علائم بیماری، تشخیص و درمان آن آگاهی مییابید و نیز راههایی برای مبارزه با بیماری به شما نشان خواهد داد. دانشمندان برای یافتن آگاهیهای بیشتر درباره علل ایجاد سرطان معده و روشهای بهتر درمان آن در حال مطالعه و بررسی هستند.
معده
معده بخشی از سیستم گوارشی است. معده عضوی توخالی است که در قسمت فوقانی شکم زیر دندهها قرار دارد.
دیواره معده یا جدار معده پنج لایه دارد.
لایه داخلی یا لایه پوشاننده (غشاء مخاطی): شیرههای تولید شده توسط غدد موجود در لایه داخلی به هضم غذا کمک میکند. بسیاری از سرطانهای معده از این لایه شروع میشوند.
ساب موکوزا: بافت محافظ لایه داخلی است.
لایه ماهیچهای: ماهیچهها در این لایه با حرکتهای انقباضی و انبساطی غذا را خرد و مخلوط میکند.
لایه ساب سروز: بافت محافظی برای لایه بیرونی است.
لایه بیرونی یا غشای سروز (Serosa): لایه بیرونی، معده را میپوشاند و آن را در جای خود نگه میدارد.
هنگامیکه غذا از دهان فرو داده میشود از مری عبور کرده و به معده میرسد. در معده غذا به مایع تبدیل میشود، سپس به روده کوچک منتقل میشود تا بیشتر هضم شود.
شناخت سرطان
سرطان از سلولها آغاز میشود، قطعات سازندهای که بافتها را ایجاد میکنند، و بافتها اندامهای بدن را میسازند.
در حالت طبیعی هنگامیکه بدن نیاز دارد، سلولها رشد میکنند و تقسیم میشوند تا سلولهای جدیدی بسازند. وقتی که سلولها پیر میشوند، میمیرند و سلولهای جدید جای آنها را میگیرند.
برخی اوقات این جریان منظم، اشتباه عمل میکند. سلولهای جدید وقتی ساخته میشوند که بدن به آنها نیازی ندارد و سلولهای قدیمی هنگامیکه باید بمیرند، نمیمیرند. و در نتیجه این سلولهای اضافی تودهای بافتی ایجاد میکنند که زائده یا تومور نامیده میشود.
تومورها، ممکن است خوشخیم یا بدخیم باشند:
تومورهای خوشخیم سرطان نیستند:
- بیشتر تومورهای خوشخیم را میتوان برداشت. آنها عموماً عود نمیکنند.
- سلولهای تومورهای خوشخیم به بافتهای اطراف خود حمله نمیکنند.
- سلولهای تومورهای خوشخیم در دیگر بخشهای بدن پخش نمیشوند.
تومورهای بدخیم سرطان هستند: - تومورهای بدخیم غالباً جدیتر از تومورهای خوشخیماند. آنها برای زندگی انسان مخاطرهآمیزند.
- تومورهای بدخیم را اغلب میتوان برداشت اما برخی از آنها دوباره عود میکنند.
- سلولهای تومورهای بدخیم ممکن است به بافتها و اندامهای اطراف خود حمله کرده و به آنها آسیب برسانند.
- سلولهای تومورهای بدخیم میتوانند در دیگر بخشهای بدن پراکنده شوند (متاستاز). سلولهای سرطانی با جدا شدن از تومور اولیه، به جریان خون یا دستگاه لنفاوی راه مییابند و به دیگر اندامها حمله کرده و تومورهای جدیدی ایجاد میکنند که موجب تخریب آن اندامها میشود. انتشار سرطان، متاستاز نامیده میشود.
سرطان معده میتواند بر اندامهای همجوار و غدد لنفاوی تأثیر بگذارد: - سرطان معده میتواند از طریق لایه بیرونی معده به اندامهای مجاور مانند لوزالمعده (پانکراس)، مری یا روده منتشر گردد.
- سلولهای سرطانی از طریق خون به کبد، ششها و سایر اندامها نفوذ میکنند.
- سلولهای سرطانی همچنین از طریق دستگاه لنفاوی در غدد لنفاوی سراسر بدن منتشر میشوند.
- هنگامیکه سرطان از مکان اولیه خود به بخش دیگری از بدن منتقل میشود، تومور جدید، سلولهای غیرطبیعی شبیه به تومور اولیه و اسمی مشابه تومور اصلی دارد. برای مثال اگر سرطان معده به کبد منتقل شود، سلولهای سرطانی کبد همان سلولهای سرطانی معده هستند. در این حالت نام بیماری، سرطان معده متاستاتیک است و نه سرطان کبد. به این دلیل بهعنوان سرطان معده درمان میشود نه سرطان کبد. پزشکان تومور جدید را بیماری متاستاتیک یا «دوردست» مینامند.
عوامل خطرزا
هیچکس دلیل قطعی بهوجود آمدن سرطان معده را نمیداند. پزشکان اغلب نمیتوانند توضیح دهند چرا یک شخص دچار این بیماری شده و دیگری نمیشود.
تحقیقات نشان داده است که افراد دارای عوامل خطرزا خاص، بیشتر از دیگران احتمال دارد دچار سرطان معده شوند. عامل خطر چیزی است که میتواند احتمال ابتلا به یک بیماری را افزایش دهد.
مطالعات، عوامل خطرزای زیر را برای سرطان معده یافتهاند:
- سن: بسیاری از اشخاص مبتلا به این بیماری ۷۲ سال یا بیشتر از آن سن دارند.
- جنسیت: در مردها بیشتر از زنها احتمال ابتلا به سرطان معده وجود دارد.
- نژاد: سرطان معده در آسیاییها، جزیرهنشینهای اقیانوس آرام، اسپانیاییها و آمریکاییهای آفریقایی تبار شایعتر از آمریکاییهای سفیدپوست غیراسپانیایی است.
- رژیم غذایی: مطالعات نشان میدهد افرادی که رژیم غذاییشان پر از غذاهای دودی، شور یا ترشی باشد، ممکن است در معرض خطر مضاعف ابتلا به سرطان معده باشند.
- از سوی دیگر خوردن میوه و سبزیهای تازه محافظی در برابر این بیماری است.
- عفونت هلیکوباکترپیلوری: اچ. پیلوری نوعی باکتری است که عموماً در معده زندگی میکند. عفونت اچ. پیلوری خطر التهاب معده و زخم معده و همچنین خطر سرطان
- معده را افزایش میدهد اما تنها تعداد کمی از کسانی که دارای عفونت معده هستند به سرطان آن مبتلا میشوند. اگر چه عفونت، خطر را افزایش میدهد، اما سرطان، مسری نیست. سرطان معده از بیمار به دیگران قابل انتقال نیست.
- کشیدن سیگار: احتمال ابتلای سیگاریها به سرطان بیشتر از آنهایی است که سیگار نمیکشند.
- مشکلات خاص سلامت: شرایطی که باعث ایجاد التهاب یا دیگر مشکلات در معده میشود، خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش میدهد.
- عمل جراحی معده.
- التهاب مزمن معده (التهاب طولانیمدت لایه پوشاننده معده)
- کمخونی «پرنیسیوز» (بیماری خونیای که بر معده اثر میگذارد)
- بسیاری از آنهایی که عوامل خطرزای شناخته شده را دارند، دچار سرطان معده نمیشوند. برای مثال، بسیاری از کسانی که در معدهشان H. پیلوری دارند، هیچ وقت دچار سرطان معده نمیشوند، و اشخاصی که به این بیماری مبتلا میشوند، برخی اوقات هیچ عامل خطر شناختهشدهای ندارند.
اگر فکر میکنید در خطر ابتلا به سرطان معده هستید، باید با پزشکتان درمیان بگذارید. پزشک شما ممکن است بتواند به شما راههایی برای کاستن از خطر پیشنهاد کند و یا برای معاینات متعارف برنامه زمانبندی شدهای ارائه دهد.
علائم بیماری
سرطان معده در ابتدا علائم مشخصی را نشان نمیدهد.
با رشد سرطان، رایجترین علائم عبارتند از:
• احساس ناراحتی در ناحیه معده.
• احساس سیری یا نفخ پس از یک وعده غذایی کوچک.
• حالت تهوع و استفراغ.
• کاهش وزن.
اغلب این علائم دلیل قطعی ابتلا به سرطان نیست، و مشکلات دیگری مانند زخم معده یا عفونت میتوانند علائم مشابهی ایجاد کنند. هرکس با چنین علائمی باید به پزشک خود اطلاع دهد بهگونهای که بیماری تا آنجا که ممکن است سریعتر کشف و درمان شود.
تشخیص
اگر علامتی از سرطان معده در خودتان دیدید، پزشکتان باید بگوید که این علامت واقعاً بهعلت سرطان است یا دلیل دیگری دارد. ممکن است او شما را به یک متخصص گوارش ارجاع دهد، پزشکی که تخصص در تشخیص و درمان بیماریهای جهاز هاضمه دارد.
پزشک از سابقه بیماریهای خانوادگی و فردیتان میپرسد.
ممکن است آزمایش خون یا دیگر تستهای آزمایشگاهی را توصیه کند و یا انجام آزمایشهای زیر را تجویز کند:
معاینه فیزیکی: پزشک برای آزمایش تغییر سطح مایعات، ورم و دیگر تغییرات، شکم شما را معاینه و همچنین برای بررسی تورم غدد لنفاوی آن را لمس میکند. پوست و چشمهای شما را نیز برای بررسی زردی، مورد ملاحظه قرار میدهد.
Upper Gl Series: پزشک عکسبرداری از مری و معده شما را با استفاده از اشعه ایکس تجویز میکند. تصویرها پس از اینکه شما مقدار معینی محلول باریوم نوشیدید، انجام میشود.
این محلول باعث میشود معدهتان در تصاویر بهتر دیده شود.
آندوسکوپی: پزشک برای دیدن درون معده شما از یک لوله نازک (آندوسکوپ) استفاده میکند. اول گلوی شما را با استفاده از یک اسپری بیحسکننده، بیحس میکند. همچنین برای کمک به آرام شدن شما، به شما دارو میدهد. لوله از دهان و مری شما عبور داده میشود تا به معدهتان برسد.
نمونهبرداری: پزشک برای برداشتن بافت از معده از آندوسکوپ استفاده میکند، و آسیبشناس آن بافت را برای یافتن سلولهای سرطانی زیر میکروسکوپ بررسی میکند. نمونهبرداری، تنها راه مطمئن تشخیص وجود سلولهای سرطانی است.
شاید بخواهید سؤالات زیر را راجع به نمونهبرداری از پزشکتان بپرسید:
- نمونهبرداری چگونه انجام میشود؟
- آیا باید به بیمارستان بروم؟
- آیا برای آماده شدن برای نمونهبرداری باید کاری انجام شود؟
- چقدر طول میکشد؟ آیا هوشیار خواهم بود؟ آسیبی نمیرساند؟
- هیچ خطری وجود ندارد؟ چقدر احتمال عفونت یا خونریزی پس از آن وجود دارد؟
- چقدر طول میکشد تا من به حالت عادی برگردم؟ چه زمانی میتوانم رژیم غذایی معمولیم را از سر بگیرم؟
- چه زمانی از نتایج آن باخبر خواهم شد؟ و چه کسی آنها را برای من توضیح خواهد داد؟
- اگر من سرطان داشتم، چه کسی راجع به اقدامات بعدی مرا راهنمایی خواهد کرد؟ و چه زمانی؟
- مرحلهبندی پزشک برای برنامهریزی بهترین درمان، لازم است مرحله بیماری را بداند. مرحله بیماری بر مبنای اینکه آیا تومور به بافتهای اطراف حمله کرده، آیا سرطان منتشر شده و اگر این چنین است به کدام بخشهای بدن، مورد بررسی قرار میگیرد. سرطان معده میتواند به غدد لنفاوی، کبد، لوزالمعده (پانکراس) و دیگر اعضا سرایت کند.
