غربالگری سرطان ریه
غربالگری چیست؟
غربالگری بهمعنای جستوجو برای پیدا کردن سرطان، قبل از ظهور علائم بیماری در فرد است. این روند میتواند به تشخیص زودهنگام سرطان کمک کند. هنگامیکه بافت غیرعادی یا سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده میشود درمان آن راحتتر خواهد بود. ممکن است علائم، زمانی ظاهر شوند که انتشار سرطان در بدن آغاز شده باشد.
دانشمندان میکوشند درباره کسانی که احتمال ابتلا به سرطان در آنها زیادتر است اطلاعات بیشتری بهدست آورند. علاوه براین، دانشمندان در مورد تأثیر رفتار و عملکرد افراد و عوامل محیط پیرامون آنها بر احتمال ابتلا به سرطان تحقیقاتی انجام میدهند. این اطلاعات به پزشکان کمک میکند تا در مورد کسانی که باید تحت غربالگری قرار گیرند، نوع آزمایش غربالگری مورد استفاده و تعداد دفعات انجام آزمایشها بهتر تصمیمگیری انجام دهند.
باید به این نکته توجه داشت که اگر پزشک به شما پیشنهاد آزمایش غربالگری را بدهد، نباید چنین تصور کنید که بهطور قطع مبتلا به سرطان هستید. از غربالگری هنگامی استفاده میشود که هیچ نوع از علائم سرطان در شما مشاهده نمیشود.
وقتی نتایج آزمایش غربالگری غیرعادی باشد، شاید انجام آزمایشهای بیشتری لازم باشد تا وقتی که مشخص شود شما به سرطان مبتلا هستید یا نه. به این آزمایشها، آزمایشهای تشخیصی گفته می شود.
برای بهدست آوردن اطلاعات در مورد پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان ریه به چکیدهای از گزارشهای پزشکی که در ادامه آمده است مراجعه کنید
- پیشگیری از سرطان ریه.
- درمان سرطان ریه سلول غیرکوچک.
- درمان سرطان ریه سلول کوچک.
- اطلاعات کلی پیرامون سرطان ریه
نکات کلیدی در این قسمت:
- سرطان ریه نوعی بیماری است که در آن سلولهای بدخیم (سرطان) در بافتهای ریه تشیکل میشوند.
- مصرف دخانیات عامل خطر مهمی در ابتلا به سرطان ریه است.
- سرطان ریه نوعی بیماری است که در آن سلولهای بدخیم (سرطان) در بافتهای ریه تشیکل میشوند
ریهها دو اندام تنفسی مخروطی شکل درون قفسه سینه هستند. ریهها در هنگام عملِ دم، اکسیژن را وارد بدن میکنند و در هنگام بازدم دیاکسیدکربن را خارج میکنند. هریک از ریهها قسمتهایی به نام لوب دارند. ریه چپ دارای دو لوب و ریه راست که اندکی بزرگتر است سه لوب دارد. غشاء نازکی به نام پرده جَِنب ریهها را احاطه کرده است، و دو لوله به نام نایژه از نای منشعب شده و وارد ریه راست و چپ می شوند. گاهی نایژه نیز دچار سرطان میشود. لولههای کوچکی به نام نایژک و کیسههای هوایی کوچکی ناحیه درون ریه را پر میکنند.
دو نوع سرطان ریه وجود دارد. سرطان ریه سلول کوچک و سرطان ریه غیر سلول کوچک.
مصرف دخانیات عامل خطر مهمی در ابتلا به سرطان ریه است
هر عاملی که احتمال ابتلای فرد به بیماری را افزایش دهد عامل خطر نام دارد. مهمترین عامل ابتلا به سرطان ریه، مصرف دخانیات (شامل مصرف سیگار، سیگار برگ، پیپ و قلیان) شناخته شده است. عوامل خطر دیگری نیز در ابتلا به سرطان ریه مؤثر است ولی تأثیر هیچیک از آنها در ایجاد سرطان ریه به اندازه استعمال دخانیات نیست. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
- قرار گرفتن در معرض دود دست دوم (قرارگرفتن در معرض دود حاصل از سیگار کشیدن دیگران).
