سلامت پوست

سلامت پوست

مقدمه

ممکن است این امر بدیهی به نظر برسد، اما پوست ما از اندام مهم بدن است. ما را در مقابل صدمات و آلودگی‌ها محافظت می‌کند، دمای بدن را ثابت نگه می‌دارد، و ویتامین D تولید می‌کند.

مراقبت از سلامت پوست علاوه بر رطوبت رسانی نیازمند توجه‌های دیگری هم هست. باید به پیشگیری و تشخیص سرطان پوست، و همچنین عوارض جانبی درمان سرطان پوست اهمیت داد.

سرفصل‌ها

• سرطان پوست را قبل از اینکه از سطح پوست فراتر برود درمان کنید.
• سؤال از پزشک: نور آفتاب چگونه بر پوست اثر می‌گذارد؟
• درمان سرطان چگونه بر پوست اثر می‌گذارد؟
• نکاتی در مورد مراقبت از پوست برای بیماران سرطانی.
• نکات دیگری در مورد مراقبت از پوست برای بیماران سرطانی.

برای آگاهی بیش‌تر دربارۀ عوارض جانبی درمان سرطان، بخش مهار عوارض جانبی را در پایگاه علمی، پزشکی و آموزشی مؤسسه تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان بخوانید.

سر فصل‌ها:

درمان سرطان پوست: قبل از اینکه از سطح پوست فراتر برود.

سرطان پوست، با سالانه یک میلیون مورد، شایع ترین نوع سرطان است که در ایالات متحده تشخیص داده می‌شود. با اینکه بسیاری از این موارد قابل درمان هستند، مابقی این‌طور نیستند. پیشگیری و تشخیص به موقع کلید دستیابی به نتایج مطلوب است.

باید اعتراف کرد که احتمالاً خیلی از ما در دوران نوجوانی تابستان‌ها بیش از اندازه روغن‌های برنزه کننده استفاده می‌کنیم، و خیلی از ما زمستان‌ها‌ هم با اسکی باعث می‌شویم پوست صورت و لب‌ها در معرض تابش انعکاس آفتاب از سطح برف در ارتفاعات قرار بگیرد.

پس از پا به سن گذاشتن علاوه بر لطماتی که در اثر قرار گرفتن بیش از حد در برابر آفتاب به ظاهرمان وارد شده، کم کم باید به خطر احتمال ابتلا به سرطان پوست نیز فکر کنیم. سرطان پوست رایج‌ترین نوع سرطان در بین زنان و مردان است. با اینکه بسیاری از آنها کاملاً قابل درمان هستند، برخی موارد این‌گونه نیستند.

اگر بسیاری از عوامل خطرزای شناخته شده را داشته باشیم _ پوست سفید، آفتاب سوخته شدن سریع و سابقۀ تاول زدن در اثر آفتاب سوختگی در کودکی – باعث درگیری فکری در مورد سرطان می‌شود. در هر حال، رنگ پوست تیره، محافظت را تضمین نمی‌کند، و لازم است همگی ما اطلاعات خود را در مورد این نوع رایج سرطان بالا ببریم. در مورد انواع مختلفی از سرطان، پیشگیری و تشخیص زود هنگام، کلید دستیابی به نتایج مطلوب است.

مروری بر سرطان پوست
سرطان پوست معمولاً به دو دسته تقسیم می شوند: ملانوم و غیر ملانوم. سرطان پوست غیر ملانوم مربوط به انواع مختلفی از سرطان پوست می‌شود، ولی رایج ترین انواع آن کارسینوم سلول بازال و کارسینوم سلول سنگفرشی هستند.

سرطان پوست ملانوم نسبت به سرطان پوست غیرملانوم ، کم‌تر شایع است ولی رفتار تهاجمی بیش‌تری از خود نشان می‌دهد. آنچه باعث خطرناک بودن ملانوم نسبت به دیگر انواع سرطان پوست می‌شود این است که احتمال انتشار (متاستاز) آن به قسمت‌های دیگر بدن بیش‌تر است.