پزشک ممکن است آزمایشهایی نیز برای بررسی این قسمتها تجویز کند:
آزمایشهای خون: آزمایشگاه یک شمارش گلبولی کامل انجام میدهد. آزمایشهای خون چگونگی کارکرد کبدتان را نیز نشان میدهند.
عکسبرداری با اشعه ایکس X از قفسه سینه: دستگاه عکسبرداری با اشعه ایکس، تصاویری از ششهای شما برمیدارد که پزشکتان میتواند آنها را بر روی فیلم بررسی کند. تومورهای موجود در ششهایتان در عکس با اشعه ایکس نشان داده میشوند.
سی.تی اسکن (CT scan) : یک دستگاه اشعه ایکس است که به کامپیوتر وصل شده است و یکسری عکس دقیق (با جزئیات) از قسمتهای موردنظر برمیدارد. ممکن است به شما رنگینه تزریق کنند. رنگینه، دیدن مناطق غیرعادی را آسانتر میکند. تومورهای موجود در کبد، بادامه معده (پانکراس) یا دیگر جاهای بدن در سی.تی.اسکن نشان داده میشوند.
سونوگرافی آندوسکوپیک: پزشک یک لوله باریک نازک (آندوسکوپ) از حلق شما میگذارند. ردیاب انتهای لوله امواجی صوتی میفرستد که شما نمیتوانید آنها را بشنوید. امواج، بافتهای معده و اندامهای دیگرتان را مرتعش میکنند.
لاپاروسکوپی: جراح، بریدگیهای کوچکی (شکاف) بر روی شکم شما ایجاد میکند و از طریق آنها لوله باریک نازکی (لاپاروسکوپ) را وارد بدنتان میکند و ممکن است غدد لنفاوی را بردارد یا نمونههای بافتی برای نمونهبرداری جدا کند.
مراحل سرطان معده به شرح زیر است:
مرحله صفر: سرطان فقط در لایه داخلی معده یافت میشود و این مرحله کارسینومای درجا (Carcinoma In Situ) خوانده میشود.
مرحله یک (I) یکی از موارد زیر است:
- تومور فقط به پرده زیر مخاطی(Submucosa) حمله کرده است. سلولهای سرطانی ممکن است در ۶ غده لنفاوی یافت شوند.
- یا اینکه تومور به لایه ماهیچهای یا (Subserosa) حمله کرده است. سلولهای سرطانی به غدد لنفاوی یا دیگر اندامها نفوذ نکرده است.
- مرحله دو (II) یکی از موارد زیر است: تومور، فقط پرده زیر مخاطی (Submucosa ) را مورد حمله قرار داده است. سلولهای سرطانی به ۷ تا ۱۵ غده لنفاوی سرایت کردهاند.
- تومور، لایه ماهیچهای یا (Subserosa ) را مورد حمله قرار داده است. سلولهای سرطانی به ۱ الی ۶ غده لنفاوی رسوخ کردهاند.
- تومور، به لایه خارجی معده نفوذ کرده است، ولی سلولهای سرطانی در غدد لنفاوی یا اندامهای دیگر منتشر نشدهاند.
- مرحله سه (III) یکی از موارد زیر است: تومور، در لایه ماهیچهای یا Subserosa رسوخ کرده است. سلولهای سرطانی به ۷ الی ۱۵ غده لنفاوی سرایت کردهاند.
- تومور، به لایه خارجی نفوذ کرده است. سلولهای سرطانی در ۱ تا ۱۵ غده لنفاوی منتشر شدهاند.
- تومور، به اندامهای مجاور مانند کبد یا طحال حمله کرده است. سلولهای سرطانی به غدد لنفاوی یا اندامهای دورتر سرایت نکرده است.
- مرحله چهار (IV) یکی از حالتهای زیر است: سلولهای سرطانی در بیش از ۱۵ غده لنفاوی منتشر شدهاند.
- تومور به اندامهای اطراف و حداقل یک غده لنفاوی رسوخ کرده است.
- سلولهای سرطانی به اندامهای دورتر سرایت کردهاند.
- سرطان عودکننده: سرطانی است که پس از یک دوره زمانی، عود میکند در حالیکه نمیتوان آن را کشف کرد. این سرطان ممکن است در معده یا بخش دیگری از بدن بازگردد.
پیشگیری از سرطان معده
Stomach (Gastric) Cancer Prevention
مروری بر چگونگی پیشگیری
پیشگیری
پزشکان اغلب نمیتوانند بگویند چرا یک شخص به سرطان مبتلا میشود و دیگری نه. با اینحال، دانشمندان الگوهای کلی سرطان را در جمعیت مورد بررسی قرار دادهاند تا بفهمند چه چیزهایی در اطراف ما و انجام چه کارهایی احتمال ابتلا به سرطان را افزایش میدهد.
هر چیزی که احتمال ابتلای انسان به یک بیماری را افزایش دهد، عامل خطر نامیده میشود. و به هر چیزی که احتمال ابتلای انسان به یک بیماری را کاهش دهد، عامل حفاظتی گفته میشود. از برخی از عوامل خطر سرطان میتوان اجتناب کرد اما از بسیاری خیر. برای مثال، شما میتوانید ترک سیگار را انتخاب کنید، اما اینکه چه ژنی را از والدینتان به ارث بردهاید را نمیتوانید انتخاب کنید. هم سیگار کشیدن و هم به ارث بردن ژنهایی خاص میتوانند برای انواع خاصی از سرطان عوامل خطر محسوب شوند که در این میان، تنها سیگار کشیدن قابل اجتناب است.
پیشگیری، یعنی اجتناب از عوامل خطر و افزایش عوامل حفاظتی قابل کنترل بهگونهای که احتمال ابتلا به سرطان کاهش یابد.
اگرچه بسیاری از عوامل خطر قابل اجتنابند، لکن باید بهخاطر داشته باشیم اجتناب از عوامل خطر، مبتلا نشدن به سرطان را تضمین نمیکند. همچنین، بیشتر کسانی که دارای یک عامل خطر بهخصوص برای سرطان هستند، ضرورتاً دچار بیماری نمیشوند. برخی از انسانها نسبت به عوامل ایجادکننده سرطان حساستر از بقیه هستند. با پزشک خود درباره روشهای پیشگیری از سرطان که مناسب شماست، صحبت کنید.
اهداف این بخش
- آگاهی دادن درباره سرطان معده و اینکه اغلب چگونه اتفاق میافتد.
- شرح روشهای پیشگیری از سرطان معده.
- دادن اطلاعات روز درباره اینکه کمک به چه افراد یا گروههایی از طریق روشهای پیشگیری از سرطان مندرج در زیر مفیدتر است.
میتوانید با پزشک خود در مورد روشهای پیشگیری از سرطان و اینکه آیا این روش ها برای شما مناسب است، مشورت کنید.
پیشگیری از سرطان معده
اهمیت سرطان معده
پیشگیری از سرطان معده
سرطان معده، سرطان گاستریک هم نامیده میشود. شایعترین نوع سرطان معده، آدنوکارسینوم یا سرطان بافت غدهای معده است. انواع نادرتر سرطان معده عبارتند از: لیمفوما (سرطانی که به سیستم لنفی آسیب میزند) و سارکوما (سرطان بافت همبندی، مانند ماهیچه، چربی یا رگهای خونی).
پیشگیری از سرطان معده
بعضی اوقات سرطان معده میتواند با عوامل خطر شناختهشده این بیماری مرتبط باشد، لکن بسیاری از عوامل خطر تغییر پذیرند بهگونهای که نمیتوان از همه عوامل خطر اجتناب کرد.
رژیم غذایی و شیوه زندگی: استفاده بیش از حد از نمک یک عامل خطرزا در ابتلا به سرطان معده به حساب میآید در حالیکه میوه و سبزیهای تازه میتواند در کاهش خطر سرطان معده مؤثر باشند. مطالعات نشان داده است که خوردن غذاهای حاوی بتاکاروتن و ویتامین C از خطر سرطان معده میکاهد خصوصاً در مواردی که استفاده از ریزمغذیها کافی نباشد.
عفونت هلیکوباکترپیلوری: دلایل محکمی وجود دارد که عفونت ناشی از باکتری خاص هلیکوباکترپیلوری، با افزایش خطر سرطان معده مرتبط است با اینحال هنوز معلوم
نیست درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری بهوسیله آنتیبیوتیکها خطر سرطان را کاهش میدهد یا نه.
ویتامینها و آنتیباکتریالها میتوانند از سرطان معده پیشگیری کنند
Vitamins, Anti-Bacterials May Prevent Stomach Cancer
بنابر یک پژوهش بالینی طولانی که بر روی بیش از۶۰۰ نفر که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان معده بودند، ویتامین C، بتاکاروتن و درمان با آنتیباکتریال بهتنهایی یا باهم به پیشگیری از سرطان معده کمک میکند. نتایج این بررسی در نسخه ۶ دسامبر سال ۲۰۰۰ مجله انستیتوی ملی سرطان در دسترس است.
سرطان معده، دومین عامل مرگ بر اثر سرطان در دنیاست و تعداد بیمارانی که پنج سال زنده میمانند بسیار اندک است. در ایران سرطان معده اولین عامل مرگ بر اثرسرطان است. یافتن عوامل پیشگیری از این بیماری میتواند اثر چشمگیری بر سلامت عمومی سراسر دنیا داشته باشد.
پلایوکوره آ و همکارانش در دانشگاه ایالت لوئیزیانا نیواورلئان به همراه محققانی از کلمبیا آزمونی را در منطقهای از کلمبیا که نرخ بالایی از سرطان معده داشت، طراحی کردند. شرکتکنندهها بهصورت تصادفی برگزیده میشدند تا یکی از موارد زیر را دریافت کنند.
- یک درمان استاندارد برای عفونت H.پیلوری، باکتریای که با سرطان معده مرتبط است.
- یک گرم اسکوربیک اسید (ویتامین C، دو بار در روز.)
- هر روز ۳۰ میلیگرم بتاکاروتن.
- ترکیبات متفاوتی از این درمانها.
- دارونما (پلاسبو).
برای مقایسه این درمانها محققان تغییرات پیش سرطانی در معده هر یک از شرکتکنندهها را در مدت شش سال مورد بررسی قرار دادند. آنها نمونههای بیوپسی را در ابتدای مطالعه، پس از سه سال، و پس از ۶ سال تحلیل کردند. نمونهبرداریها نشان دادند تغییرات پیش سرطانی در افرادی که درمان دریافت کرده بودند نسبت به آنهایی که از دارونما دریافت کرده بودند، کوچکتر یا حتی ناپدید شده بود.
سه نوع درمان متفاوت، همگی آثار مشابهی داشتند و ترکیب درمانها با هم نیز بهنظر نمیرسید که تفاوتی داشته باشد.