- قرار گرفتن در معرض پنبه نسوز، آرسنیک، کروم، نیکل و دیگر عواملی که در محیطهای کار وجود دارند.
- قرار گرفتن در معرض رادون (در محل سکونت یا در محل کار).
غربالگری سرطان ریه:
نکات کلیدی در این قسمت:
- از آزمایشهای مختلف برای غربالگری انواع مختلف سرطان استفاده میشود.
- معمولاً از دو تست زیر برای غربالگری سرطان ریه استفاده میشود:
- عکسبرداری با اشعه ایکس از قفسه سینه.
- سلولشناسی خلط سینه.
- در پژوهشهای بالینی از تستهای جدیدی نیز استفاده میشود.
- سی.تی.اسکن مارپیچی (Spiral)
- در غربالگری انواع مختلف سرطان از آزمایشهای مختلف استفاده میشود
بعضی از تستهای غربالگری به این دلیل انجام میشود که، در تشخیص زودهنگام سرطان و کاهش احتمال مرگ ناشی از آن مؤثر بوده است، و از آزمایشهای دیگر به این دلیل استفاده میشود که ثابت شده است این تستها میتوانند سرطان را در بدن بعضی از افراد پیدا کنند، با اینحال هنوز مؤثر بودن این تستها در کاهش احتمال مرگ ناشی از سرطان در پژوهشهای بالینی به اثبات نرسیده است.
دانشمندان آزمایشهای غربالگری را مورد مطالعه قرار میدهند تا کمخطرترین و مفیدترین آزمایشها را پیدا کنند. هدف دیگر پژوهشهای غربالگری سرطان، بررسی اثر کشف زودهنگام (پیدا کردن سرطان قبل از اینکه علائم بیماری ظاهر شود) بر کاهش احتمال مرگ بر اثر بیماری است. برای بعضی از انواع سرطان، در صورتیکه بیماری در مراحل اولیه شناخته شده و درمان شود، احتمال بهبود افزایش مییابد.
پژوهشهای بالینی که بهمنظور مطالعه روشهای غربالگری سرطان بوده در نقاط مختلف دنیا انجام میشود.
معمولاً از دو تست زیر برای غربالگری سرطان ریه استفاده میشود، که البته هنوز مؤثر بودن این دو روش غربالگری سرطان ریه، در کاهش احتمال مرگ بر اثر این نوع سرطان اثبات نشده است:
عکسبرداری با اشعه ایکس از قفسه سینه
در این نوع عکسبرداری، با استفاده از اشعه ایکس تصاویری از اندامها و استخوانهای درون ناحیه سینه تهیه میشود. اشعه ایکس نوعی پرتو انرژی است که میتواند از درون بدن عبور کرده، و تصاویری از نواحی داخلی بدن را بهدست دهد.
سلولشناسی خلط سینه
سلولشناسی خلط سینه روشی است که در آن نمونهای از از لحاظ وجود سلولهای سرطانی زیر میکروسکوپ بررسی میشود.
در حال حاضر در پژوهشهای بالینی از تستهای جدیدی استفاده میشود
سی.تی.اسکن مارپیچی (Helical)
سی.تی.اسکن مارپیچی روشی است که در آن با استفاده از دستگاه اشعه ایکس که در مسیری مارپیچی بدن را دور میزند، مجموعهای از تصاویر حاوی جزئیات از نواحی درونی بدن تهیه میشود.
تصاویر، توسط کامپیوتری که به دستگاه اشعه ایکس متصل شده است آماده میشود.
پژوهشهای بالینی غربالگری در بخشهای مختلفی از دنیا انجام میشود.
خطرات غربالگری سرطان ریه:
نکات کلیدی در این قسمت:
- آزمایش های غربالگری خطراتی را به همراه دارند.
- خطرات آزمایشهای غربالگری سرطان ریه شامل موارد زیراست.
- ممکن است پیداکردن سرطان ریه تأثیری بر بهبود بیمار و زنده ماندن برای مدت طولانیتر نداشته باشد.
