نقش معنویت در مراقبت‌های مربوط به سرطان

نقش معنویت در مراقبت‌های مربوط به سرطان

Spirituality in Cancer Care

اطلاعات عمومی‌درباره معنویت

نکات کلیدی این بخش ارزش‌های مذهبی و معنوی برای

بیمارانی که در حال کنار آمدن با سرطان هستند، اهمیت دارد.
معنای معنویت و مذهب با یکدیگر متفاوت است.
بیماری‌های سخت مانند سرطان، ممکن است موجب دلسردی معنوی (Spiritual distress) شوند.

ارزش‌های مذهبی و معنوی برای بیمارانی که در حال کنار آمدن با سرطان هستند، اهمیت دارد:

اغلب کلمه‌های معنویت و مذهب به‌جای یکدیگر استفاده می‌شود، اما برای بسیاری این دو، معنای متفاوتی دارند. می‌توان مذهب را به‌عنوان مجموعه‌ای از باورها و اعمال مشخص تعریف کرد، که معمولاً توسط   مردم اجرا می‌شود و مورد تأیید آنهاست. تعریف معنویت، می‌تواند به شکل حس صلح‌جویی و آرامش‌طلبی هر فرد، هدفمندی وی و نحوه ارتباطش با دیگران، و باورهایی مربوط به معنای زندگی در نزد وی باشد. ممکن است بتوان معنویت را در یک مذهب یا به روش‌های دیگری یافت یا بیان کرد.

شدت اعتقادات و درجه معنویت در افراد متفاوت است:

این واقعیت وجود دارد که ایرانی‌ها عموماً دارای زمینه فکری و عقاید مذهبی و/یا معنوی هستند. با این‌حال، بعضی‌ها عقاید متفاوتی درباره زندگی پس از مرگ، باور به معجزات در درمان بیماری‌های لاعلاج، و اینگونه باورها دارند چنین تفاوت‌هایی به دلیل جنسیت، میزان تحصیلات و پیشینه قومی ‌یا خانوادگی است.

بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان با تکیه بر باورها و اعمال مذهبی یا معنوی برای کنار آمدن با بیماریشان تلاش می‌کنند. به این کار، سازگاری معنوی می‌گویند. بسیاری از مراقبت‌کنندگان نیز به سازگاری معنوی باور دارند. هر کس، با توجه به آداب و سنن فرهنگی و مذهبیش، نیازهای معنوی متفاوتی دارد. بعضی از بیماران و اعضایی از خانواده‌شان که مراقبت از آنها را بر عهده دارند از پزشک انتظار دارند درباره مسائل معنوی با آنها صحبت کند، اما ندانند که این موضوع را باید به چه شکلی مطرح کنند.

این موضوع که حمایت پزشک از سلامت معنوی در بیمارانی که وضعیت بسیار وخیمی‌دارند، کیفیت زندگی آنها را بهبود می‌بخشد، روزبه‌روز بیش‌تر مورد توجه قرار می‌گیرد. بهدارانی که وظیفه درمان مبتلایان به سرطان ِ در حال سازگاری با بیماریشان را بر عهده دارند، به دنبال راه‌های جدیدی هستند که بتوانند از طریق مسائل مذهبی و معنوی به بیماران کمک کنند. ممکن است پزشک بپرسد که کدام مسائل معنوی برای بیمار اهمیت دارد، البته نه فقط در مواقعی که بیمار در حال مرگ است، بلکه ممکن است این سؤال را در طول درمان نیز از وی بپرسد. (برای به‌دست آوردن اطلاعات درباره مسائل مربوط به آخرین روزهای زندگی بیمار به مقاله آخرین روزهای زندگی  مراجعه کنید)

بیماری‌های سخت مانند سرطان، ممکن است موجب دلسردی معنوی شوند:

بیماری‌های سخت مانند سرطان، گاهی موجب می‌شوند که بیمار یا اعضای خانواده او که مراقبت از وی را بر عهده دارند، در باورها یا ارزش‌های مذهبیشان دچار شک می‌شوند و در نتیجه دچار دلسردی معنوی می‌شوند. برخی از بررسی‌ها نشان داده‌اند که مبتلایان به سرطان ممکن است فکر کنند که مورد تنبیه واقع شده اند  یا ایمانشان را پس از تشخیص سرطان از دست بدهند. دیگر بیماران ممکن است در حین کنار آمدن با سرطان دچاراندکی دلسردی معنوی شوند.

معنویت و کیفیت زندگی  نکات کلیدی این بخش

سلامت معنوی و مذهبی می‌تواند کیفیت زندگی را بهبود بخشد.
دلسردی معنوی می‌تواند بر سلامت جسمی ‌فرد نیز تأثیر بگذارد.