برای مثال در میان مبتلایان به تغییرات پیشسرطانی که بهعنوان آتروفی غیرمتاپلاستیک شناخته میشود، آنهایی که تحت درمان H.پیلوری (آنتیبیوتیک همراه با داروهای دیگر) بودند، احتمال پسرفت در تغییرات غیرطبیعی آنها ۸/۴ بار بیشتر از گروه دریافتکننده دارونما بود. کسانی که در همان شرایط ویتامین C دریافت کرده بودند، پنج بار بیشتر و افراد دریافتکننده بتاکاروتن۱ ، پنج بار بیشتر احتمال داشت تغییرات غیرطبیعیشان بهبود یابد.
در یک مقاله، پروفسور ویلیام بلات، از مؤسسه بینالمللی همهگیرشناسی در راکویل خاطرنشان میکند که با بخشی از این بررسی که نشان میدهد کسانی که میوه و سبزیهای فراوان حاوی منابع سرشار از اسکوربیک اسید و بتاکاروتن، مصرف میکنند نرخ کمتری از سرطان معده دارند، موافق است. با اینحال او خاطرنشان می کند که این یافتهها باید با مطالعات دیگری به اثبات برسد.
شماری از پژوهشهای پیشگیری از سرطان معده در سراسر دنیا در حال انجام است. بزرگترین آنها در استان شاندونگ چین که آمار سرطان معده در آن بسیار بالاست، در حال انجام است. این تحقیق که با پشتیبانی مالی انستیتوی ملی سرطان ایالات متحده انجام میشود آثار مکملهای معدنی و ویتامینی، عصاره سیر و درمان ضد HH.پیلوری را مورد مقایسه قرار میدهد. پژوهشهای دیگری نیز در ایتالیا، انگلیس، مکزیک و کشورهای دیگر در حال انجام است.
درمان:
- روشهای درمان.
- عمل جراحی.
- شیمیدرمانی.
- پرتودرمانی.
بسیاری از کسانی که مبتلا به سرطان معدهاند، مایلند نقش فعالی در تصمیمگیری راجع به مراقبتهای درمانی خود داشته باشند. علاقه به یادگیری همه چیزهایی که میتوانید درباره بیماریتان بدانید و همه حق انتخابهایی که برای درمان دارید، طبیعی است. با اینحال شوک و استرس پس از اطلاع از بیماری، اندیشیدن به همه چیزهایی که شما میخواهید از پزشکتان بپرسید را دشوار میکند.
بنابراین اگر قبلاً موارد مورد پرسش خود را تهیه کنید، سودمند خواهد بود.
برای به یادآوردن آنچه پزشک میگوید، میتوانید یادداشت بردارید و یا در صورت موافقت پزشک حرفهای او را ضبط کنید.
همچنین شاید بخواهید فردی از خانواده یا یکی از دوستان، در جلسه گفتوگو با پزشک در کنارتان باشد تا در بحث شرکت و یادداشتبرداری کند.
لازم نیست تمام پرسشهایتان را یکمرتبه بپرسید، چون باز هم موقعیت گفتوگو با پزشک یا پرستار را برای روشن کردن مسائل مبهم و یا توضیح جزئیات خواهید داشت.
پزشک ممکن است شما را به یک متخصص دیگردرمان سرطان معده ارجاع دهد و یا خودتان بخواهید که پزشک دیگری به شما معرفی کند.
متخصصانی که سرطان معده را درمان میکنند عبارتند از: متخصص گوارش، جراحان، پزشکهای سرطانشناس و سرطانشناس های پرتودرمان.
روشهای درمان
انتخاب درمان عمدتاً به اندازه و جای قرار گرفتن تومور، مرحله بیماری و سلامت عمومی شما بستگی دارد. درمان سرطان معده ممکن است شامل عمل جراحی، شیمیدرمانی یا پرتودرمانی باشد.
بسیاری از بیماران از بیش از یک نوع درمان استفاده میکنند.
پزشک میتواند حق انتخابهای شما برای درمان و نتایج مورد انتظار آنها را توضیح دهد. شما و پزشک میتوانید در طرح یک برنامه درمان که نیازهای شما را برآورده کند، با هم همکاری کنید.
درمان سرطان شامل درمان موضعی یا درمان سیستمیک است:
درمان موضعی: عمل جراحی و پرتودرمانی، درمانهای موضعیاند. جراح سرطان موجود در معده یا اطراف آن را برداشته و یا نابود میکند. وقتی سرطان معده به دیگر بخشهای بدن سرایت کرده باشد، درمان موضعی ممکن است برای کنترل بیماری در آن قسمتهای خاص بهکار گرفته شود.
درمان سیستمیک: شیمیدرمانی، درمان سیستمیک است. داروی آن وارد جریان خون شده و سرطان را در سراسر بدن نابود کرده و یا آن را مهار میکند.
چون درمانهای سرطان اغلب به بافتها و سلولهای سالم نیز آسیب میرسانند، در درمان سرطان بروز عوارض جانبی رایج است. عوارض جانبی عمدتاً به نوع و میزان درمان بستگی دارد.
عوارض جانبی برای بیماران یکسان نیست و در هر نوبت درمان تغییر میکند.
قبل از شروع درمان، تیم مراقبت شما عوارض جانبی احتمالی را برایتان توضیح داده و بهمنظور کمک به شما برای کنار آمدن با آنها، راهکارهایی را پیشنهاد میدهند. پایگاه علمی، آموزشی و پزشکی مؤسسه تحقیقات،آموزش و پیشگیری سرطان (www.ncii.ir) مقالههای مفیدی راجع به درمانهای سرطان و عوارض جانبی آن ارائه میدهد. از جمله شیمیدرمانی و شما، پرتودرمانی و شما و نکتههای غذایی برای بیماران سرطانی.
در هر مرحله از بیماری، برای تسکین عوارض جانبی درمان، مهار درد و دیگر علائم بیماری و کاهش نگرانیهای عاطفی، مراقبتهای حمایتی موجود است. اطلاعات راجع به چنین مراقبتی بر روی پایگاه علمی، آموزشی و پزشکی مؤسسه تحقیقات،آموزش و پیشگیری سرطان (www.ncii.ir) موجود است.
میتوانید سؤالهای زیر را درباره درمان از پزشکتان بپرسید:
- بیماری در چه مرحلهای است؟
- چه حق انتخابهایی برای درمان دارم؟ شما کدام را برای من پیشنهاد میکنید؟ و چرا؟
- آیا یک پژوهش بالینی انتخاب خوبی برای من خواهد بود؟
- بیش از یک نوع درمان خواهم داشت؟
- فواید مورد انتظار از هر نوع درمان چیست؟
- خطرها و عوارض جانبی احتمالی هر یک از درمانها چیست؟ برای کنترل عوارض جانبی چه کاری میتوانیم انجام دهیم؟ چگونه میتوانم در طول درمان از خودم مراقبت کنم؟
- درمان چه تأثیری بر فعالیتهای روزمره من خواهد گذاشت؟ آیا مشکل غذا خوردن یا مشکلات دیگری پیدا میکنم؟
- اگر در طول درمان به مشکل برخوردم با کی باید تماس بگیرم؟
- هزینه احتمالی درمان چقدر است؟ و بیمه من چه مبلغ از آن را پوشش میدهد؟
- هر چند وقت یکبار باید مورد معاینه قرار گیرم ؟
درمان سرطان معده
اطلاعات عمومی راجع به سرطان معده
نکات کلیدی این بخش:
- سرطان معده یک بیماری است که در آن سلولهای بدخیم (سرطانی) در لایه پوشاننده معده شکل میگیرند.
- سن، رژیم غذایی، و بیماریهای معدی بر خطر ابتلا به سرطان معده تأثیر میگذارند.
- علائم احتمالی سرطان معده عبارتند از سوءهاضمه و ناراحتی یا درد معده.
- آزمایشهایی که وضعیت معده و مری را میسنجند برای کشف و تشخیص سرطان معده استفاده میشوند.
- عوامل خاصی بر پیشآگاهی (امکان بهبود) و حق انتخابهای درمان تأثیر میگذارند.
سرطان معده یک بیماری است که در آن سلولهای بدخیم (سرطانی) در لایه پوشاننده معده شکل میگیرند.
معده یک اندام g شکل در قسمت فوقانی شکم و بخشی از سیستم گوارشی است که ریزمغذیهای (ویتامینها، مواد معدنی، کربوهیدراتها، چربی، پروتئینها و آب) موجود در غذای خورده شده را پردازش کرده و به دفع مواد زائد از بدن کمک میکند. غذا از طریق یک لوله باریک ماهیچهای که مری نامیده میشود، از حلق به معده منتقل میشود. غذاهای نیمههضم شده پس از ترک معده به روده کوچک و پس از آن به روده بزرگ وارد میشوند.
معده و مری بخشی از سیستم گوارشی فوقانی هستند.
دیواره معده از سه لایه بافت تشکیل شده است: لایه مخاطی (داخلیترین لایه)، لایه ماهیچهای (میانی) و لایه سروزی (بیرونیترین لایه).
سرطان معده در سلولهای تشکیلدهنده لایه مخاطی شروع شده و وقتی که رشد کند به لایههای بیرونی هم رسوخ میکند.
تومورهای استرومال در حمایت از بافت رابط بهوجود میآیند و به شیوهای متفاوت از سرطان معده درمان میشوند. برای آگاهی، خلاصه PDQ را در درمان سارکومای بافت نرم ببینید.
برای آگاهی راجع به سرطانهای معده، خلاصههای PDQ زیر را ببینید:
- سرطانهای غیرمعمول دوران کودکی.
- پیشگیری از سرطان معده.
- غربالگری سرطان معده.
سن، رژیم غذایی و بیمارهای معده میتواند بر خطر ابتلا به سرطان معده تأثیر بگذارد.
هر چیزی که امکان ابتلا به یک بیماری را افزایش میدهد، عامل خطرزا نامیده میشود. بودن عامل خطرزا بدینمعنا نیست که شما به سرطان مبتلا خواهید شد و نبود آن به معنی عدم ابتلای شما به سرطان در آینده نیست. افرادی که فکر میکنند در معرض خطر ابتلا باشند باید این موضوع را با پزشک در میان بگذارند.
عوامل خطرزای سرطان معده به شرح زیرند:
- عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H.پیلوری) در معده.
- گاستریت (التهاب معده) مزمن.
- کمخونی پرنیسیوز.
- متاپلازی رودهای (وضعیتی که در آن سلولهای تشکیلدهنده روده جایگزین ساختار معده میشوند).
- پولیپوز آدنوماتوز فامیلی (FAP) یا پولیپهای معده.
- داشتن رژیم غذایی پرنمک و غذاهای دودی و مصرف اندک میوه و سبزی.
- خوردن غذاهایی که به شیوه مناسبی تهیه یا نگهداری نشدهاند.
- مرد و یا مسن بودن.
- کشیدن سیگار.
- داشتن مادر، پدر، خواهر یا برادری که مبتلا به سرطان معده بوده است.
- علائم احتمالی سرطان معده عبارتند از سوءهاضمه و احساس درد یا ناراحتی در معده.
این علائم و علامتهای دیگر میتوانند از وجود سرطان معده حکایت داشته باشند. شرایط دیگر نیز میتوانند علائم مشابهی ایجاد کنند.
در مراحل اولیه سرطان معده، علائم زیر ممکن است ظاهر شوند:
- سوءهاضمه و ناراحتی معده.
- احساس پری پس از خوردن غذا.
- دلآشوبه ملایم.
- بیاشتهایی.
