غربالگری سرطان پوست
غربالگری چیست؟
غربالگری جستوجو برای یافتن سرطان پیش از بروز علائم بیماری میباشد. با این کار کمک میشودسرطان در مراحل اولیه آن پیدا شود. اگر بافت غیرطبیعی یا سرطان در مراحل اولیه پیدا شود، شاید درمان کردن آن آسانتر باشد. هنگامیکه علائم ظاهر میشوند، شاید گسترشیافتن سرطان آغاز شده باشد.
دانشمندان تلاش میکنند تا بیشتر متوجه شوند احتمال مبتلا شدن چه افرادی به انواع خاصی از سرطان بیشتر است. همچنین دانشمندان کارهایی که مردم انجام میدهند و چیزهایی که در دور و بر مردم وجود دارند را بررسی مینمایند تا ببینند که آیا این کارها یا این چیزها باعث ایجادسرطان میشوند. این اطلاعات به پزشکان کمک میکند تا توصیه نمایند چه کسانی را باید از نظر ابتلا به سرطان غربالگری نمود، از چه تستهایی باید در غربالگری استفاده شود، و هرچند وقت یکبار باید غربالگری را انجام داد.
بهخاطر داشتن این نکته اهمیت دارد که اگر پزشک پیشنهاد دهد شخصی غربالگری شود، این الزاماً به معنی آن نیست که پزشک فکر میکند شخص مربوطه دچارسرطان است. تستهای غربالگری هنگامی انجام میشوند که هیچیک از علائم سرطان ظاهر نشده است.
اگر نتیجه تست غربالگری غیرطبیعی باشد، شاید لازم باشد تستهای بیشتری به عمل آید تا مشخص شود که آیا شخص مربوطه به سرطان مبتلا است. این تستها را تستهای تشخیصی مینامند.
پیشگیری سرطان پوست (Prevention of Skin Cancer)
درمان سرطان پوست (Skin Cancer Treatment)
درمان ملانوم (Melanoma Treatment)
اطلاعات عمومی درباره سرطان پوست
نکات مهم این بخش
|
در بیماری سرطان پوست، سلولهای بدخیم (سرطان) در بافتهای پوست تشکیل میشود.
پوست بزرگترین اندام بدن است، و از بدن در برابر گرما، نور خورشید، صدمات، و عفونت حفاظت میکند. پوست به کنترل کردن درجه حرارت بدن هم کمک مینماید و آب، چربی، و ویتامین D ذخیره میکند. پوست دارای چند لایه است، ولی دو لایه اصلی آن عبارتند از لایهسطحی پوست یا اپیدرم (لایه بالایی یا بیرونی) و روپوست (درم یا لایه پایینی یا داخلی). سرطان پوست در اپیدرم شروع میشود، که اپیدرم متشکل از سه نوع سلول به شرح زیراست:
- سلولهای سنگفرشی: سلولهای نازک و مسطحی که لایه بالایی اپیدرم را تشکیل میدهند.
- سلولهای بازال: سلولهای دایرهای شکل که در زیر سلولهای سنگفرشی قرار دارند.
- ملانوسیتها: سلولهایی که در بخش پایینی درم قرار دارند و ملانین را میسازند (ملانین رنگدانه یا پیگمانی است که به پوست رنگ طبیعی آن را میدهد). هنگامیکه ملانوسیتها در معرض نور آفتاب قرار میگیرند، مقدار بیشتری پیگمان تولید میکنند و باعث میشوند پوست برنزه ، یا تیره رنگ، شود.
سرطان بسیار شایع است.
کارسینوم سلول بازال، کارسینوم سلول سنگفرشی و ملانوم سه نوع سرطان پوستی هستند که رایجترین انواع سرطان پوست را تشکیل میدهند، که در بین آنها کارسینوم سلول بازال از همه رایجتر و ملانوم از همه کمیابتر است.
