پیشگیری از سرطان آندومتر
Endometrial Cancer Prevention
پیشگیری چیست؟
پیشگیری سرطان کاری است جهت کاهش احتمال ابتلا به سرطان. با پیشگیری از سرطان تعداد موارد ابتلای جدید سرطان در یک گروه یا جمعیت کاهش مییابد. امید میرود که با پیشگیری بتوان تعداد مرگومیر ناشی از سرطان را هم کاهش داد.
برای پیشگیری از شروع سرطانهای جدید، دانشمندان به عوامل خطرزا و عوامل حفاظتی توجه میکنند. به هر چیزی که احتمال ابتلای شما را به سرطان بالا ببرد عامل خطرزای سرطان میگویند، به هر چیزی هم که این احتمال را کاهش دهد عامل حفاظتی سرطان میگویند.
از برخی از عوامل خطرزای سرطان میتوان دوری کرد. مثلاً، استعمال دخانیات و به ارث بردن ژنهای معینی عوامل خطرزای بعضی از انواع سرطان هستند ولی فقط میتوان از استعمال دخانیات پرهیز کرد. ورزش منظم و برنامه غذایی سالم عوامل حفاظتی بعضی از انواع سرطان است. پرهیز از عوامل خطرزا و افزایش عوامل حفاظتی خطر را کاهش میدهد ولی بدین معنا نیست که حتماً به سرطان مبتلا نمیشوید.
راههای مختلف پیشگیری از سرطان که در دست بررسیاند شامل این موارد است:
- تغییر در روش زندگی یا عادات غذا خوردن
- پرهیز از عواملی که دلیل بروز سرطان شناخته شدهاند.
- استفاده از دارو برای درمان حالتهای پیش از سرطان یا برای متوقف کردن سرطان از زمان شروع.
اطلاعات کلی دربارۀ سرطان آندومتر
نکات کلیدی برای این قسمت
|
سرطان آندومتر بیماریی است که در آن سلولهای بدخیم (سرطانی) در بافت دیواره داخلی رحم (آندومتر) تشکیل میشود.
آندومتر پوشش رحم است. رحم هم بخشی از دستگاه تناسلی زنان است. رحم اندامی است توخالی، گلابی شکل و ماهیچهای در لگن خاصره، جایی که جنین در آن رشد میکند.
سرطان آندومتر با سرطان ماهیچه رحم فرق دارد که سارکوم رحم نام دارد. برای اطلاعات بیشتر خلاصه درمان سارکوم رحم را ببینید. سرطان آندومتر شایعترین سرطان تهاجمی دستگاه تناسلی زنان است.
سرطان آندومتر معمولاً در زنان پس از یائسگی اتفاق میافتد و بیشتر زنان سفیدپوست به آن دچار میشوند تا زنان سیاهپوست. اما زنان سیاهی که سرطان آندومتر در آنها مشخص شده بیشتر به نظر میرسد که بیماری پیشرفتهتری دارند و بیشتر از زنان سفید از این بیماری میمیرند.
پیشگیری از سرطان آندومتر
نکات کلیدی این قسمت
از پژوهشهای بالینی پیشگیری از سرطان جهت بررسی راههای پیشگیری از سرطان استفاده میکنند. راههای جدید برای پیشگیری از سرطان آندومتر در پژوهشهای بالینی در دست مطالعهاند. |
پرهیز از عوامل خطرزا و افزایش عوامل حفاظتی به پیشگیری از سرطان کمک میکند.
پرهیز از عوامل خطرزای سرطان مانند استعمال دخانیات، اضافه وزن و ورزش نکردن به پیشگیری از سرطانهای مشخصی کمک میکند. افزایش عوامل حفاظتی مانند ترک دخانیات، خوردن غذای سالم و ورزش هم به پیشگیری از بعضی از سرطانها کمک میکند. با پزشک یا سایر کارشناسان سلامتی دربارۀ چگونگی کاهش میزان خطر ابتلا به سرطان صحبت کنید.
عوامل خطرزایی که در پایین آمده خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش میدهد:
استروژن
استروژن هورمونی است که بدن میسازد؛ این هورمون به بدن کمک میکند تا مشخصههای جنس زنانه را گسترش دهد و حفظ کند. استروژن بر رشد بعضی ازسرطانها مانند سرطان آندومتر تأثیر میگذارد. خطر گسترش سرطان آندومتر در زنان بهخاطر وجود استروژن از این راهها افزایش پیدا میکند:
- هورموندرمانی جایگزین بهوسیله استروژن تنها: رساندن استروژن بهجای استروژنی که دیگر بعد از یائسگی تخمدانهای زنان تولید نمیکنند و یا به زنانی که تخمدانهایشان را در آوردهاند. به این عمل هورموندرمانی جایگزین بهوسیله استروژن تنها (HRT) یا هورموندرمانی(HR) میگویند. استفاده از هورمون درمانی جایگزین که فقط شامل استروژن است خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش میدهد. بدین منظور، درمان با استروژن به تنهایی معمولاً فقط به زنانی که رحم ندارند تجویز میشود.
