پیشگیری سرطان پوست
پیشگیری چیست؟
پیشگیری سرطان اقداماتی است که به عمل میآید تا احتمال مبتلا شدن به سرطان کاهش یابد. با پیشگیری سرطان تعداد موارد جدید سرطان در گروه یا در جمعیت کاهش مییابد. این امید وجود دارد که از این طریق تعداد مرگومیر ناشی از سرطان کاهش خواهد یافت.
برای پیشگیری از شروع موارد جدید سرطان، دانشمندان عوامل خطر و عوامل محافظتکننده را بررسی میکنند. هر چیزی که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد عامل خطر بروز سرطان؛ و هر چیزی که احتمال ابتلا به سرطان را کاهش دهد عامل محافظتکننده در
برابرسرطان مینامند.
از برخی از عوامل خطر بروز سرطان میتوان اجتناب نمود، ولی این امر در مورد بسیاری از دیگر عوامل خطر بروز سرطان میسر نمیباشد. بهعنوان مثال، در مورد برخی از انواع سرطان، هم کشیدن سیگارت (یا سیگار) و هم به ارث بردن ژنهایی خاص از عوامل خطربروزسرطان هستند، ولی تنها میتوان از کشیدن سیگارت (یا سیگار) خودداری نمود. در مورد برخی از انواع سرطان، ممکن است نرمش منظم بدنی و رژیم غذایی سالم از عوامل محافظتکننده در برابر ابتلا به سرطان باشند. با اجتناب از عوامل خطر ابتلا به سرطان و با افزایشعواملحفاظتکننده در برابر ابتلا به سرطان، امکان دارد بتوان خطر ابتلا به سرطان را کاهش داد، ولی این به معنی آن نخواهد بود که شخص مربوطه دچار سرطان نخواهد شد.
روشهای مختلفی برای پیشگیری سرطان بررسی میشود، از جمله:
- تغییر سبک زندگی یا عادات غذایی.
- اجتناب از چیزهایی که میدانیم باعث بروز سرطان میشوند.
- مصرف دارو برای درمان ناراحتی پیش سرطان (Precancerous Condition) یا جهت جلوگیری از شروع سرطان.
اطلاعات عمومی درباره سرطان پوست
اطلاعات مهم این بخش
|
در بیماری سرطان پوست، سلولهای بدخیم (سرطان) در بافتهای پوست تشکیل میشوند.
پوست بزرگترین اندام بدن است و (از بدن) در برابر گرما، نور خورشید، صدمات، و عفونت محافظت میکند. همچنین پوست به کنترل درجه حرارت بدن و به ذخیره نمودن آب، چربی، و ویتامین D کمک مینماید. پوست چند لایه دارد، ولی دو لایه اصلی آن عبارتند از لایه سطحیپوست یا اپیدرم (لایه بالایی یا بیرونی) و درم یا پوست حقیقی یا کوریوم (لایه پایینی یا داخلی).
اپیدرم از سه نوع سلول تشکیل میشود که عبارتند از:
- سلولهای سنگفرشی (فلسدار یا پوسته پوسته شونده) که سلولهای نازک و مسطح هستند و بیشترین بخش از اپیدرم را تشکیل میدهند.]
- سلولهای بازال (قاعدهای) که سلولهایی گرد هستند و در زیر سلولهای سنگفرشی قرار دارند
- ملانوسیتها که در سرتاسر قسمت پایینی اپیدرم حضور دارند و ملانین را میسازند. ملانین رنگدانهای (پیگمانی) است که رنگ نرمال پوست را بهوجود میآورد. هنگامیکه پوست در معرض نور خورشید قرار میگیرد، ملانوسیتها مقدار بیشتری پیگمان تولید میکنند، و باعث برنزه شدن یا تیره رنگ شدن پوست میشوند.
درم شامل خون و عروق لنفاوی، فولیکولهای مو، و غدهها میباشد.