ملانوم در هر بخشی از بدن ممکن است ظاهر شود. علائم اولیۀ ملانوم ممکن است خال‌هایی باشد که ظاهرشان تغییر می‌کند، خونریزی می‌کنند، و یا بیش از یک رنگ یا شکلی غیر عادی دارند.

کارسینوم سلول بازال تقریباً ۸۰ درصد کل موارد سرطان پوست غیر ملانوم را شامل می‌شود. کارسینوم سلول بازال اکثراً در پوست‌هایی که در معرض آفتاب هستند و بیش‌تر در قسمت سر (خصوصاً بینی) و گردن به‌عنوان نواحی رایج تر ظاهر می‌شود. ظاهر کارسینوم سلول بازال حالت‌های متفاوتی دارد. معمولاً به‌صورت یک برآمدگی برجسته با ظاهری صیقلی، گرد یا براق است. همچنین ممکن است به‌‌صورت یک زخم سفت و صاف به‌نظر برسد. کارسینوم سلول بازال به‌ندرت متاستاز می‌دهد (به محدودۀ خارج از پوست منتشر می‌شود)، ولی می‌تواند آسیب‌های شدید موضعی به پوست و بافت‌های اطراف وارد کند.

دکتر کن لی رئیس بخش جراحی پوست و استادیار بیماری‌‌های پوست دانشگاه علوم پزشکی اُرگُن، توضیح می‌دهد، «با اینکه سرطان کارسینوم سلول بازال کشنده نیست، ولی بسیار تخریب‌کننده است. اگر وضعیت آن تحت کنترل قرار نگیرد دائماً بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود. و چون این سرطان‌ در قسمت‌هایی از بدن که در معرض آفتاب هستند ایجاد می‌شود، بسیاری از آنها، در صورت، به‌وجود می‌آیند. هر قدر اندازۀ آنها بزرگ‌تر باشد، قسمت‌های زیادتری باید برداشته شود، و برای ترمیم بازسازی بیش‌تری باید انجام شود. به‌خاطر محل وقوع این سرطان، یعنی قسمت‌های حساس ظاهری، نمی‌توان گفت که بی‌اهمیت است.»

کارسینوم سلول سنگفرشی پوست تقریباً ۲۰ درصد سرطان‌های غیرملانوم پوست را در بر می‌گیرد. سرطان سلول‌های سنگفرشی پوست نواحی سر و گردن را در بر می‌گیرد. سرطان ممکن است به‌صورت یک برآمدگی قرمز و یا سطحی زبر یا ناهموار روی پوست ظاهر شود.

کارسینوم سلول‌ سنگفرشی بیش‌تر از کارسینوم سلول بازال احتمال دارد که در گره‌های لنفومی و نواحی دورتر بدن پخش شود، با این‌حال این اتفاق به‌ندرت پیش می‌آید.

مسئلۀ خطرناکی که در مورد سرطان پوست ملانوم و غیرملانوم وجود دارد این است که شیوع این سرطان‌ها در حال افزایش است ـ خصوصاً در میان کودکان و جوانان. به گفتۀ دکتر لی «ما در شرایط همه گیر شدن سرطان قرار گرفته‌ایم. سرعت ابتلا به همۀ سرطان‌های پوست افزایش یافته است.» این امر احتمالاً نتیجۀ ایجاد تغییراتی است که در دهه‌های اخیر در شیوۀ زندگی به‌وجود آمده است.»

عوامل خطرزای سرطان پوست

با اینکه هیچ‌کس از خطر ابتلا به سرطان پوست مصون نیست، عوامل و شرایط متعددی وجود دارند که احتمال دارد به مبتلا شدن به سرطان بیانجامد.

سوابق فردی و خانوادگی: مانند موارد دیگر سرطان‌ها، داشتن سابقۀ خانوادگی و یا فردی خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد.

رنگ پوست / مو/ چشم: موهای بور یا قرمز، چشمان آبی یا سبز، و یا پوست روشن شخص را بیش‌تر مستعد ابتلا به سرطان پوست می‌کند. «افراد زیادی فکر می‌کنند که پوستشان روشن نیست و اینکه به‌راحتی برنزه می‌شوند. اما پوست بیش‌تر سفیدپوست‌ها روشن است که به راحتی می‌سوزد.»

