سیگموئیدوسکوپی: چه انتظاری می توان از این تست داشت؟
سیگموئیدوسکوپی یک تست غربالگری یا تشخیصی است که به پزشک امکان میدهد قسمت داخلی ۲۰ اینچ پایینی روده سیگموئید (Sigmoid Colon) و راستروده (Rectum) را ببیند (که راستروده را روده بزرگ هم مینامند). اغلب از آندوسکوپی خم روده بهعنوان تست غربالگری برای یافتن پولیپ استفاده میشود (پولیپ توده کوچکی است که امکان دارد سرطانی بشود).
معمولاً پولیپها هیچ علائمی را ایجاد نمیکنند و تنها با انجام تست غربالگری مانند آندوسکوپی خم روده میتوان آنها را ردیابی نمود. ممکن است با برداشتن این پولیپها از ایجاد سرطان روده بزرگ و راستروده جلوگیری شود. همچنین، از آندوسکوپی خم روده میتوان بهعنوان تست تشخیصی برای بیمارانی استفاده نمود که دچار خونریزی راستروده هستند، عادات مربوط به اجابت مزاج آنها تغییر نموده است، یا علائم دیگری نشان میدهند.
توصیف تست سیگموئیدوسکوپی
همانطور که در قسمت زیر توضیح داده شده است، پیش از انجام آندوسکوپی خم روده باید روده تحتانی را تمیز کرد، که این کار معمولاً با انجام چند تنقیه صورت میگیرد. در طول سیگموئیدوسکوپی، پزشک آندوسکوپ (که لولهای انعطافپذیر و به نازکی مداد و مجهز به یک منبع نور و عدسی برای دیدن قسمت داخلی خم روده و راستروده است) را به داخل مقعد (روزنه واقع در انتهای روده بزرگ که محل خروج مدفوع از بدن است) فرو میبرد و آن را بهآرامی از راستروده (قسمت پایانی روده بزرگ که مدفوع در آنجا ذخیره میشود) عبور میدهد و به داخل قسمت پایینی روده بزرگ وارد میکند. سپس پزشک با آندوسکوپ یا بر روی صفحه نمایشگر ویدیویی به قسمت داخلی روده بزرگ نگاه میکند، و پس از خاتمه یافتن معاینه آندوسکوپ را به آرامی از بدن شخص بیمار بیرون میآورد.
اکثر آندوسکوپیهای روده توسط پزشک متخصص گوارش (پزشکی که در دستگاه گوارش، که شامل معده و رودهها میباشد، تخصص دارد) انجام میشود؛ اما پزشکان مراقبتهای اولیه، از قبیل پزشکان عمومی یا پزشکان داخلی، هم این تست را انجام میدهند. معمولاً یک پرستار با پزشک همکاری میکند و این پرستار به بیمار کمک مینماید راحتتر باشد.
آماده شدن برای انجام تست
پزشک یا پرستار درباره نحوه آماده شدن برای انجام آندوسکوپی خم روده دستورات مفصلی به بیمار میدهند، از جمله این که چه وقت و کجا برای انجام تست مراجعه نماید.
از بیمار خواسته میشود در شب پیش از، یا در روز، انجام تست خود را یک یا دو بار تنقیه کند تا قسمت پایینی روده بزرگ او تمیز شود. شاید لازم باشد بیمار تا ۲۴ ساعت پیش از انجام تست از یک رژیم غذایی مایع پیروی کند، یعنی اینکه تنها غذاهایی مانند سوپ شفاف چاشنی زدهای که معمولاً از گوشت گاو کمچرب تهیه میشود (Bouillon) یا آبگوشت (سوپ رقیق)، قهوه بدون شیر، آبمیوه از صافی گذرانده شده، یا ژله مصرف نماید.
بیمار باید به پزشک اطلاع دهد از چه داروهایی استفاده میکند و بپرسد که آیا در روز انجام تست میتواند این داروها را مصرف نماید. شاید لازم باشد بیمار از چند روز مانده به انجام تست مصرف داروهایی را متوقف سازد که، مانند آسپیرین یا رقیقکنندههای خون، خطر خونریزی را افزایش میدهند. علاوه بر آن، بیمار باید آلرژیهای خود را نسبت به داروها یا بیماریهای دیگری که دارد را به پزشک اطلاع دهد.