تشریح (آناتومی) پوست که در آن اپیدرم و درم و بافت زیر جلدی دیده میشود. ملانوسیتها در لایه سلولهای بازال در عمیقترین بخش از اپیدرم قرار دارند.
چند نوع سرطان پوست وجود دارد :
رایجترین انواع سرطان پوست عبارتند از کارسینوم (سرطان) سلول سنگفرشی، که در سلولهای سنگفرشی تشکیل میشود، و کارسینوم سلولهای بازال، که در سلولهای بازال تشکیل میشود. کارسینوم سلولهای سنگفرشی و کارسینوم سلولهای بازال را سرطان پوست
غیرملانومی هم مینامند. ملانوم، که در ملانوسیتها تشکیل میشود، نوعی از سرطان پوست است که کمتر رایج میباشد.
ممکن است سرطان پوست در هر نقطه از بدن بروز کند، ولی از همه بیشتر در پوستی رایج است که، مانند صورت و گردن و دست و بازو، اغلب در معرض نور خورشید قرار دارد.
سرطان پوست بسیار شایع است :
بهنظر میآید تعداد موارد جدید سرطان پوست غیرملانومی هر ساله افزایش مییابد. تعداد موارد جدید ملانوم تقریباً بدون تغییر مانده است. کارسینوم سلولهای بازال و کارسینوم سلولهای سنگفرشی رایجترین انواع سرطان پوست هستند. این سرطانهای پوست غیرملانومی معمولاً قابل علاج میباشند. احتمال پخش شدن ملانوم به بافتهای واقع در نزدیکی پوست و به دیگر قسمتهای بدن بیشتر است و ممکن است درمان آن مشکلتر باشد. امکان دارد با تشخیص و درمان زودهنگامسرطان ملانوم پوست بتوان به پیشگیری از مرگومیر ناشی از ملانوم کمک نمود.
نکات مهم این بخش
در آزمایشات بالینی، راههای جدیدی برای پیشگیری سرطان پوست بررسی میشود. |
با اجتناب از عوامل خطر و با افزیش عوامل محافظتکننده، ممکن است بتوان به پیشگیری سرطان کمک نمود.
با اجتناب از عوامل خطر سرطان مانند کشیدن سیگار، داشتن اضافه وزن، و با انجام دادن نرمشهای بدنی، امکان دارد بتوان به پیشگیری سرطانهایی خاص کمک نمود. با افزایش عوامل محافظتکننده مانند ترک سیگار، داشتن رژیمغذایی مناسب، و انجام نرمشهای بدنی هم ممکناست بتوان به پیشگیری برخی سرطانها کمک کرد. باید با پزشک یا با دیگر افراد حرفهای دستاندرکار مراقبتهای بهداشتی درباره نحوه کاهش دادن خطر سرطان مشورت نمود.
قرار گرفتن در معرض تشعشع فرابنفش یک عامل خطر است که امکان دارد خطر سرطان پوست را افزایش دهد.
مطالعات به عمل آمده حاکی از آن است که قرار گرفتن در معرض تشعشع فرابنفش و حساسیت پوست شخص به این تشعشع از عوامل خطر ابتلا به سرطان پوست هستند. تشعشع فرابنفش نام اشعههای نامرئی است که بخشی از انرژی خورشیدی را تشکیل میدهند. لامپهای فرابنفش (آفتابی) و کیوسکهای (اطاقکهای) برنزه شدن هم تشعشع فرابنفش ساطع میکنند.
سرطانهای غیرملانومی و سرطانهای ملانومی دارای عوامل خطر یکسان نمیباشند:
- سرطان پوست غیرملانومی: ممکن است کل مدت زمانی که پوست در معرض تشعشع فرابنفش قرار دارد بر خطر سرطان پوست غیرملانومی تأثیر گذارد. امکان دارد گذراندن وقت بیشتری در آفتاب این خطر را افزایش دهد. در افرادی که پوستشان بهراحتی در آفتاب میسوزد ، ممکن است خطر ابتلا به سرطانپوست غیرملانومی بیشتر باشد.