خال: اگر بیش از تعداد معمول در بدن شما خال وجود داشته باشد خطر ابتلا به سرطان پوست افزایش می‌یابد. خال‌های آتیپیکال ـ که به آنها خال‌های دیسپلاستیک نیز می‌گویند ـ ممکن است خطرناک باشند. خال‌های آتیپیکال، ظاهری متفاوت با خال‌های معمولی دارند، ممکن است بزرگ‌تر باشند و یا محدودۀ آنها نا مشخص یا غیر عادی باشد.

آکتینیک کراتوسیس: آکیتینیک کراتوسیس ـ که به آن کراتوسیس خورشیدی، به‌خاطر ارتباط آن با آفتاب گرفتن، نیز می‌گویند ـ تغییری است که مرحلۀ قبل از سرطان به‌شمار می‌آید. علائم آن به‌صورت لکه‌های زبر و ناصاف روی پوست و یا ترک خوردن و پوسته پوسته شدن لب پایینی ظاهر می‌شوند. برخی از آکتینیک کراتوسیس‌ها اگر بدون درمان رها شوند تبدیل به کارسینوم سلول سنگفرشی می‌شوند.

قرار گرفتن در معرض آفتاب: در معرض اشعۀ ماوراء بنفش قرار گرفتن، احتمال ابتلا به سرطان پوست ملانوم و غیرملانوم را افزایش می‌دهد. اشعۀ ماوراء بنفشی که از خورشید تابیده می‌شود هم شامل پرتوی ماوراء بنفش UVA)‌ A)‌ و هم پرتوی ماوراء بنفش UVB) B ) است. شدت تابش پرتو ماوراء بنفش از خورشید در ارتفاعات نزدیک به قطب، بلندی‌های مرتفع، و زمان‌هایی که خورشید در بالاترین سطح خود در آسمان قرار می‌گیرد، بیش‌ترین تأثیر را دارد.

تخت‌های آفتاب گرفتن و لامپ‌های آفتابی نیز افراد را در معرض پرتوی فرا بنفش قرار می‌دهند، و گمان می‌رود که خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهند.

سرکوب ایمنی: کسانی که سیستم ایمنیشان سرکوب شده، مثلاً افرادی که عمل پیوند اعضا انجام داده‌اند، احتمال ابتلا به سرطان پوست در آنها افزایش می‌یابد.

پیشگیری از سرطان پوست

قرار گرفتن در معرض آفتاب به پیشرفت سرطان ملانوم و هم غیرملانوم کمک می‌کند، و محافظت در برابر آفتاب در تمامی طول زندگی مهم‌ترین جنبۀ جلوگیری از سرطان است. چون بیش‌ترین مقدار جذب پرتو در کودکی رخ می‌دهد، این امر برای والدین و پدربزرگ و مادربزرگ‌ها بسیار با اهمیت است که عادات درست در مورد محافظت در برابر آفتاب را در کودکان خود پرورش دهند.

بنا به گفتۀ دکتر لی، محافظت در مقابل آفتاب مواردی علاوه بر استفاده از کرم‌های ضد آفتاب هستند. «کرم‌های ضد آفتاب تنها یک بخش از برنامۀ کلی محافظت در مقابل آفتاب است.» برنامۀ بهینۀ مراقبت از پوست در برابر آفتاب شامل اجتناب از نور خورشید در ساعات اوج تابش (۱۲ ظهر تا ۲ بعد از ظهر)، استفاده از لباس‌هایی که می‌تواند از پوست محافظت کند مانند کلاه، و پس از آن استفاده از کرم‌های ضد آفتاب است. دکتر لی توضیح می‌دهد: «مشکل این است که مردم تأثیرات کرم‌های ضد آفتاب را به خاطر قضاوت اشتباه بی‌اثر می‌کنند، آن‌ها فکر می‌کنند که کرم‌های ضد آفتاب پوششی کامل و مناسب برای زیر آفتاب ماندن است.»