وقتی استروژن را با پروژسترون ترکیب میکنند (که هورمون دیگری است) آن را درمان جایگزین ترکیبی استروژن – پروژسترون میگویند. استفاده از استروژن در ترکیب با پروژسترون خطر ابتلا به سرطان آندومتر را در زنان بعد از یائسگی افزایش نمیدهد.
- قاعدگی زودهنگام: شروع دورههای قاعدگی در سنین پایین تعداد سالهایی را که بدن استروژن تولید میکند افزایش میدهد و خطر ابتلای زن به سرطان آندومتر را بالا میبرد.
- یائسگی دیرهنگام: زنانی که در سنین بالا یائسه میشوند سالهای بیشتری در معرض استروژن هستند و خطر ابتلای آنها به سرطان آندومتر افزایش مییابد.
- هرگز باردار نشدن: میزان استروژن در دوران بارداری پایین است، از اینرو زنانی که هرگز باردار نشدهاند نسبت به زنانی که باردار شدهاند مدت طولانیتری در معرض استروژن هستند که خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش میدهد.
تاموکسیفن
تاموکسیفن به یکی از انواع داروهای تعدیلکننده انتخابی گیرنده استروژن یا SERMs است. تاموکسیفن مانند استروژن بر برخی بافتهای بدن مانند رحم عمل میکند، ولی تأثیر استروژن را بر سایر بافتها مانند پستان متوقف میکند. استفاده از تاموکسیفن برای پیشگیری از سرطان پستان در زنانی که در معرض خطر بالای بیماری هستند، خطر ابتلا به سرطان آندومتر را بالا میبرد. این خطر در زنان بعد از یائسگی بیشتر است.
خطرات وراثتی
سندروم سرطان روده بزرگ غیر پولیپوز ارثی (HNPCC(Hereditary nonpolyposis Colorectal Cancer اختلالی وراثتی است که با تغییرات در ژنهای معینی بهوجود میآید. زنانی که سندروم HNPCC ندارند بیشتر از زنانی که سندروم (HNPCC(Hereditary nonpolyposis Colorectal Cancerr دارند در معرض خطر بالای گسترشسرطان آندومتر هستند.
سندروم تخمدان پولی کیستیک
زنانی که سندروم تخمدان پولی کیستیک دارند (اختلال هورمونی که تخمدانها ایجاد میکنند) در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان آندومتر هستند.
چربی بدن
چاقی خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش میدهد؛ شاید به این خاطر که چاقی به سایر عوامل خطرزایی مانند این موارد مرتبط است: مقدار استروژن، سندروم تخمدان پولی کیستیک، فقدان فعالیت بدنی و برنامه غذایی حاوی چربی اشباع شده.
معلوم نیست پایین آوردن وزن خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش دهد.
این عوامل حفاظتی خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش میدهند:
داروهای خوراکی ضد بارداری ترکیبی
استفاده از قرصهای ضدبارداری که ترکیبی از استروژن و پروژسترون هستند (قرصهای خوراکی ضدبارداری ترکیبی) خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش میدهد. تأثیر حفاظتی قرصهای خوراکی ضدبارداری نه فقط در همان زمان که مصرف میشوند، بلکه سالهای متمادی بعد از توقف مصرف این قرصها هم کماکان ادامه دارند.
فعالیت فیزیکی
فعالیت فیزیکی خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش میدهد.
بارداری و شیردهی
میزان استروژن در دوران بارداری و شیردهی پایین است. باردار شدن یا شیر دادن شاید خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش دهد.
برنامه غذایی
برنامه غذایی که چربی آن پایین باشد و مقدار میوه و سبزی آن بالا، خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش میدهد. این خطر در صورتیکه غذاهای سبوسدار را بهصورت مرتب در برنامه بگنجانید پایین میآید.
پژوهشهای بالینی پیشگیری از سرطان جهت بررسی راههای پیشگیری از سرطان استفاده میکنند.
از پژوهشهای بالینی پیشگیری از سرطان جهت بررسی راههای پیشگیری از انواع معین سرطان استفاده میکنند. بعضی از پژوهشهای بالینی پیشگیری ازسرطان را افراد سالمی که سرطان نداشتهاند ولی در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان هستند اجرا کردهاند. درمانهای پیشگیرانه دیگر را افرادی اجرا میکنند کهسرطان داشتهاند و سعی در پیشگیری از ابتلا به سرطان دیگری از همان نوع سرطان و پایین آوردن احتمال گسترش نوع جدیدی از سرطان را دارند. سایر درمانها را داوطلبان سالمی انجام میدهند که هیچگونه عامل خطرزای سرطان درآنها مشاهده نشده است.
هدف از پژوهشهای بالینی پیشگیری از سرطان این است که بدانیم چه کاری باید برای پیشگیری از سرطان انجام داد؛ خوردن میوه و سبزی، ورزش کردن، ترک دخانیات یا استفاده از دارو، ویتامینها، مواد معدنی و مکملهای غذایی معین از جمله این کارهاست.
راههای جدید برای پیشگیری از سرطان آندومتر در پژوهشهای بالینی در دست بررسیاند.
پژوهشهای بالینی در بسیاری از مناطق دنیا انجام میشوند. اطلاعات در اینباره را میتوانید در قسمت پژوهشهای بالینی در پایگاه علمی، پزشکی و آموزشی مؤسسه تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان ببینید.