اکثر موارد سرطانهای سلول بازال و سلول سنگفرشی را میتوان معالجه نمود، اما در افراد مبتلا به این دو نوع سرطان پوست، خطر ابتلا به دیگر انواع سرطانپوست زیادتر است. عامل سه چهارم از مرگومیر ناشی از سرطان پوست ملانوم است، در این خلاصه مربوط بهغربالگری، بر ملانوم تأکید میشود.
ممکن است رنگ پوست و قرار گرفتن در معرض نور آفتاب بر خطر ایجاد ملانوم تأثیر گذارد.
هر چیزی که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد را عامل خطر مینامند. عوامل خطر ملانوم شامل موارد زیر است:
- داشتن پوست روشن (موی بور یا قرمز، پوست روشن، کک و مک، چشمان آبی رنگ).
- قرار گرفتن در معرض نور طبیعی آفتاب یا تشعشعات فرا بنفش (مانند کیوسکهای برنزه شدن یا Tanning Booths) برای دورههای زمانی طولانیمدت.
- سفیدپوست بودن و بیشتر از ۲۰ سال سن داشتن.
- چند مول (خال یا خال گوشتی) بزرگ یا تعداد زیادی مول کوچک داشتن.
- سابقه خانوادگی وجود مولهای غیرطبیعی (سندروم خال آتیپیک یا غیرعادی).
- سابقه شخصی یا خانوادگی ابتلا به ملانوم.
حفاظت از بدن در برابر نور خورشید و نور فرابنفش بهترین دفاع در برابر سرطان پوست است.
غربالگری سرطان پوست
نکات مهم این بخش
|
در غربالگری انواع مختلف سرطان، از تستهایی استفاده میشود.
از برخی از تستهای غربالگری استفاده میشود زیرا مشخص شده است این تستها هم در یافتن زودهنگام سرطان و هم در کاهش دادن احتمال مرگ ناشی از اینسرطانها کمک میکنند. از تستهای دیگر استفاده مینمایند زیرا مشخص شده است با بهکارگیری آنها میتوان سرطان را در برخی از افراد پیدا کرد؛ اما در آزمایشات بالینی ثابت نشده است که با کاربرد این تستها خطر مردن در اثر سرطان کاهش مییابد.
دانشمندان تستهای غربالگری را مطالعه میکنند تا تستهایی را پیدا کنند که با کمترین خطرات و بیشترین فوائد همراه میباشند. همچنین هدف از آزمایشات غربالگری این است که نشان داده شود آیا ردیابی زودهنگام (یافتن سرطان پیش از آنکه باعث بروز علائم بشود) احتمال مردنشخص مربوطه در اثر بیماری را کاهش میدهد. در مورد برخی از انواع سرطان، ممکن است با یافتن و درمان بیماری در مراحل اولیه آن احتمال بهبودی افزایش یابد.
در غربالگری ملانوم، معمولاً از معاینه پوست استفاده میکنند.
با معاینه منظم پوست توسط مردم یا پزشکان آنها، احتمال یافتن زودهنگام ملانوم افزایش مییابد. اکثر ملانومهایی که در پوست ظاهر میشوند را میتوان با چشم غیرمسلح دید. معمولاً تومور برای مدتی طولانی در زیر لایه بالایی پوست رشد میکند، اما وارد لایههای عمیقتر پوست نمیشود. به دلیل وجود این دوره زمانی کند بودن رشد، یافتن زودهنگام سرطان پوست میسر میباشد. اگر تومور پیش از گسترش یافتن در لایههای عمیقتر پوست یافت شود، میتوان آن را معالجه نمود. امکان دارد معاینه ماهیانه پوست توسط خود افراد به یافتن تغییراتی کمک کند که یابد آنها را به پزشک گزارش کرد. در مورد افرادی که قبلاً دچار سرطان پوست بودهاند، معاینه منظم ماهیانه توسط پزشک اهمیت دارد.