در ضمن، از بیمار میخواهند فرم رضایت نامهای را امضا کند که در آن قید شده است او از فواید و خطرات آندوسکوپی خم روده مطلع است و موافقت نموده که تست انجام شود. اگر بیمار درباره انجام آندوسکوپی خم روده نگرانیهایی دارد، باید درباره آنها با پزشک خود صحبت کند.
در طول انجام تست
هنگامیکه بیمار برای انجام سیگموئیدوسکوپی مراجعه میکند، باید روپوش مخصوص بیمارستان را بپوشد. تست معمولاً حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول میکشد و معمولاً بدون استفاده از داروهای بیهوشی (داروهایی که از حس کردن درد جلوگیری میکند) انجام میشود؛ اما، اگر انجام این تست بیمار را بسیار مضطرب میسازد ، به او مسکن میدهند.
بیمار به پهلو روی میز معاینه دراز میکشد و ملحفهای روی بدنش میکشند. پزشک بهآرامی آندوسکوپی که به آن ماده لغزندهساز مالیده شده است را به داخل راستروده وارد میکند و در آندوسکوپ میدمد تا هوا وارد روده بزرگ شده و روده بزرگ باد کند تا معاینه کردن آن آسانتر شود. امکان دارد این کار باعث شود که بیمار حس کند نفخ کرده یا احساس کند که باید به توالت برود.
اگر در روده بزرگ شخص بیمار پولیپ دیده شود، شاید پزشک با استفاده از ابزاری که به انتهای آندوسکوپ متصل میباشد تکهای از پولیپ یا تمامی آن را بردارد. سپس آسیبشناس (پزشکی که متخصص تفسیر نتایج آزمایشگاهی میباشد و سلولها و بافتها و اندامها را ارزیابی میکند تا بیماری را تشخیص دهد) نمونهای از این بافت را زیر میکروسکوپ معاینه میکند تا متوجه شود که آیا نمونه سرطانی است. علاوه بر آن، پزشک کولونوسکوپی را توصیه میکند تا ارزیابی باقیمانده روده بزرگ که در طول آندوسکوپی خم روده دیده نمیشود صورت گیرد، زیرا احتمال اینکه در جای دیگری از روده بزرگ پولیپهایی وجود داشته باشد بیشتر خواهد بود.
در کل، سیگموئیدوسکوپی ناراحتکننده بوده اما دردناک نیست. اگر دردناک شود، باید به پزشک اطلاع داد؛ شاید پزشک بتواند محل قرار گرفتن آندوسکوپ را تغییر دهد.
پس از انجام تست
پس از انجام تست ، بیمار میتواند بلافاصله فعالیتهای عادی خود را از سر گیرد؛ و اگر به او مسکن نداده باشند، میتواند رانندگی کند و به منزل خود برگردد.
در ابتدا، امکان دارد بیمار حس کند دچار گرفتگی عضلانی یا نفخ شده است، اما این ناراحتی معمولاً بهسرعت برطرف میشود. همچنین امکان دارد راستروده اندکی خونریزی کند، که این وضعیت طبیعی میباشد. اگر بیمار دچار درد شکم، خونریزی شدید، سرگیجه، ضعف، یا تب شود، باید به پزشک تلفن بزند.
پرسشهایی که بیمار باید با پزشک در میان گذارد
پیش از انجام سیگموئیدوسکوپی، بیمار باید پرسشهای زیر را با پزشک خود در میان گذارد:
- چه کسی آندوسکوپی را انجام میدهد و چه کسان دیگری در اتاق خواهند بود؟
- در طول سیگموئیدوسکوپی چه اتفاقی میافتد؟
- تست چه مدت طول میکشد؟
- آیا تست دردناک است؟
- پیش از انجام تست چه چیزهایی را نباید بخورم یا بنوشم؟
- آیا از داروی بیهوشی عمومی یا موضعی استفاده خواهد شد؟
- آیا پس از سیگموئیدوسکوپی خطر عفونت، خونریزی، یا خطر بروز مشکلات دیگر وجود دارد؟
- آیا پس از سیگموئیدوسکوپی باید از انجام کارهای خاصی خودداری کنم؟
- چه هنگام از نتایج تست باخبر میشوم؟
- چه کسی نتایج تست را برای من توضیح میدهد؟
- آیا لازم است تستهای دیگری انجام شود؟