پیشگیری دارویی
پیامهای مهم
برخی از مواد ممکن است خطر سرطان را کاهش دهند یا ایجاد سرطان را کند سازند.
پیش از آنکه بیمار درمان با عامل پیشگیری دارویی را آغاز کند، باید با پزشک خود درباره فواید و خطرات (از جمله عوارض جانبی) کاربرد عامل مربوطه مشورت نماید.
پیشگیری دارویی سرطان عبارت است از کاربرد مواد طبیعی، مصنوعی (ساخته شده در آزمایشگاه)، یا زیستشناختی (بیولوژیک یا از منبعی زنده) برای خنثی ساختن، مهار کردن، یا پیشگیری نمودن از فرآیند تشکیل سرطان.
سرطان بههنگامی آغاز میشود که سلولها غیرطبیعی میشوند و بدون کنترل رشد میکنند. انتقال یا گذار از سلول سالم به سلول سرطان معمولاً چندین سال به طول میانجامد و در طی یک سری مراحل صورت میگیرد که تحت تأثیر عوامل ژنتیکی، تغذیهای، و رفتاری (مانند سیگار کشیدن) قرار دارند.
در مورد برخی از سرطانها، تغییرات در سلولهای طبیعی را میتوان زود و بههنگامی تشخیص داد که تومورهای غیرمهاجم پیش سرطان ایجاد میشوند. بهعنوان مثال، پولیپهای روده بزرگ (کولون) تودههایی در آستر روده بزرگ یا راستروده (رکتوم) هستند. اکثر این پولیپها سرطان نمیشوند، اما گاهی اوقات ممکن است پولیپ پیشرفت یابد و به سرطان روده بزرگ تبدیل شود. به نحوی مشابه، امکان دارد ایجاد کراتوز آفتابی (Actinic Keratosis) ، که ورمهای کبره بسته بر روی پوست میباشد، به سرطان پوست منتهی شود. اما تمام سرطانها علائم یا نشانههای زودهنگام ندارند.
اهداف پیشگیری دارویی
هدف از پیشگیری دارویی، درمان سرطان موجود نیست، بلکه این است که ایجاد سرطان به تأخیر افتد. عومل پیشگیری دارویی، به تنهایی یا بهطور دستهجمعی، میتوانند فرآیندهایی را کند سازند که به سرطان مهاجم منتهی میشوند. بهخاطر داشتن این نکته اهمیت دارد که گرچه امکان دارد از طریق پیشگیری دارویی بتوان ایجاد سرطان را به تأخیر انداخت، با این وجود هنوز هم امکان دارد در آینده سرطان تشکیل شود.
برخی از نمونههای پیشگیری دارویی به شرح زیر است:
تاموکسیفن، عامل متوقفکننده استروژن که خطر سرطان مهاجم و غیرمهاجم پستان را کاهش میدهد؛ رالوکسیفن خطر سرطان پستان را در زنانی کاهش میدهد که وارد دوره یائسگی شدهاند.
فیناستراید (پروپشیا Propecia) و داروهای مشابه که از طریق پایین آوردن مقدار تولید دی هیدرو تستسترون (یکی از هورمونهای مردانه) در بدن خطرسرطان پروستات را کاهش میدهند.
آسپیرین و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) برای کم کردن خطر سرطان روده بزرگ در کسانی که با بالا بودن خطر این سرطان مواجه هستند.
ارزیابی آزمایشات بالینی پیشگیری دارویی
آزمایشات بالینی مطالعاتی تحقیقاتی هستند که در آنها روشهای درمان و پیشگیری جدیدی را تست میکنند تا متوجه شوند که آیا این روشها بیخطر، مؤثر، و بهتر از بهترین درمانهای شناخته شده (مراقبتهای استاندارد جاری) هستند. تمام داروها یا مواد دیگری که تصور میشود خطر سرطان را کاهش میدهند در آزمایشات بالینی تست میشوند. بههنگام ارزیابی نتایج آزمایشات بالینی پیشگیری دارویی، بررسی وضعیت گروه شرکتکنندگان در آزمایش اهمیت دارد. در اغلب موارد، وضعیت افرادی که مشخص است با بالا بودن خطر سرطان مواجه هستند، مانند کسانی که سیگار میکشند یا در خانواده آنها سرطان سابقه داشته است، بررسی میشود، و بنابراین ممکن است نتایج حاصل از آزمایشات برای همه مردم کاربرد نداشته باشد. بهعنوان مثال، در آزمایشات بالینی مربوط به آسپیرین، شرکتکنندگان در آزمایش با بالاتر از میزان نرمال بودن خطر ایجاد سرطان روبرو بودند.
خطرات و فواید پیشگیری دارویی امکان دارد عوامل پیشگیری دارویی خطر سرطان را کاهش دهند یا تشکیل سرطان را کند سازند، اما ممکن است این داروها دارای عوارض جانبی ناخواستهای هم باشند. افرادی که در معرض بالاتر بودن خطر ایجاد سرطان قرار دارند (مانند کسانی که قبلاً دچار سرطان بودهاند، افرادی که دچار سندروم ارثی سرطان هستند، یا آنهایی که سرطان در خانوادهشان سابقه دارد)، شاید راضی باشند احتمال خطر بروز عوارض جانبی را بپذیرند، در حالیکه امکان دارد شخصی که در معرض خطر متوسط قرار دارد پذیرای این خطر نباشد. بهعنوان مثال، شخصی که با بالا بودن خطر سرطان روده بزرگ روبروست شاید راضی باشد خطر عوارض جانبی مصرف داروهایی را بپذیرد که خطر سرطان روده بزرگ را کاهش میدهند اما برای قلب عوارض جانبی به همراه دارند. بیمار یابد پیش از آغاز درمان با پزشک خود درباره فواید و خطرات پیشگیری دارویی مشورت نماید.