دکتر لی همچنین اشاره می‌کند بسیاری از مردم به‌درستی از کرم‌های ضد آفتاب استفاده نمی‌کنند و این کار باعث می‌شود که تأثیر آن کاهش یابد. «افراد تنها ۲۵ تا ۳۰ درصد از مقدار کرم ضد آفتاب مورد نیازشان را که برای رسیدن به SPF نوشته شده روی برچسب لازم است مصرف می‌کنند. و نیز کرم‌ ضد آفتاب را به‌طور یکنواخت روی پوست خود نمی‌زنند.» استفادۀ دوباره و منظم از کرم‌ ضد آفتاب نیز مهم است. به گفتۀ دکتر لی «باید حداقل هر دو ساعت یک بار ضد آفتاب را تجدید کرد، اگر هر یک ساعت یک بار این کار را بکنید، بهتر است، زیرا احتمالاً از همان اول به اندازۀ کافی مصرف نکرده‌اید.» او همچنین توصیه می‌کند که باید SPF ضد آفتابتان حداقل ۳۰ باشد. اگر کرم ضد آفتاب روی پوستتان حس خوبی به شما بدهد باعث می‌شود که رغبت داشته باشید به اندازۀ کافی و به‌طور منظم از آن استفاده کنید.

دکتر لی توصیه می‌کند که از کرم ضد آفتابی با طیف گسترده استفاده کنید که هم در مقابل UVA و هم UVB، پوست را محافظت کند. محتویاتی شامل دی اکسید، زینک اکسید تیتانیوم، و اَوبنزون (۱۷۸۹ Parsol) نشان‌دهندۀ محافظت با طیفی گسترده هستند.

علاوه بر این، ضد آفتاب آنتلیوس SX که توسط ادارۀ غذا و دارو ایالات متحده (FDA) در سال ۲۰۰۶ تأییدشده می‌تواند محافظت بهینه در برابر UVA و UVB را داشته باشد. آنتلیوس SX حاوی اِکامسول (مکزوریل)، اَوبنزون، اُکتوکرایلن است.

تشخیص زودهنگام سرطان پوست:

چون سرطان پوست افراد را در همۀ سنین هدف قرار می‌دهد، آشنایی با علائم سرطان پوست برای همۀ ما با اهمیت است. دکتر لی که جوانان بسیاری را که مبتلا به سرطان پوست هستند درمان می‌کند، اشاره می‌کند ملانوم (پس از سرطان پوست) دومین سرطان شایع در میان زنان ۳۰ تا ۳۵ ساله، و شایع‌ترین سرطان در میان زنان ۲۵ تا ۲۹ ساله است.

به‌عنوان یک قاعدۀ کلی، دکتر لی توصیه می‌کند که مراقب «هر چیزی که تغییر می‌کند، خونریزی می‌کند و بهبود نمی‌ِیابد، و یا هر چیز تازه‌ای که در بدن اتفاق می‌افتد» باشیم. به ویژه برای سرطان پوست استفاده از راهنمای “ABCD” می‌تواند به ما کمک کند که تغییرات ایجاد شده در پوست را شناسایی کنیم. “A” برای عدم تقارن (Asymmetry)، بر ای محدوده ( B” (Border” ، برای رنگ( C ” (Color ” و برای قطر” Diameter)” D به‌کار می‌رود. یک زائدۀ پوستی ( مخصوصاً خال) اگر شکلی نامتقارن داشته باشد (نیمی از آن با نیم دیگر متفاوت باشد)، محدوده‌ای غیرعادی یا دندانه‌داری داشته باشد، بیش از یک رنگ داشته باشد، و یا قطرش از پاک‌کن ته مداد بیش‌تر باشد، می‌تواند نگران‌کننده باشد.

با اینکه این موارد می‌توانند در تشخیص ملانوم کمک‌کننده باشند، مهم است به یاد داشته باشیم که ملانوم ممکن است این علائم را نداشته باشد، و همچنین یک تغییر پوستی غیرسرطانی هم می‌تواند این علائم را داشته باشد.