- سوزش معده.
در مراحل پیشرفتهتر سرطان معده، علائم زیر ممکن است ایجاد شوند:
- وجود خون در ادرار.
- حالت تهوع.
- کاهش وزن به دلایل نامعلوم.
- درد معده.
- زردی (زردی چشم و پوست).
- آسیت (تولید مایع در شکم).
- دشواری در بلع غذا.
- هرگاه یکی از این مشکلات اتفاق بیفتد، باید به پزشک اطلاع دهید.
از آزمایشهایی که مری و معده را مورد معاینه قرار میدهند، برای کشف و تشخیص سرطان معده استفاده میشود.
میتوان از آزمایشها و روشهای زیر استفاده نمود:
بررسیهای شیمیایی خون: روندی است که در آن نمونهای از خون بیمار برای اندازهگیری میزان مواد خاص آزاد شده در بدن توسط اندامها و بافتهای آن، مورد آزمایش قرار میگیرد. میزان غیرعادی (بیشتر یا کمتر از حد نرمال) یک ماده میتواند علامت وجود یک بیماری در اندام بافت تولیدکننده آن ماده باشد.
شمارش کامل خون (CBC): روندی که در آن نمونهای از خون میگیرند و برای موارد زیر بررسی میشود:
شمارش گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتها
میزان هموگلوبین (پروتئینی که اکسیژن را حمل میکند) در گلبولهای قرمز.
نسبت گلبولهای قرمز در نمونه موردنظر آندوسکوپی فوقانی، آزمایشی برای مشاهده درون مری، معده و اثنی
عشر (اولین قسمت از روده کوچک) بهمنظور بررسی مناطق غیرعادی است.
آندوسکوپ که وسیلهای نازک و لولهای شکل بههمراه نور و لنز برای دیدن است، از طریق دهان و گلو به درون مری فرستاده میشود.
آندوسکوپی فوقانی. یک لوله نازک روشن برای جستوجوی مناطق غیرعادی مری، معده و اولین بخش روده کوچک از طریق دهان وارد بدن میشود.
آزمایش بررسی امکان وجود خون در مدفوع: آزمایش مدفوع برای یافتن خون در آن است که با کمک میکروسکوپ امکانپذیر میشود.
بلع باریوم: یک سری عکس با اشعه ایکس ایکس ری (x-ray) از مری و معده است. بیمار یک محلول حاوی باریوم (یک ترکیب سفید نقرهای متالیک) مینوشد. این مایع مری و معده را میپوشاند و عکسهای x-ray گرفته میشوند. این روند گرفتن عکس رنگی از دستگاه گوارش فوقانی نیز نامیده میشود.
بلع باریوم. به بیمار محلول باریوم خورانده میشود و آن محلول از طریق مری در معده جریان مییابد. عکسهای x-ray برای جستوجوی مناطق غیرعادی گرفته میشوند.
نمونهبرداری: برداشتن سلولها یا بافتهایی است که میتوان آنها را زیر میکروسکوپ برای بررسی وجود علائم سرطان مشاهده کرد. معمولاً نمونهبرداری معده هنگام آندوسکوپی انجام میشود.
سی.تی. اسکن (CAT Scan): روندی است که از زوایای مختلف تعدادی عکسهای دقیق (با جزئیات) از مناطق درون بدن گرفته میشود. عکسها با کمک کامپیوتر متصل به دستگاه اشعه ایکسx-ray گرفته میشوند. ممکن است یک ماده رنگی در ورید تزریق و یا به بیمار نوشانده شود تا اندامها و بافتها، واضحتر مشاهده شوند. این روند توموگرافی کامپیوتری نیز نامیده میشود.
عوامل خاص بر پیشآگاهی (امکان بهبود) و حق انتخاب درمان تأثیر میگذارد.
پیشآگاهی (امکان بهبود) و حق انتخابهای درمان به موارد زیر بستگی دارد:
• مرحله و درجه سرطان (آیا هنوز فقط در معده است یا به غدد لنفاوی یا دیگر نقاط بدن نیز سرایت کرده است.)
• سلامت عمومی بیمار
هرگاه سرطان معده در مراحل اولیه کشف شود، امکان بهبود بیشتر است. چون سرطان معده معمولاً وقتی تشخیص داده میشود، که در مرحله پیشرفتهای است.
در مراحل پیشرفتهتر، سرطان معده را میتوان درمان کرد اما بهندرت کاملاً درمان میشود. مشارکت در یکی از پژوهشهای بالینی انجام شده برای ارتقاء درمان، باید مورد توجه قرار گیرد. اطلاعات راجع به پژوهشهای بالینی در حال انجام در پایگاه انستیتوی ملی سرطان در دسترس است.
مراحل سرطان معده
نکات کلیدی این بخش:
- پس از اینکه سرطان معده تشخیص داده شد، برای اینکه بدانیم آیا سرطان در معده یا اعضای دیگر بدن منتشر شده است باید آزمایشهایی انجام شود.
- سرطان از سه راه در بدن منتشر میشود.
- مراحل زیر برای سرطان معده مورد استفاده قرار میگیرد.
- مرحله صفر (۰) کارسینومای درجا (carcinoma in situ)
- مرحله یک (I)
- مرحله دو (II)
- مرحله سه (III)
- مرحله چهار (IV)
- پس از اینکه سرطان معده تشخیص داده شد، برای اینکه بدانیم آیا سلولهای سرطانی در معده یا دیگر بخشهای بدن منتشر شدهاند باید آزمایشهایی انجام شود، که به این عمل «تعیین مرحله» میگویند.
اطلاعات بهدست آمده از عملیات تعیین مرحله، مرحله بیماری را معین میکند. دانستن مرحله بیماری برای انجام جراحی مهم است.
آزمایشها و بررسیهای زیر ممکن است در عملیات تعیین مرحله مورد استفاده قرار بگیرند:
آزمایشهای B-HCG (beta-human chorionic gonoclotropin)، CA-125 و CEA (آنتیژن کارسیوامبریونیک: آزمایشهایی که سطح B-HCG، CA-125 و CEA را در خون اندازهگیری میکنند. این مواد هم از طریق سلولهای سرطانی و هم سلولهای عادی وارد جریان خون میشوند. هنگامیکه بیش از میزان عادی در خون موجود باشند، میتوانند علامتی از سرطان معده یا نارساییهای دیگر محسوب میشوند.
عکس قفسه سینه با اشعه ایکس: که یک ایکس ری از اندامها و استخوانهای درون سینه است. ایکس ری (x-ray) نوعی انرژی است که بهدرون بدن نفوذ کرده و تصویری از مناطق مختلف بر روی فیلم ایجاد کند.
سونوگرافی آندوسکوپیک (EUS): شیوهای که در آن یک آندوسکوپ، معمولاً از طریق دهان یا مقعد، وارد بدن میشود. آندوسکوپ یک وسیله لولهای شکل نازک است که یک منبع نور و یک لنز برای دیدن دارد. کاوشگر در انتهای آندوسکوپ امواج مافوق صوت (اولتراسوند) به بافتها یا اندامهای داخلی وارد میکند که در برخورد با اندام یا بافت موردنظر منعکس شده و تصویری از بافتهای بدن را ایجاد میکنند که سونوگرام نامیده میشود. این شیوه به نام آندوسونوگرافی نیز شناخته میشود.
سی.تی. اسکن (CTScan): شیوهای که در آن تعدادی عکس دقیق از زاویههای مختلف از مناطق درون بدن تهیه میشود. این عکسها بهوسیله کامپیوتری که به یک دستگاه اشعه ایکس (x- ray) متصل است، گرفته میشوند. برای کمک به نمایش بهتر بافتها و اندامها، ممکن است به بیمار ماده حاجب خورانده شود و یا در ورید او تزریق شود. این شیوه توموگرافی کامپیوتری، توموگرافی کامپیوتری شده یا توموگرافی محوری (مقطعی) کامپیوتری شده نیز نامیده میشود.
لاپاروسکوپی: نوعی جراحی است که برای معاینه اندامهای درون شکم بهمنظور بررسی علائم بیماری بهکار میرود. شکافهای (برشهای) کوچکی در دیواره شکم ایجاد میشود و لاپاروسکوپ (لولهای نازک روشن) را وارد یکی از آن شکافها میکنند. ممکن است وسیلههای دیگری از طریق این شکافها برای انجام کارهایی مانند برداشتن اندامها یا نمونههای بافتی برای نمونهبرداری (بیوپسی) وارد بدن شوند.
پت اسکن PET (اسکن توموگرافی با گسیل پوزیترون): روشی است برای یافتن سلولهای تومور بدخیم در بدن. مقدار کمی گلوکز (شکر) رادیواکتیو در یک رگ تزریق میشود. اسکنر پت PET دور بدن میچرخد و از جاهایی که گلوکز رادیواکتیو در بدن جریان دارد، عکسبرداری میکند. گلوکوز رادیواکتیو موجب میشود که سلولهای تومور بدخیم در عکس واضحتر باشد چون نسبت به سلولهای عادی، گلوکز بیشتری را مصرف میکنند و فعالترند.
سرطانبه ۳ شیوه در بدن منتشر میشود. سه راهی که سرطان از طریق آنها در بدن منتشر میشود عبارتند از:
- از طریق بافت. سرطان به بافتهای عادی اطراف خود حمله میکند.
- از طریق سیستم لنفاوی. سرطان به سیستم لنفی حمله میکند و از طریق مجراهای لنفی به مناطق دیگر بدن منتقل میشود.
- از طریق خون. سرطان به سیاهرگها و مویرگها حمله میکند و از طریق خون به مناطق دیگر بدن نفوذ میکند.
- وقتی که سلولهای سرطانی از غده اولیه (اصلی) جدا شده و از طریق لنف یا خون به نقاط دیگر بدن نفوذ میکند، ممکن است تومور دیگری (ثانویه) تشکیل شود. برای مثال، اگر سرطان پستان به استخوانها سرایت کند، سلولهای سرطانی موجود در استخوان در واقع همان سلولهای سرطان پستان هستند و بیماری،سرطان پستان متاستاتیک خوانده میشود نه سرطان استخوان.
مراحل زیر برای سرطان معده مورد استفاده قرار میگیرند:
مرحله صفر کارسینومای درجا (Carcinoma in Situ)
در مرحله صفر ، سلولهای غیرعادی در ساختار لایه مخاطی (داخلیترین لایه) دیواره معده یافت میشوند. این سلولهای غیرعادی که ممکن است تبدیل به سرطانشوند و به بافتهای سالم مجاور سرایت کنند. مرحله صفر کارسینومای درجا Carcinoma in Situu نامیده میشود.
مرحله یک (I)
در مرحله یک (I)، سرطان تشکیل شده است، و بسته به اینکه در کجا منتشر شده، به مرحله یک ای و یک بی(IA و IB) تقسیم میشود.
مرحله یک ای (IA): سرطان در لایه مخاطی (درونیترین لایه) دیواره معده کاملاً رسوخ کرده است.
مرحله یک بی (IB): سرطان در بخشهای زیر گسترشیافته:
در لایه مخاطی (درونیترین لایه) دیواره معده و تا ۶ غده لنفاوی مجاور تومور یا در لایه ماهیچهای (میانی) دیواره معده.
مرحله دو (II)
در مرحله دو سرطان
معده، سرطان در بخشهای زیر منتشر شده است:
کاملاً در لایه مخاطی (داخلیترین لایه) دیواره معده و در ۷ الی ۱۵ غده لنفاوی مجاور تومور نیز یافت میشود.