- ممکن است نتایج آزمایش به اشتباه منفی (منفی کاذب) باشند.
- ممکن است نتایج آزمایش به اشتباه مثبت (مثبت کاذب) باشند.
- انجام عکسبرداری با اشعه ایکس از قفسه سینه، باعث میشود قفسه سینه در معرض پرتو قرار گیرد.
- پزشک میتواند در مورد میزان خطر ابتلا به سرطان ریه و نیاز شما به انجام آزمایشهای غربالگری توصیههای مفیدی به شما ارائه دهد.
آزمایشهای غربالگری خطراتی را به همراه دارند تصمیم به انجام آزمایشهای غربالگری دشوار است. همه آزمایشهای غربالگری مفید نیستند و اکثر آنها خطراتی را به همراه دارند. بهتر است قبل از انجام آزمایش غربالگری با پزشک خود مشورت کنید. اهمیت زیادی دارد که از خطرات آزمایش غربالگری و اینکه این آزمایش بر کاهش خطر مرگ ناشی از سرطان مؤثر است و این امر به اثبات رسیده است آگاه باشید.
خطرهای آزمایشهای غربالگری سرطان ریه شامل موارد زیراست.
ممکن است پیدا کردن سرطان ریه تأثیری بر بهبود شما و زنده ماندن برای مدت طولانیتر نداشته باشد.
اگر سرطان ریه شما از نوع پیشرفته باشد یا به دیگر نواحی بدن رسوخ کرده باشد، انجام غربالگری نمیتواند تأثیری روی بهبود یا افزایش زمان زنده ماندن شما داشته باشد.
بعضی از انواع سرطان هیچگاه علائمی از خود نشان نمیدهند. در صورتیکه این نوع سرطانها توسط غربالگری کشف شوند و بیمار تحت درمان قرار گیرد، هنوز مشخص نشده است که درمان این نوع سرطانها تأثیری بر افزایش زمان زنده ماندن بیمار دارد یا خیر (نسبت به حالتی که درمان نشود) و ممکن است درمان سرطان، عوارض جانبی شدیدی را نیز در پی داشته باشد.
ممکن است نتایج آزمایش به اشتباه، منفی (منفی کاذب) باشند.
گاهی با آنکه فرد به سرطان ریه مبتلا است نتایج آزمایش، وضعیت عادی را نشان میدهد. فردی که جواب منفی کاذب (جوابی که نشان میدهد سرطانی وجود ندارد، در صورتی این نتیجه خلاف واقعیت است) را دریافت میکند ممکن است حتی با مشاهده علائم بیماری، پیگیری برای دریافت مراقبتهای پزشکی را به تأخیر بیاندازد.
ممکن است نتایج آزمایش به اشتباه مثبت (مثبت کاذب) باشند.
گاهی با آنکه فرد مبتلا به سرطان نیست ولی آزمایشها وضعیت غیرعادی را نشان میدهد. پاسخ مثبت کاذب (پاسخی که نشان میدهد فرد مبتلا به سرطان است، در صورتیکه در واقع اینگونه نیست)
فرد را دچار اضطراب میکند و معمولاً باعث انجام آزمایشهای بیشتری (نظیر نمونهبرداری) میشود که خطراتی را به همراه خواهند داشت. انجام نمونهبرداری برای سرطان ریه میتواند به بخشی از ریه آسیب بزند، و گاهی اوقات برای برطرف کردن این صدمات لازم میشود فرد تحت جراحی قرار گیرد.
انجام عکسبرداری با اشعه ایکس از قفسه سینه باعث میشود که قفسه سینه در معرض پرتو قرار گیرد.
هنگامیکه فرد در زمان انجام عکسبرداری با اشعه ایکس از قفسه سینه در معرض اشعه قرار میگیرد. ممکن است خطر بهوجود آمدن انواع خاصی از سرطانها نظیر سرطان پستان در بیمار افزایش یابد.
پزشک میتواند در مورد میزان خطر ابتلا به سرطان ریه و نیاز شما به انجام آزمایشهای غربالگری توصیههای مفیدی ارائه دهد.