علاوه بر کنترل پوست خودتان، می‌توانید نزد یک پزشک آزمایش پوست بدهید. دکتر لی توصیه می‌کند «اگر سابقۀ شخصی و یا خانوادگی سرطان پوست دارید، باید حتماً سالی یک بار نزد پزشک بروید.» اگر سابقۀ فردی و یا خانوادگی سرطان پوست ندارید ولی عوامل دیگر سرطان پوست را دارید، بهتر است برای آزمایش پوست به یک متخصص پوست مراجعه کنید.

درمان سرطان پوست

جراحی، روش اصلی درمان سرطان پوست غیرملانوم است. چندین روش برای جراحی وجود دارد. با توجه به نوع، اندازه، و محل سرطان پوست غیرملانوم، سرطان را می‌توان به روش اِلکترودسیسیشن و کورتاژ (تکنیکی که در آن محدودۀ پوستی غیرعادی را می‌برند و می‌سوزانند)، برش جراحی (برداشتن بافت سرطانی و برخی از بافت‌های سالم اطراف آن توسط چاقوی جراحی)، جراحی با استفاده از لیزر، انجماد، و یا روشی به نام ریز جراحی( Mohs) ، درمان کرد. این جراحی روشی پیچیده است که نیاز به مهارت دارد، ولی معمولاً برای درمان موارد خطرناک کارسینوم سلول بازال یا کارسینوم سول سنگفرشی از این روش استفاده می‌شود. در این روش جراح لایه‌های پوستی را یکی یکی برمی‌دارد و سرطانی بودن آنها را ارزیابی می‌کند، و بیمار منتظر می‌ماند. پزشک به برداشتن این لایه‌ها ادامه می‌دهد تا نهایتاً به لایه‌ای که سرطان ندارد برسد. این روش لایه‌های پوستی سالم کم‌تری را از بین می‌برد و بالاترین میزان درمان را برای سرطان‌های مقدماتی و برگشتی دارد.

برخی افراد با سرطان پوست غیرملانوم ممکن است خواهان درمان‌های غیرجراحی، از جمله رادیوتراپی، درمان موضعی (استعمال داروها بر روی پوست)، یا درمان فوتودینامیک باشند. درمان فوتودینامیک روشی است که عضوی را دربر می‌گیرد که سلول‌های سرطانی دارد که به نور حساس هستند. سپس نور به آن نواحی می‌تابد تا سلول‌های سرطانی را نابود کند.

جراحی، همچنین روش اولیۀ درمان ملانوم است، اما بیماران مبتلا به ملانوم ـ خصوصاً موارد پیشرفته‌تر ـ ممکن است تحت درمان‌ها و روش‌های دیگری نیز قرار بگیرند. این روش‌ها شامل برداشتن و ارزیابی غدد لنفاوی مجاور، انتقال شیمی‌درمانی به ناحیۀ بافت درگیر (تزریقجداگانه به بافت)؛ درمان فراگیر (سیستمیک) به وسیلۀ شیمی‌درمانی و دارو‌های ایمونوتراپی؛ و یا رادیوتراپی می‌شوند.

برای بیمارانی که مبتلا به ملانوم پخش شده در قسمت‌های دوردست بدن هستند، درمان‌ها تأثیرات محدودی دارند و احتمال موفقیت درمان هم ضعیف است. پیش آگاهی ضعیف ملانومی پخش شده باعث می‌شود که تشخیص زودهنگام اهمیت قابل توجهی داشته باشد. بیمارانی که مبتلا به ملانومی پخش شده در قسمت‌های دورتر بدن هستند، شاید تمایل داشته باشند در آزمایش‌های بالینی یافتن روش‌های جدید درمانی شرکت داشته باشند.

بالا رفتن سن و آگاه‌تر شدن:

خیلی از ما عاشق آفتاب و هوای آزاد هستیم، اما باید دربارۀ پوستمان آگاهی بیش‌تری داشته باشیم.

باید مواظب باشیم وقتی بیرون می‌رویم از کلاه در هوای آفتابی، از عینک برای محافظت از چشم‌ها، و از کرم ضد آفتاب SPF دار روی هر قسمتی که در معرض آفتاب است با دقت استفاده کنیم. با اینکه بچه‌ها از این مسئله شکایت می‌کنند، آن‌ها را با کلاه و کرم ضد آفتاب بپوشانیم. حواسمان به خال‌های بدن باشد و به‌خاطر آنها پوست را در آزمایش‌های سالانه چک ‌کنیم. شاید نتوانیم تمام آسیب‌های وارد شده به بدن در دوران جوانی را برطرف کنیم، ولی می‌توانیم از بدتر شدن شرایط جلوگیری کنیم.