در لایه ماهیچهای (میانی) دیواره معده و تا ۶ غده لنفاوی مجاور تومور یافت میشود.
در لایه سروزی (بیرونیترین) دیواره معده گسترش یافته ولی به هیچ غده لنفاوی یا اندامهای دیگری رسوخ نکرده است.
مرحله سه (III)
در مرحله سه (III) سرطان معده بسته به جاهایی که سرطان گسترش یافته، به مراحل سه ای (IIIA) و سه بی (IIIB) تقسیم میشود:
مرحله سه ای (IIIA): سرطان در بخشهای زیر گسترش یافته است:
در لایه ماهیچهای (میانی) دیواره معده و در ۷ الی ۱۵ غده لنفاوی مجاور تومور یافت میشود.
در لایه سروزی (بیرونیترین لایه) دیواره معده پیشروی کرده و در ۱ الی ۶ غده لنفاوی مجاور نیز یافت میشود.
در اندامهای مجاور معده رسوخ کرده اما به هیچ غده لنفاوی یا اندامهای دیگر بدن سرایت نکرده است.
مرحله سه بی (IIIB): سرطان به لایه سروزی (بیرونیترین لایه) دیواره معده سرایت کرده و در ۷ الی ۱۵ غده لنفاوی مجاور تومور یافت میشود.
مرحله چهار (IV)
در مرحله چهار
(IV)، سرطان به بخشهای زیر سرایت کرده است:
- اندامهای مجاور معده و حداقل یک غده لنفاوی.
- بیش از ۱۵ غده لنفاوی.
- بخشهای دیگر بدن.
سرطان معده عودکننده
سرطان معده
عودکننده، سرطانی است که بعد از درمان عود میکند (بازمیگردد).
سرطان ممکن است در معده یا بخشهای دیگر بدن مانند ریه یا غدد لنفاوی عود کند.
حق انتخابهای درمان:
نکات کلیدی این بخش:
- انواع مختلف درمان برای بیماران مبتلا به سرطان معده وجود دارد.
- چهار نوع درمان استاندارد مورد استفاده قرار میگیرد:
- عمل جراحی.
- شیمیدرمانی.
- پرتودرمانی.
- شیمی پرتودرمانی.
- انواع جدید درمان در پژوهشهای بالینی مورد آزمایش قرار میگیرند. شاید بیماران بخواهند در پژوهشهای بالینی شرکت کنند. بیماران میتوانند قبل، در طول درمان و یا پس از شروع درمان واردپژوهشهای بالینی شوند.
ممکن است آزمایشهای پیگیری مورد نیاز باشد.
برای افراد مبتلا به سرطان معده انواع مختلف درمان وجود دارد.
انواع مختلف درمان برای مبتلایان به سرطان معده
موجود است. برخی از درمانها، استاندارد هستند (روشهایی که در حال حاضر برای درمان از آنها استفاده میشود) و برخی از آنها طی پژوهشهای بالینی در مرحله آزمایشاند. درمان پژوهشبالینی مطالعهای تحقیقاتی است که به بهبود درمانهای رایج یا کسب اطلاعات در مورد درمانهای جدید به مبتلایان سرطان کمک میکنند.
وقتی که پژوهشهای بالینی نشان بدهند یک درمان جدید بهتر از درمان استاندارد است، ممکن است درمان جدید تبدیل به درمان استاندارد شود. شاید بیماران بخواهند در پژوهشهای بالینی شرکت کنند. باید دانست که در برخی از پژوهشهای بالینی فقط بیمارانی که از درمان استاندارد استفاده نمیکنند، میتوانند شرکت کنند.
چهار نوع درمان استاندارد مورد استفاده:
عمل جراحی
عمل جراحی درمان رایجی برای تمامی مراحل سرطان معده است. انواع عملهای جراحی زیر ممکن است مورد استفاده قرار گیرد:
معدهبرداری جزئی: برداشتن بخشی از معده و غدد لنفاوی مجاور است و بخشهایی از بافتها و اندامهای دیگر مجاور تومور طحال نیز ممکن است برداشته شود. طحال اندامی در قسمت فوقانی شکم است که خون را پالایش کرده و سلولهای قدیمی خون را جدا میکند.
معدهبرداری کامل: برداشتن تمام معده، غدد لنفاوی مجاور و بخشهایی از مری، روده کوچک و بافتهای مجاور تومور است. ممکن است طحال هم برداشته شود.
در اینصورت مری به روده کوچک وصل میشود تا بیمار بتواند به خوردن و نوشیدن ادامه دهد.
اگر تومور تمام معده را در بر گرفته باشد، اما نتوان با جراحی استاندارد آن را کاملاً از میان برداشت، ممکن است شیوههای زیر مورد استفاده قرار گیرد:
تعبیه استنت داخل مجرایی: روندی برای وارد کردن یک استنت (یک لوله باریک قابل ارتجاع) بهمنظور باز نگه داشتن یک راه عبور (مانند شریانها یا مری) است. برای تومورهایی که راه عبور به داخل و بیرون معده را بستهاند، ممکن است عمل جراحی برای قرار دادن یک استنت از مری به معده یا از معده به روده کوچک انجام شود تا بیمار بتواند بهصورت عادی غذا بخورد.
لیزردرمانی داخل مجرایی: روندی که در آن یک آندوسکوپ (یک لوله باریک روشن) به همراه یک لیزر متصل به آن وارد بدن میشود. لیزر ابزاری است که با تاباندن نور خاصی میتواند بهعنوان یک چاقوی جراحی مورد استفاده قرار گیرد.
شیمیدرمانی:
شیمیدرمانی نوعی درمان سرطان است که در آن برای متوقف کردن رشد سلولهای سرطانی با کشتن سلولها یا مانع تقسیم شدن آنها، از داروها استفاده میشود. وقتی شیمیدرمانی از راه خوردن دارو و یا تزریق آن در رگ یا ماهیچه انجام میشود، داروها وارد جریان خون شده و به سلولهای سرطانی سراسر بدن میرسند. (شیمیدرمانی سیستمیک)
وقتی دارو مستقیماً در ستوان فقرات، یک اندام، و یا حفره بدن، مثل شکم وارد میشود، داروها عمدتاً سلولهای سرطانی آن مناطق را تحت تأثیر قرار میدهند (شیمیدرمانی منطقهای).
راهی که برای انجام شیمیدرمانی
انتخاب میشود، به نوع و مرحله سرطان مورد درمان بستگی دارد.
پرتودرمانی:
پرتودرمانی نوعی درمان سرطان است که از اشعه ایکس (x-ray) پرانرژی یا انواع دیگر اشعهها
برای کشتن سلولهای سرطانی یا متوقف کردن رشد آنها استفاده میشود.
دو نوع پرتودرمانی وجود دارد: پرتودرمانی بیرونی، که برای فرستادن اشعه برای مقابله سرطان از دستگاهی بیرون بدن استفاده میشود. پرتودرمانی درونی، که از مواد رادیواکتیو قرار داده شده در سوزنها، دانهها، لولهها یا سوندهایی که مستقیماً درون یا مجاور سرطان قرار داده شدهاند، استفاده میشود. روش انجام پرتودرمانی به نوع و مرحله سرطان مورد درمان بستگی دارد.
شیمی پرتودرمانی:
شیمی پرتودرمانی، روشی است که شیمیدرمانی و پرتودرمانی را برای افزایش آثار هر دو، با هم ترکیب میکند.
اگر شیمی پرتودرمانی پس از جراحی برای افزایش امکان درمان انجام شود، کمکی نامیده میشود و اگر قبل از جراحی انجام شود شیمیدرمانی قبل از عمل نامیده میشود.
انواع جدید درماننیز در پژوهشهای بالینی در حال آزمایشند.اطلاعات راجع به پژوهشهای بالینی در پایگاه موسسه تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان(www.NCI.ir) در دسترساند.
ممکن است بیماران بخواهند در مطالعات بالینی شرکت کنند.
برای برخی بیماران، شرکت در یک پژوهش بالینی میتواند بهترین انتخاب درمان باشد. پژوهشهای بالینی بخشی از کارهای تحقیقاتی سرطان هستند.
پژوهشهای بالینی برای دانستن اینکه آیا درمانهای جدید سرطان، مطمئن و مؤثر و یا بهتر از درمانهای استاندارد هستند، انجام میشوند.
بسیاری از درمانهای استاندارد سرطان در حال حاضر، بر مبنای پژوهشهای بالینی گذشته پایهگذاری شدهاند. بیمارانی که در یک پژوهش بالینی شرکت میکنند ممکن است بهصورت استاندارد درمان شوند یا در میان اولین کسانی باشند که یک درمان جدید را تجربه کردهاند.
بیماران میتوانند قبل، در طول، یا پس از شروع درمان در پژوهشهای بالینی شرکت کنند.
برخی پژوهشهای بالینی، تنها افرادی را در بر میگیرند که هنوز مورد درمان قرار نگرفتهاند.
درمانهای آزمایشی، بررسی بیمارانی که سرطانشان با درمان استاندارد بهتر نشده است، انجام میشود. پژوهشهای بالینی دیگری نیز وجود دارند که راههای توقف بازگشت (عود کردن)
سرطان یا کاهش عوارض جانبی درمان را بررسی میکنند.
ممکن است آزمایشهای پیگیری مورد نیاز باشند. برخی از آزمایشهایی که برای تشخیص سرطان یا پی بردن به مرحله آن انجام میشوند را میتوان تکرار کرد.
برخی از آزمایشها بهمنظور آگاهی از نحوه عملکرد درمان تکرار میشوند. تصمیمگیری در مورد اینکه درمان ادامه پیدا کند، تغییر داده و یا متوقف شود، بر مبنای نتایج این
آزمایشها انجام میشود.
گاهی این عمل ارزیابی مجدد نامیده میشود.
انجام برخی از این آزمایشها هر چند وقت یک بار پس از اتمام درمان، ادامه مییابد. نتایج این آزمایشها میتواند نشان بدهد وضعیت شما عوض شده است یا سرطان عود کرده است (بازگشته است). این آزمایشها برخی اوقات آزمایشها یا معاینات متعارف (روتین) دنبالهدار نامیده میشوند.
حق انتخابهای درمان هر مرحله
مرحله صفر (۰) کارسینومای درجا (carcinoma insitu)
مرحله یک I سرطان معده.
مرحله دو II سرطان معده.
مرحله سه III سرطان معده.
مرحله
چهار IV سرطان معده.
مرحله صفر (۰) کارسینومای درجا (carcinoma insitu)
درمان مرحله صفر معمولاً عمل جراحی است (معدهبرداری کلی یا جزئی).
از طریق PDQ مرکز پژوهشهای بالینی سرطان NCI که در حال حاضر در مرحله صفر سرطان معده (stage o gastric cancer) بیمار میپذیرد، پژوهشهای بالینی آمریکا را مطالعه کنید.
برای نتایج دقیقتر، با استفاده از مشخصات دیگر مانند مکان آزمایشها، نوع درمان، یا نام دارو، جستوجو را محدود کنید.
مرحله یک (I) سرطان معده درمان
مرحله یک I سرطان معده به این شیوهها انجام میشود:
- عمل جراحی (معدهبرداری کلی یا جزئی).
- عمل جراحی (معدهبرداری کلی یا جزئی) که با شیمی رادیودرمانی ادامه مییابد.