سلامت معنوی و مذهبی می‌تواند کیفیت زندگی را بهبود بخشد.

چگونگی رابطه معنویت و مذهب با سلامت انسان به روشنی مشخص نیست. برخی از بررسی‌ها نشان داده‌اند که باورها و اعمال معنوی یا مذهبی باعث ایجاد حالت روانی مثبت در بیمار شده و به وی کمک می‌کنند تا احساس بهتری داشته باشد و همچنین باعث دلخوشی اعضایی از خانواده که مراقبت از بیمار را بر عهده دارند می‌شود.سلامت معنوی و مذهبی می‌تواند با تأثیرات زیر به بهبود سلامت جسمی‌و کیفیت زندگی بیماران کمک کند:

• کاهش اضطراب، افسردگی، خشم و ناراحتی.
• کاهش احساس انزوا (احساس تنهایی) و خطر اقدام به خودکشی.
• عدم استفاده از مشروبات الکلی و مواد مخدر.
• پایین‌تر آوردن فشار خون و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی.
• کمک به سازگاری بیمار با عوارض سرطان و درمان آن.
• افزایش توانایی لذت بردن از زندگی در طول درمان سرطان.
• ایجاد حس رشد شخصیتی در بیمار در نتیجه کنار آمدن با سرطان.
  افرایش احساسات مثبتی از قبیل:
• امیدواری و خوش‌بینی.
• رهایی از احساس حسرت خوردن.
• خشنودی از زندگی.
• احساس آرامش درونی.
• سلامت معنوی و مذهبی همچنین کمک می‌کند بیمار عمر طولانی‌تری داشته باشد.

دلسردی معنوی می‌تواند بر سلامت جسمی ‌فرد نیز تأثیر بگذارد

دلسردی معنوی می‌تواند موجب شود که بیماران سخت‌تر با سرطان و درمان آن کنار بیایند. ممکن است بهیاران به‌منظور تقویت مسائل معنوی بیماران، آنها را تشویق به ملاقات و گفت‌وگو با افراد معتمد مذهبی یا معنوی بکنند. این کار می‌تواند سلامت جسمانی، کیفیت زندگی و توانایی سازگاری بیماران را بهبود بخشد.

برآورده ساختن نیازهای معنوی و مذهبی بیمار

نکات کلیدی این بخش

دست اندرکاران درمان، در طول درمان سرطان برای کمک به بیمارانی که نیازهای معنوی دارند، به خواسته‌های آنها گوش می‌دهند.
گروه بهیاری در هنگام تعیین هدف‌ها و طرح برنامه درمان، نیازهای معنوی بیمار را نیز در نظر می‌گیرد.
دست اندرکاران درمان، در طول درمان سرطان برای کمک به بیمارانی که نیازهای معنوی دارند، به خواسته‌های آنها گوش می‌دهند

معنویت و مذهب، از مسائل کاملاً خصوصی هستند. بیماران از پزشکان و بهداران انتظار دارند که به باورها و مسائل معنوی و مذهبی آنها احترام بگذارند. بیماران مبتلا به سرطان که با تکیه بر معنویت، تلاش به سازگاری با بیماری می‌کنند، باید بتوانند بر روی حمایت گروه بهیاری حساب کنند. این حمایت شامل ارائه اطلاعاتی درباره افراد یا گروه‌هایی که می‌توانند پاسخ‌گوی نیازهای معنوی یا مذهبی وی باشند نیز می‌شود. بیمارانی که نخواهند به هیچ وجه درباره مسائل معنوی حرف بزنند نیز از گروه بهیاری انتظار دارند که به خواسته‌هایشان احترام بگذارند.

پزشکان و بهداران تلاش می‌کنند که پاسخ‌گوی نگرانی‌ها یا مسائل بیمار باشند، اما ممکن است نخواهند در اعمال مذهبی بیمار دخالت کنند یا درباره باورهای مذهبی خاصی صحبت کنند.

گروه بهیاری در هنگام تعیین هدف‌ها و طرح برنامه درمان، نیازهای معنوی بیمار را نیز در نظر می‌گیرد

گروه بهیاری نیازهای معنوی بیمار را به روش‌های زیر برآورده می‌سازد:

ارائه هدف‌ها و گزینه‌های درمانی که حرمت نظرات معنوی و یا مذهبی بیمار را کاملاً نگه دارد.
حمایت از استفاده بیمار از سازگاری معنوی در طول بیماری.
تشویق بیمار به گفت‌وگو با معتمد مذهبی یا معنوی مورد نظرش.
ارجاع بیمار به معتمد مذهبی  یا گروه حمایتی مذهبی که بتواند در طول بیماری وی پاسخ‌گویی نیازهای معنوی وی باشد.