- سرطان پوست ملانومی: قرار گرفتن در معرض تشعشع شدید فرابنفش برای دورههای زمانی کوتاهمدت (که بهعنوان مثال به آفتاب سوختگی منجر شود)، مخصوصاً در دوران کودکی و نوجوانی، ممکن است خطر ملانوم را افزایش دهد. در افرادی که بهراحتی دچار آفتاب سوختگی میشوند یا پوست آنها کک و مکی است یا خالهای (خالهای گوشتی) متعددی دارند، امکان دارد خطر ملانوم افزایش یابد.
مشخص نیست که آیا حفاظت از پوست در برابر نور خورشید و دیگر تشعشعات فرابنفش خطر سرطان پوست را کاهش میدهد.
مشخص نیست که آیا با اجتناب از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب، استفاده از کرم یا لوسیون ضدآفتاب، پوشیدن پیراهن آستین بلند، شلوار بلند (تا قوزک پا)، و استفاده از کلاه آفتابی و عینک آفتابی میتوان خطر سرطان پوست را کاهش داد.
ممکن است بتوان با استفاده از کرم یا لوسیون ضد آفتاب مقدار تشعشع فرابنفشی که به پوست میرسد را کاهش داد. در یک بررسی به عمل آمده مشخص شد که شاید بتوان با استفاده از کرم یا لوسیون ضدآفتاب به پیشگیری کراتوز آفتابی (لکه های فلسی پوست که امکان دارد بهصورت کارسینوم سلولهای سنگفرشی درآید) کمک نمود. اما ثابت نشده است که با استفاده از کرم یا لوسیون ضدآفتاب میتوان خطر سرطان پوستی ملانومی را کاهش داد.
گرچه ثابت نشده است که با حفاظت از پوست و چشم در برابر نور خورشید احتمال ابتلا به سرطان پوست کاهش مییابد، متخصصان پوست توصیه میکنند که:
- از کرم یا لوسیونی استفاده شود که از پوست در برابر تشعشع فرابفش محافظت میکند.
- از ماندن در زیر نور آفتاب برای دورههای زمانی بلندمدت، مخصوصاً به هنگامیکه نور خورشید در بیشترین شدت خود میباشد، اجتناب شود.
- در بیرون از منزل از پیراهن آستین بلند، شلوار بلند، کلاه آفتابی، و عینک آفتابی استفاده شود.
از آزمایشات بالینی سرطان برای بررسی راههای جدید پیشگیری سرطان استفاده میشود.
برای بررسی راههایی جهت پایین آوردن خطر ایجاد انواع خاصی از سرطان، از آزمایشات بالینی پیشگیری سرطان استفاده میشود. برخی از آزمایشات پیشگیریسرطان بر روی افراد سالمی انجام میشود که دچار سرطان نشدهاند اما خطر ابتلا به سرطان در آنها بیشتر است. دیگرآزمایشات پیشگیری بر روی اشخاصی صورت میگیرد که به سرطان مبتلا شدهاند و سعی دارند از بروز سرطان از همان نوع پیشگیری نمایند، یا خطر دچار شدن به نوع جدیدی از سرطان را کاهش دهند. همچنین بعضی از آزمایشات بالینی بر روی داوطلبان سالمی انجام میشود که عوامل خطر شناخته شده مبتلا شدن به سرطان در آنها مشاهده نمیشود.
هدف از انجام برخی از آزمایشات بالینی پیشگیری سرطان مشخص نمودن این نکته است که آیا اقداماتی که مردم به عمل میآورند میتواند از سرطان پیشگیری نماید. امکان دارد این اقدامات شامل خوردن میوه و سبزیجات، انجام نرمشهای بدنی، ترک سیگارت (یا سیگار)، یا مصرف داروها، ویتامینها، مواد معدنی، یا مکملهای غذایی خاص باشد.