- پژوهش بالینی شیمی رادیو درمانی که قبل از عمل جراحی انجام میشود.
- برای نتایج دقیقتر، با استفاده از مشخصات دیگر مانند مکان آزمایشها، نوع درمان، یا نام دارو، جستوجو را محدود کنید.
مرحله دو (II) سرطان معده
درمان مرحله دو (II) سرطان معده میتواند به روشهای زیر باشد:
- عمل جراحی (معده برداری کلی یا جزئی).
- عمل جراحی (معده برداری کلی یا جزئی) که با شیمی پرتودرمانی ادامه مییابد.
- شیمیدرمانی قبل از عمل جراحی.
- پژوهش بالینی جراحی که با شیمی پرتودرمانی که داروهای جدید ضدسرطان را آزمایش میکنند، ادامه مییابد.
- پژوهش بالینی شیمی رادیو درمانی که قبل از عمل جراحی انجام میشود.
- برای نتایج دقیقتر، با استفاده از مشخصات دیگر مانند مکان آزمایشها، نوع درمان، یا نام دارو، جستوجو را محدود کنید.
مرحله سه (III) سرطان معده
درمان مرحله سه (III) سرطان معده به روشهای زیر است:
- عمل جراحی (معدهبرداری کلی).
- عمل جراحی که با شیمی پرتودرمانی ادامه مییابد.
- شیمیدرمانی که قبل و بعد از عمل جراحی انجام میشود.
- پژوهش بالینی جراحی که با شیمی رادیودرمانیای که داروهای ضدسرطان جدید را آزمایش میکند، دنبال میشود.
- پژوهش بالینی شیمی رادیو درمانی که قبل از عمل جراحی انجام میشود.
- برای نتایج دقیقتر، با استفاده از مشخصات دیگر مانند مکان آزمایشها، نوع درمان، یا نام دارو، جستوجو را محدود کنید.
مرحله چهار
(IV) سرطان معده
درمان مرحله چهار (IV) سرطان معده که به اندامهای دورتر سرایت کرده است، میتواند به شیوههای زیر باشد:
- عمل جراحی (معدهبرداری کلی).
- عمل جراحی که با شیمی پرتودرمانی ادامه مییابد.
- شیمیدرمانی که قبل و بعد از عمل انجام میشود.
- پژوهش بالینی جراحی که با شیمی رادیودرمانیای که داروهای ضدسرطان جدید را آزمایش میکند، دنبال میشود.
- پژوهش بالینی شیمی رادیودرمانی که قبل از عمل جراحی انجام میشود.
- درمان مرحله چهار (IV) سرطان معده که به اندامهای دورتر سرایت کرده است، به شیوههای زیر است:
- شیمیدرمانی بهعنوان درمان مسکن برای کاهش علائم بیماری و بهبود کیفیت زندگی.
- لیزردرمانی داخل مجرایی یا قرار دادن استنت داخل مجرایی برای کاهش گرفتگی معده.
- پرتودرمانی بهعنواندرمان مسکن برای متوقف کردن خونریزی، تسکین درد یا کوچک کردن توموری که معده را فرا گرفته (بسته) است.
- عمل جراحی بهعنوان درمان مسکن برای متوقف کردن خونریزی یا کوچک کردن توموری که معده را فرا گرفته (بسته) است.
- پژوهش بالینی از ترکیبات جدید شیمیدرمانی بهعنوان درمان مسکن برای کاهش علائم بیماری و Aبهبود کیفیت زندگی
- برای نتایج دقیقتر، با استفاده از مشخصات دیگر مانند مکان آزمایشها، نوع درمان، یا نام دارو، جستوجو را محدود کنید.
درمان سرطان معده عودکننده:
درمان سرطان معده عودکننده به شیوههای زیر است:
شیمیدرمانی
- بهعنوان درمان مسکن برای کاهش علائم بیماری و بهبود کیفیت زندگی.
- لیزردرمانی داخل مجرایی یا قرار دادن استنت داخل مجرایی برای کاهش گرفتگی (بسته بودن) معده
- پرتودرمانی بهعنوان درمان مسکن برای متوقف کردن خونریزی یا کوچک کردن توموری که معده را فرا گرفته (بسته) است.
- عمل جراحی بهعنوان درمان مسکن برای متوقف کردن خونریزی یا کوچک کردن توموری که معده را فرا گرفته (بسته) است.
- پژوهش بالینی از ترکیبات جدید شیمیدرمانی بهعنوان درمان مسکن برای کاهش علائم بیماری و بهبود کیفیت زندگی.
- برای نتایج دقیقتر، با استفاده از مشخصات دیگر مانند مکان آزمایشها، نوع درمان، یا نام دارو، جستوجو را محدود کنید.
در مورد سرطان معده بیشتر بدانیم:
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سرطان معده در پایگاه علمی، پزشکی و آموزشی مؤسسه تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان بخشهای زیر را ملاحظه کنید:
- صفحه اصلی سرطان معده.
- چه چیزی نیاز دارید راجع به سرطان معده بدانید.
- پیشگیری از سرطان معده.
- غربالگری سرطان معده.
- Home Page سیگار کشیدن و سرطان معده.
- استفاده از لیزر در درمان سرطان: پرسش و پاسخ.
- H.پیلوری و سرطان: بولتن
برای اطلاعات عمومی سرطان و دیگر منابع مؤسسه ملی سرطان، بخشهای زیر را ملاحظه کنید: - چه چیزی لازم است راجع به سرطان بدانید. یک بازبینی
- شما و شیمیدرمانی: حمایت از افراد مبتلا به سرطان.
شما و پرتودرمانی: - حمایت از افراد مبتلا به سرطان.
- کنار آمدن با سرطان.
- حمایت و منابع.
- کتابشناسی سرطان.
- اطلاعاتی برای افرادی که زنده ماندهاند/ مراقبتکنندگان/ شاهدان.
غربالگری سرطان معده
Stomach (Gastric) Cancer Screening
غربالگری چیست؟
غربالگری جستوجوی سرطان قبل از بروز علائم بیماری است که میتواند به یافتن سرطان در مراحل اولیه کمک کند. وقتی که بافت غیرمعمولی یا سرطان در مراحل اولیه کشف شود، درمان آن آسانتر خواهد بود. چون هنگامیکه علائم بیماری آشکار میشوند، ممکن است سرطان شروع به انتشار کرده باشد.
دانشمندان تلاش میکنند بفهمند که چه کسانی بیشتر، احتمال ابتلا به انواع خاصی از سرطان را دارند. آنها همچنین کارهایی که ما انجام میدهیم و اشیائی که اطرافمان هست را بررسی میکنند تا بفهمند که دقیقاً چه چیزهایی باعث بروز سرطان میشوند. این اطلاعات به پزشکان کمک میکند که چه کسانی باید مورد غربالگری سرطان قرار گیرند، چه آزمایشهای غربالگری باید انجام شود و هر چند وقت یک بار این آزمایشها انجام شوند.
باید بهخاطر داشته باشید که وقتی پزشک آزمایش غربالگری را به شما توصیه میکند، ضرورتاً به این معنا نیست که مبتلا به سرطان هستید.
آزمایشهای غربالگری وقتی پیشنهاد میشود که شما هنوز هیچ علائمی از سرطان ندارید.
اگر نتیجه آزمایش غربالگری غیرعادی باشد، برای اینکه مشخص شود مبتلا به سرطان هستید یا نه، لازم میشود آزمایشهای بیشتری انجام دهید که آزمایشهای تشخیصی نامیده میشوند. خلاصههای PDQ زیر را برای آگاهی در مورد پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان معده ببینید.
پیشگیری از سرطان معده.
درمان سرطان معده.
اطلاعات عمومی راجع به سرطان معده.
نکات کلیدی این بخش
سرطان معده یک بیماری است که سلولهای بدخیم (سرطانی) آن را در لایه پوشاننده معده بهوجود میآورند.
سن بالاتر و وضعیتهای مزمن خاص، خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد.
سرطان معده یک بیماری است که سلولهای بدخیم (سرطانی) آن را در لایه پوشاننده معده بهوجود میآورند.
معده یک اندام (g) شکل در قسمت فوقانی شکم و بخشی از سیستم گوارشی است که ریزمغذیهای (ویتامینها، مواد معدنی، کربوهیدراتها، چربی، پروتئین و آب) موجود در غذاهای خورده شده را پردازش کرده و به دفع مواد زائد از بدن کمک میکند. غذاهای نیمههضم شده پس از خروج از معده، از روده کوچک و پس از آن روده بزرگ عبور میکنند.
بزرگ شدن معده و مری بخشی از سیستم گوارشی فوقانی هستند.
دیواره معده از سه لایه بافت تشکیل شده است:
لایه مخاطی (داخلیترین لایه)، لایه ماهیچهای (میانی) و لایه سروزی ( بیرونیترین لایه).
سرطان معده در سلولهای تشکیلدهنده لایه مخاطی شروع میشود و وقتی رشد کند به لایههای بیرونی هم کشیده میشود.
این نوع سرطان در بسیاری از بخشهای اروپا، آسیا و آمریکای جنوبی و مرکزی شایعتر است و در کشورهای در حال توسعه علت عمدهای برای مرگ محسوب میشود.
سن بالاتر و وضعیتهای مزمن خاص، خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش میدهد.
هر عاملی که احتمال ابتلا به یک بیماری را افزایش میدهد، عامل خطرزا نامیده میشود. وجود عامل خطرزا بدین معنا نیست که شما به سرطان مبتلا خواهید شد و نبود آن به معنی عدم ابتلای شما به سرطان در آینده نیست. کسانی که فکر میکنند ممکن است در معرض خطر ابتلا باشند باید این موضوع را با پزشک در میان بگذارند.
عوامل خطرزای سرطان معده به شرح زیرند:
- عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H.پیلوری) در معده.
- گاستریت (التهاب معده) مزمن.
- کمخونی پرنیسیوز.
- متاپلازی رودهای (وضعیتی که در آن سلولهای تشکیلدهنده روده جایگزین ساختار معده میشوند).
- پولیپوز آدنوماتوز فامیلی (FAP) یا پولیپهای معده مرد یا مسن بودن.
- رژیم غذایی پرنمک شامل غذاهای دودی، مصرف کم میوه و سبزی، خوردن غذاهایی که بهصورت مناسبی فراهم یا نگهداری نشدهاند، کشیدن سیگار، داشتن مادر، پدر، خواهر یا برادری که مبتلا به سرطان بودهاند.
غربالگری سرطان معده
نکات کلیدی این بخش:
آزمایشهایی که برای غربالگری انواع مختلف سرطان بهکار میرود.
هیچ آزمایش غربالگری استاندارد یا روتین برای سرطان معده وجود ندارد.
آزمایشهایی که در غربالگری انواع مختلف سرطان استفاده میشوند به قرار زیر است:
برخی آزمایشهای غربالگری بدیندلیل استفاده میشوند که هم در کشف سرطانها در مراحل اولیه و هم در کاهش احتمال مرگ میتوانند مفید واقع شوند.
آزمایشهای دیگر به دلیل اینکه میتوانند سرطان را در برخی افراد کشف کنند، استفاده میشوند. با اینحال هنوز در پژوهشهای بالینی، این موضوع که استفاده از این آزمایشها، خطر مرگ ناشی از سرطان را کاهش خواهد داد، به اثبات نرسیده است.