اگر قسمتی از پوست غیرطبیعی بهنظرآید، معمولاً نمونهبرداری (بیوپسی) انجام میشود. پزشک با یک برش موضعی تا حد ممکن بافت مشکوک را خارج میسازد. سپس آسیبشناس زیر میکروسکوپ بافت را نگاه میکند تا سلولهای سرطان را تشخیص دهد. چون گاهی اوقات تشخیص اینکه تومور یا رشد خوشخیم (غیرسرطان) یا بدخیم (سرطان) است مشکل میباشد، شاید بیمار از یک آسیبشناس دیگر هم بخواهد نمونهای که از بدن برداشته شده است را وارسی نماید.
خطرات غربالگری سرطان پوست
نکات مهم این بخش
|
تستهای غربالگری خطراتی در بر دارد.
ممکن است تصمیمگیری درباره تستهای غربالگری مشکل باشد. تستهای غربالگری همگی مفید نمیباشند، و اکثر آنها خطراتی دربردارند. شاید شخص بخواهد، قبل از شرکت در تست غربالگری، درباره آن با پزشک خود مشورت کند. نکتهای که دانستن آن اهمیت دارد این است که آیا تست غربالگری مربوطه خطراتی دارد، و اینکه آیا ثابت شده است این تست غربالگری خطر مردن در اثر سرطان را کاهش میدهد.
خطرات تستهای غربالگری ملانوم شامل موارد زیر است:
ممکن است با یافتن ملانوم در شخص بیمار وضعیت سلامتی او بهبود نیابد، یا به او کمک نشود عمر طولانیتری داشته باشد.
اگر شخص بیمار دچار ملانوم پیشرفته باشد، یا اگر بیماری او به دیگر نقاط بدن گسترش یافته باشد، شاید با انجام غربالگری وضعیت سلامتی او بهبود نیابد یا به او کمک نشود بیشتر عمر کند.
برخی از سرطانها هرگز باعث بروز علائم نمیشوند، یا بهصورت تهدیدی برای زندگی شخص بیمار درنمیآیند، اما اگر در تست غربالگری تشخیص داده شوند میتوان آنها را درمان نمود. مشخص نیست که آیا با درمان این سرطانها به شخص مربوطه کمک میشود، در مقایسه با موردی که درمانی صورت نمیگیرد، بیشتر عمر کند، و ممکن است درمان سرطان عوارض جانبی خطرناکی داشته باشد.
ممکن است برای تست جواب منفی کاذب بهدست آید.
امکان دارد نتایج تست غربالگری نرمال باشد، گرچه شخص مربوطه دچار سرطان است. شخصی که منفی بودن جواب تست او نادرست است (یعنی جواب تست او نشان میدهد سرطان ندارد، گرچه او در واقع مبتلا به سرطان میباشد)، ممکن است دریافت مراقبتهای بهداشتی را به تأخیر اندازد، حتی اگر علائم بیماری وجود داشته باشد.
ممکن است برای تست جواب مثبت کاذب بهدست آید.
امکان دارد نتایج تست غربالگری غیرطبیعی بهنظر آیند، حتی اگر سرطان وجود نداشته باشد. نتیجه تست مثبتی که نادرست است (یعنی نشان میدهد سرطانوجود دارد در حالی که در واقع سرطان موجود نمیباشد)، ممکن است باعث ایجاد نگرانی شود و معمولاً به دنبال آن تستهایدیگری (مانند نمونهبرداری یا بیوپسی) صورت میگیرد، که آنها هم خطراتی در بر دارند.
امکان دارد نمونهبرداری باعث شود جای زخم (scarring) باقی بماند.
به هنگام انجام نمونهبرداری، پزشک تلاش میکند کمترین جای زخم ممکن بجا بماند، ولی خطر باقی ماندن جای زخم و عفونت وجود دارد.
پزشک شخص بیمار میتواند درباره خطر سرطان پوست و نیاز او به تستهای غربالگری توصیههایی ارائه دهد.