دانشمندان برای پی بردن به اینکه کدامیک از آزمایشهای غربالگری، کمترین خطر و بیشترین نفع را دارد، آنها را بررسی میکنند. آزمایشهای غربالگری سرطان، همچنین این سؤال را مورد بررسی قرار میدهند که آیا کشف زودهنگام (کشف سرطان قبل از بروز علائم)، احتمال مرگ ناشی از این بیماری را در بیماران کاهش میدهد یا نه؟
اگر بیماری سرطان در مراحل اولیه کشف و درمان شود، احتمال بهبود در برخی از انواع سرطان بیشتر میشود.
پژوهشهای بالینی که روشهای غربالگری سرطان را بررسی میکنند، در بخشهای زیادی از کشورهای جهان انجام میشوند.
هیچ آزمایش استاندارد یا روتین برای سرطان معده وجود ندارد، لکن آندوسکوپی فوقانی بهعنوان آزمایش غربالگری برای کشف زودهنگام سرطان معده مورد توجه قرار گرفته است.
از آندوسکوپی فوقانی، برای مشاهده درون نای، معده و اثنی عشر (اولین قسمت از روده کوچک) بهمنظور یافتن وضعیتهای غیرعادی استفاده میشود.
آندوسکوپ که وسیلهای نازک و لولهای شکل بههمراه نور و لنز برای دیدن است، از طریق دهان و گلو به درون مری فرستاده میشود. ممکن است آندوسکوپ وسیلهای برای برداشتن نمونه بافت نیز داشته باشد تا در آزمایشگاه زیر یک میکروسکوپ برای یافتن نشانههای بیماری بررسی شود.
در آندوسکوپی فوقانی، دستگاه از طریق دهان وارد میشود تا مناطق غیرعادی مری، معده و اولین بخش روده کوچک را جستوجو کند.برای تصمیمگیری در خصوص اینکه آیا غربال افراد در معرض خطر بالای ابتلا به این بیماری در ایالات متحده، ارزشمند خواهد بود تحقیقات بیشتری لازم است. گروههای در معرض خطر بالا که ممکن است در غربالگری سرطان شرکت داده شوند عبارتند از:
- افراد مسن مبتلا به گاستریت یا کمخونی پرنیسیوز.
- بیماران دارای هر یک از موارد زیر:
- معدهبرداری جزئی شده باشند، پولیپ معده داشته باشند،
- به پولیپوز آدنوماتوز فامیلی (FAP) مبتلا باشند،
- سرطان رودهبزرگ غیر پولیپی ارثی (HNPCC) داشته باشند،
- مهاجران از کشورهایی که سرطان معده در آنجا شایعتر است.
خطرات غربالگری سرطان معده نکات کلیدی این بخش: - آزمایشهای غربالگری خطرهایی را نیز در بردارند.
خطرهای غربالگری سرطان معده عبارتند از:
کشف سرطان معده نمیتواند به سلامت شما کمک کند و یا موجب شود بیشتر زندگی کنید.
نتایج آزمایش ممکن است منفی کاذب باشد.
ممکن است نتایج آزمایش مثبت کاذب باشد.
عوارض جانبی خاص بر اثر انجام آزمایشهای غربالگری بروز کنند.
آزمایشهای غربالگری خطرهایی در بر دارند.
تصمیمگیری در مورد انجام آزمایشهای غربالگری دشوار است. همه آزمایشهای غربالگری مفید نیستند و بیشتر آنها خطرهایی دارند. قبل از انجام هر نوع آزمایش غربالگری، با پزشکتان مشورت کنید. دانستن خطرهای آزمایش و اینکه آیا اثبات شده که خطر مرگ ناشی از سرطان را کاهش میدهد، مهم است.
زیانها و خطرهای غربالگری سرطان معده عبارتند از:
دانستن اینکه به سرطان معده مبتلا هستید تأثیری در بهبودی بیماری شما نداشته باشد و یا به افزایش طول عمر شما کمکی نکند.
اگر به سرطان معده پیشرفته مبتلا باشید و یا قبلاً در دیگر نقاط بدن شما منتشر شده باشد، غربالگری نمیتواند بیماری شما را بهبود بخشد و یا کمک کند بیشتر زندگی کنید.
برخی سرطانها بهندرت علائمی از خود نشان میدهند یا برای زندگی بیمار خطرناک نمیشوند اما اگر با آزمایش غربالگری کشف شوند، ممکن است درمان شوند. هنوز نمیدانیم آیا درمان این سرطانها کمک میکند بیشتر از حالتی که درمان نشوند زندگی کنیم و آیا درمان این سرطان میتواند عوارض جانبی شدید داشته باشد؟
وقتی که نتایج منفی آزمایش اشتباه باشد ممکن است نتایج آزمایش غربالگری عادی بهنظر برسد حتی اگر سرطان معده وجود داشته
باشد. شخصی که یک نتیجه منفی کاذب (که نشان میدهد سرطان وجود ندارد در حالیکه واقعاً موجود است) دریافت میکند، ممکن است حتی اگر علائم بیماری را ببیند نسبت به اقدام جهت درمان تأخیر ورزد.
وقتی که نتایج مثبت آزمایش اشتباه باشد نتایج آزمایش غربالگری ممکن است حتی در نبود سرطان، غیرعادی به نظر برسد. یک نتیجه آزمایش مثبت کاذب (که وجود سرطان وقتی که در واقع وجود ندارد نشان میدهد) موجب پریشانی (anxietyy) میشود و معمولاً با آزمایشهای بیشتری ادامه داده میشود که میتوانند خطراتی در برداشته باشند.
آزمایشات غربالگری به خودی خود باعث ایجاد عوارض جانبی میشود.
آندوسکوپی فوقانی باعث عوارض جانبی نادر اما جدی زیر میشود:
- یک سوراخ (حفره) کوچک در مری یا معده ایجاد شود.
- مشکلات قلبی بهوجود آید.
- مشکلات تنفسی پیش آید.
- عفونت ریه ناشی از نفوذ غذا، مایع یا اسید معده در ریهها.
- خونریزی شدید و نیاز به بستری شدن در بیمارستان
- عمل جراحی
عمل جراحی معمولترین درمان برای سرطان معده است. نوع جراحی به میزان سرطان بستگی دارد. دو نوع عمده عمل جراحی سرطان معده وجود دارد:
معده برداری ناکامل(Subtotal): جراح بخشی از معده مبتلا به سرطان را برمیدارد، و در صورت لزوم بخشی از مری یا روده کوچک را نیز بر خواهد داشت. غدد لنفاوی مجاور و دیگر بافتها نیز ممکن است برداشته شوند.
معده برداری کامل: پزشک تمام معده، غدد لنفاوی مجاور، بخشهایی از مری و روده کوچک و دیگر بافتهای نزدیک تومور را برمیدارد. در مواردی طحال نیز برداشته میشود. سپس جراح مری را مستقیماً به روده کوچک وصل میکند، و با استفاده از بافت روده یک معده جدید میسازد.
در سرطان معده، نگرانی راجع به خوردن بعد از عمل جراحی، امری طبیعی است. جراح در ضمن عمل، یک لوله برای تغذیه در درون روده کوچکتان تعبیه میکند. این لوله به شما کمک میکند در حالیکه دوره نقاهت را میگذرانید، تغذیه کافی هم دریافت کنید. اطلاعات راجع به خوردن پس از عمل جراحی در بخش تغذیه در دسترس شماست.
پس از جراحی، زمان بهبودی در هر شخص متفاوت است. در چند روز اول احساس ناراحتی میکنید. برای مقابله با درد، داروهایی را برای شما تجویز میکنند. قبل از عمل باید راجع به برنامه کاهش درد، با پزشک یا پرستارتان گفتوگو کنید. پس از جراحی، اگر شما به مسکن بیشتری نیاز داشتید، پزشک برنامه شما را با وضعیتتان مطابقت میدهد.
بسیاری از بیماران که عمل جراحی معده دارند، برای مدتی احساس ضعف و خستگی میکنند. عمل جراحی گاهی باعث یبوست یا اسهال میشود. معمولاً با بروز این علائم رژیم غذایی را تغییر میدهند و یا با استفاده از دارو به مقابله با آن میپردازند. گروه مراقبت از سلامت شما، علائم خونریزی، عفونت یا دیگر مشکلاتی که ممکن است نیازمند درمان باشد را در شما مورد ملاحظه قرار میدهند.
ممکن است شما بخواهید از پزشکتان این سؤالات را راجع به عمل جراحی بپرسید:
- شما چه نوع عمل جراحی را برای من پیشنهاد میکنید؟
- آیا غدد لنفاوی را برمیدارید؟ بافتهای دیگر را چطور؟ و چرا؟
- بعد از عمل، چگونه حسی خواهم داشت؟
- آیا باید رژیم غذایی خاصی را رعایت کنم؟
- اگر درد داشتم شما چطور با آن مقابله خواهید کرد؟
- چه مدت در بیمارستان خواهم ماند؟
- احتمال دارد دچار مشکلات در غذا خوردن بشوم؟
- آیا نیاز به لوله تغذیه خواهم داشت؟ اگر چنین است، برای چه مدت؟ چگونه باید از آن مراقبت کنم؟ اگر با مشکل مواجه شدم چه کسی میتواند به من کمک کند؟
- آیا هیچ عوارض جانبی پایداری نخواهم داشت؟
شیمیدرمانی:
در شیمیدرمانی، از داروهای ضدسرطان برای نابود کردن سلولهای سرطانی استفاده میکند. این داروها وارد جریان خون شده و بر سلولهای سرطانی در تمام بدن تأثیر میگذارند.
بیشتر بیمارانی که شیمیدرمانی میشوند، پس از جراحی بدین نحو درمان میشوند. پرتودرمانی نیز در مواردی همزمان با شیمیدرمانی انجام میشود.
برای سرطان معده معمولاً داروهای ضدسرطان در رگ تزریق میشوند. اما برخی داروها بهطور خوراکی از طریق دهان وارد بدن شوند. درمان شما در یک درمانگاه، بیمارستان، در مطب پزشک یا داروخانه انجام میشود. برخی از افراد در صورت لزوم در طول درمان، در بیمارستان بستری میشوند
آثار جانبی شیمیدرمانی عمدتاً به داروهای خاص و میزان آنها بستگی دارد. این داروها بر سلولهای سرطانی و سلولهای دیگری که به سرعت تقسیم میشوند، تأثیر میگذارند.
سلولهای خون: این سلولها با عفونت مقابله میکنند، به انعقاد خون کمک میکنند و به تمام بخشهای بدن اکسیژن میرسانند. وقتی داروها بر سلولهای خونی شما اثر بگذارد، شما بیشتر احتمال دارد دچار عفونت شوید، به راحتی خونریزی کنید و احساس ضعف و خستگی زیادی داشته باشید.
سلولهای موجود در ریشه موها: داروهای شیمیدرمانی گاهی باعث ریزش مو میشود، ولی باید بدانید که موهایتان دوباره رشد خواهند کرد، اما ممکن است از لحاظ بافت و رنگ تا حدی متفاوت باشند.
سلولهایی که مجرای گوارشی را پوشش میدهند: شیمیدرمانی میتواند باعث کماشتهایی، دلآشوبه، حالت تهوع، اسهال و خشکی دهان و لب شود.
داروهایی که برای سرطان معده استفاده میشوند، در بعضی بیماران باعث تحریک پوست یا خارش میشوند، گروه پزشکی مراقبت از شما راههایی برای مقابله با بسیاری از این عوارض جانبی به شما پیشنهاد دهد.
ممکن است بخواهید از پزشکتان این سؤالها را راجع به شیمیدرمانی بپرسید:
- چرا به این درمان نیاز دارم؟
- چه دارو یا داروهایی باید مصرف کنم؟
- عملکرد داروها چگونه است؟
- چه زمانی درمان آغاز میشود و چه زمانی پایان مییابد؟
پرتودرمانی:
پرتودرمانی، اشعههایی هستند با میزان انرژی بالا که برای کشتن سلولهای سرطانی مورد استفاده قرار میگیرند. این درمان فقط بر سلولهای موجود در منطقه مورد درمان اثر میگذارد.
این اشعه از یک دستگاه بزرگ بیرون از بدن، تابانده میشود. بیشتر بیماران برای این نوع درمان به درمانگاه بیمارستان مراجعه میکنند. معمولاً درمان ۵ روز در هفته و به مدت چندین هفته طول میکشد.
عوارض جانبی عمدتاً به میزان تابش اشعه و آن بخش از بدن بیمار که مورد درمان قرار میگیرد، بستگی دارد. پرتودرمانی روی شکم میتواند باعث ایجاد درد در معده یا روده شود. گاهی دچار تهوع یا اسهال میشوید، و یا پوست منطقه مورد درمان، قرمز، خشک و حساس میشود.
احتمال دارد در طول پرتودرمانی بهخصوص در هفتههای آخر درمان، خیلی خسته شوید، گرچه استراحت مهم است، اما پزشکان معمولاً از بیماران میخواهند بکوشند تا آنجا که میتوانند فعال باقی بمانند.
عوارض جانبی پرتودرمانی گرچه میتواند ناراحتکننده باشد اما پزشک عموماً آنها را درمان یا مهار میکند. و یا پس از پایان درمان خودبهخود ناپدید میشوند.
شاید بخواهید پرسشهای زیر را درباره پرتودرمانی از پزشکتان بپرسید:
- چرا به این درمان نیاز دارم؟
- چه زمانی درمان شروع و چه زمانی پایان خواهد یافت؟
- در طول درمان چه حسی خواهم داشت؟
- چگونه خواهیم دانست که درمان پرتودرمانی تأثیر کرده است؟
- آیا هیچ آثار سوء پایداری خواهد داشت؟
- تغذیه خوب خوردن در طول درمان سرطان و پس از آن مهم است. شما به مقادیر مناسبی از کالری، پروتئین، ویتامین و مواد معدنی نیاز دارید. خوب خوردن به شما کمک میکند احساس بهتر و انرژی بیشتری داشته باشید.
خوب خوردن در مواردی دشوار است، بهخصوص در طول درمان یا بعد از آن ممکن است شما میل به خوردن نداشته باشید، ناراحت یا خسته باشید، و یا حس کنید که غذاها مثل گذشته خوشطعم نیستید. همچنین ممکن است دچار عوارض جانبی درمان مانند کماشتهایی، حالت تهوع یا استفراغ یا اسهال باشید.
کارشناس تغذیه راههایی برای مقابله با این مشکلات ارائه میدهد. برخی از مبتلایان به سرطان معده با دریافت غذا از طریق لوله تغذیه یا تزریق در رگ، یاری میشوند. برخی با استفاده از نوشیدنیهای مغذی مورد کمک قرار میگیرند.
مقاله پایگاه علمی، آموزشی و پزشکی مؤسسه تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان (www.ncii.ir) را بخوانید: نکتههای غذایی برای بیماران سرطانی. این مقاله دربردارنده ایدهها و دستورالعملهای مفید زیادی است.
تغذیه پس از جراحی معده:
کاهش وزن پس از جراحی سرطان معده، بهطور معمول پیش میآید و برای مقابله با آن باید در تغذیه خود تغییر ایجاد کنید. متخصص تغذیه به شما کمک میکند رژیمی را برنامهریزی کنید که نیازهای بدن شما را برآورده کند.
مشکل شایع دیگر پس از عمل معده، سندروم است. این مشکل وقتی اتفاق میافتد که غذا یا مایع به سرعت وارد روده کوچک شود. این امر میتواند باعث انقباض عضلات امعا، دلآشوبه، نفخ، اسهال و سرگیجه شود. خوردن وعدههای کوچکتر از سندروم دامپینگ جلوگیری میکند. همچنین شاید لازم باشد غذاها و نوشیدنیهای خیلی شیرین مانند کلوچهها، آبنبات، سودا و آبمیوهها را کاهش دهید.
متخصص تغذیه، میتواند غذاهای مناسب را به شما پیشنهاد میکند و نیز تیم درمان بیماری شما دارویی را برای مقابله با علائم یاد شده تجویز خواهد کرد.
شاید لازم باشد مکملهای روزانه ویتامین و مواد معدنی مانند کلسیم مصرف کنید. همچنین ممکن است به تزریق ویتامین B12 نیاز پیدا کنید.
پرسشهای زیر از متخصص تغذیه مناسب بهنظر میرسد:
- بلافاصله پس از عمل، چه غذاهایی مناسبتر است؟
- چگونه از سندروم دامپینگ پیشگیری کنم؟
- آیا غذاها و نوشیدنیهایی هست که باید از مصرف آنها پرهیز کنم؟
- مراقبتهای بعدی مراقبتهای بعدی پس از درمان سرطان معده، مهم است. حتی وقتی که هیچ آثاری از سرطان باقی نمانده، گاهی، بیماری عود میکند زیرا پس از درمان، سلولهای سرطانی که از بین نرفتهاند جایی در بدن پنهان میمانند.
پزشک دائماً شما را تحت نظر قرار میدهد و بهخصوص مراقب است که سرطان عود نکند. معاینات متعارف به شما اطمینان میدهد که تمامی تحولات در بدن شما مورد توجه قرار گرفته و در صورت نیاز درمان میشوید. معاینات معمول شامل تست ورزش، آزمایش خون و ادرار، عکسهایی با اشعه ایکس، سی.تی.اسکن، آندوسکوپی یا دیگر آزمایشهاست. مابین ویزیتهای منظم، اگر با هر نوع مشکلی مواجه شدید، باید با پزشکتان تماس بگیرید.
از سلسله انتشارات نگاهی به آینده (Facing Forward Series)، مقاله «زندگی پس از درمان سرطان» برای بیمارانی است که درمانشان پایان یافته است. این کتاب به پرسشهایی درباره مراقبتهای بعدی و نگرانیهای دیگر بیمار پاسخ میدهد که در ملاقاتهای او با پزشک مورد استفاده قرار میگیرد. و نیز شما را در طرح برنامههای پیگیری بهبودی و سلامت در آینده راهنمایی میکند.
درمانهای مکمل و جایگزین
برخی از بیماران مبتلا به سرطان از درمانهای مکمل و جایگزین (CAM) استفاده میکنند شامل موارد زیر:
روشی که همراه با درمان استاندارد انجام میشود درمان مکمل نامیده میشود.
روشی که بهجای درمان استاندارد استفاده میشود، درمان جایگزین نامیده میشود.
طب سوزنی، ماساژدرمانی، داروهای گیاهی، ویتامینها یا رژیم غذایی خاص، مدیتیشن و رواندرمانی، انواع درمانهای مکمل و جایگزین هستند.
بسیاری میگویند اینگونه درمانها به آنها کمک میکند احساس بهتری داشته باشند. با اینحال، برخی انواع درمانهای جایگزین و یا مکمل (CAM) مسیر درمان استاندارد را منحرف میکند که زیانبخش است، و برخی انواع آن حتی اگر بهتنهایی استفاده شود، مضر است. قبل از انجام هر نوع درمان مکمل و یا جایگزین (CAM) باید راجع به منافع و خطرات احتمالی آن با پزشکتان مشورت کنید.
برخی درمانهای مکمل و یا جایگزین (CAM) گرانقیمت هستند و بیمههای سلامت نیز ممکن است هزینه آن را نپذیرند.
راجع به درمانهای مکمل و یا جایگزین (CAM) این سؤالات را میتوانید بپرسید:
- چه مزایایی میتوانم از این روش انتظار داشته باشم؟
- چه خطرهایی وجود دارد؟
- باید انتظار چه عوارض جانبی را داشته باشم؟
- آیا درمانهای مکمل یا جایگزین (CAM) روش درمان سرطان من را تغییر میدهد؟ آیا این مسئله میتواند زیانبار باشد؟
- آیا این روش در پژوهشهای بالینی تحت بررسی است؟
- آیا بیمه من هزینه این نوع درمان را میپذیرد؟
- منابع حمایتی زندگی با داشتن بیماری خطرناکی مانند سرطان معده آسان نیست. وضعیت خانواده، حفظ شغل، یا ادامه فعالیت روزانه دائماً شما را نگران میکند. همچنین نگرانی درباره نتایج درمانها و مقابله با عوارض جانبی، هزینههای بیمارستان و صورتحسابهای درمان نیز رایج است. پزشکان، پرستاران و دیگر اعضای گروه مراقبت شما میتوانند به پرسشهای شما راجع به درمان، مشکلات شغلی یا فعالیتهای دیگر پاسخ دهند.
اگر بخواهید درباره احساسات یا نگرانیهایتان حرف بزنید، دیدار با مددکار اجتماعی، مشاور یا یکی از اعضای گروههای مذهبی نیز میتواند مفید باشد.
گروههای حمایتی هم میتوانند کمک کنند. در این گروهها، بیماران یا اعضای خانوادهشان با بیماران دیگر و خانوادههای آنها ملاقات میکنند و آنچه را که راجع به بیماری و آثار درمان تجربه کردهاند با هم درمیان میگذارند. گروههای پشتیبانی خدمات خود را از طریق ملاقاتهای خصوصی، و گفتوگوی تلفنی و یا اینترنتی ارائه میدهند. شاید بخواهید با یکی از اعضای گروه مراقبت پزشکی خود در مورد یافتن یک گروه حمایتی مشورت کنید.
برای دستیابی به گروههای حمایتی میتوانید به پایگاه علمی، پزشکی و آموزشی مؤسسه تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان (www.ncii.ir) مراجعه کنید.
تحقیقات سرطان :
پزشکان در نقاطی از دنیا پژوهشهای بالینی مختلفی را انجام میدهند (مطالعات تحقیقی که در آن درمانهای جدید بر روی افراد داوطلب انجام میشود).
در پژوهشهای بالینی در مورد درمان سرطان معده؛ جراحی، شیمیدرمانی، پرتودرمانی و ترکیبی از آنها بررسی میشود. پژوهشهای بالینی برای یافتن پاسخ سؤالهای مهم و پی بردن به اینکه آیا روشهای جدید، مطمئن و مؤثراند، طراحی شدهاند. تحقیقات تاکنون به پیشرفتهایی رسیده است و محققان برای رسیدن به روشهای مؤثرتر مقابله با سرطان معده آنها را ادامه میدهند.
اگر روش جدید مؤثر باشد، کسانی که در پژوهشهای بالینی شرکت کردهاند از اولین کسانی هستند که از آن بهره میبرند و حتی اگر بیماران شرکتکننده در پژوهشهای بالینی بهصورت مستقیم بهره نبرند، با کمک به پزشکان برای بهدست آوردن آگاهیهای بیشتر درباره سرطان معده و چگونگی مقابله با آن، نقش مهمی ایفا میکنند.