سؤال از پزشک

نور خورشید چگونه بر پوست تأثیر می‌گذارد؟

جواب: نور خورشید انرژی را به طرف و درون پوست ما هدایت می‌کند. این انرژی از طریق نور مرئی و ماوراء بنفش (که نامرئی است) به سطح پوست ما می‌رسد.

دانشمندان این نور را به سه نوع طول موج تقسیم می‌کنند: UVA، UVB، و UVC.

به دلیل هدف این بحث، تمرکزمان را روی پرتوهای UVA و UVB می‌گذاریم.

پرتوهای UVB طول موج کوتاه‌تری دارند( ۳۳۰-۲۹۰ نانومتر) ، و عمیقاً به داخل پوست سرایت نمی‌کنند. با اینکه این پرتو‌ها علت اصلی کارسینوم سلول سنگفرشی هستند، به گونه‌ای مؤثر می‌توان با اکثر کرم‌های ضد آفتاب‌، آنها را خنثی کرد.

طول موج‌های بلندتر و خطرناک‌تر، پرتوهای UVA هستند ( ۴۰۰-۳۳۰ نانومتر) ، که عمیقاً به درون پوست نفوذ می‌کنند. اثر سوزانندگی UVA هزار برابر بیش‌تر از UVB است، و پرتوهای UVA را به اسم «پرتوهای برنزه کننده» هم می‌شناسند، چون آنها مثل پرتوهای UVB باعث آفتاب‌سوختگی نمی‌شوند. نویسندۀ این مطلب و همکارانش بر این باورند که پرتوهای UVA، که نمی‌توان کاملاً به‌وسیلۀ ضد آفتاب‌های موجود جلوی آنها را گرفت، علت اصلی کارسینوم سلول بازال و ملانومی بدخیم هستند.

سؤال: آیا قرار گرفتن در معرض آفتاب عامل تخریب پوست و سرطان پوست است؟

جواب: نویسندۀ این مطلب به‌عنوان درماتولوژیستی که در زمینۀ عوامل محیطی کار می‌کند، نور آفتاب را نه تنها اصلی‌ترین دلیل اختلال‌های کلاژن، پیری زودرس پوست، چین و چروک، و لکه‌های قهوه‌ای بلکه اصلی‌ترین عامل سرطان پوست و خطرناک‌ترین نوع آن ـ ملانوم ـ

می‌داند. متأسفانه، افزایش نگران‌کننده‌ای در موارد ملانوم، میان نوجوانان و حتی کودکان مشاهده می‌کنیم. اخیراً دو نوجوان به ملانوم لنتایگو مالیگنا، نوعی سرطان که معمولاً در افراد ۴۰ سال به بالا که زمان‌های بسیار طولانی در معرض آفتاب قرار میگیرند مشاهده می‌شود، مبتلا شده‌اند.

سؤال: SPF چیست و چگونه تعیین می‌شود؟

جواب: SPF یعنی فاکتور محافظت در برابر آفتاب و مخفف (Sun Protection Factor) است، که نشان‌‌دهندۀ نسبت مدت زمان ایجاد سوختگی با داشتن میزان کافی ضد آفتاب به‌مدت زمان ایجاد سوختگی بدون ضد آفتاب را نشان می‌دهد.

به‌هرحال به دلیل اینکه SPF تنها در مقابل پرتوهای UVA اثر دارد، درجه‌بندی SPF باور غلطی راجع به محافظت در مقابل آفتاب در میان مصرف‌کنندگان ایجاد کرده ‌است.

سؤال: آیا چیزی بنام برنزه شدن سالم هم وجود دارد؟

جواب: از نظر من عبارت «برنزه شدن سالم» خطرناک‌ترین عبارت ضد و نقیض است. «برنزه شدن سالم» اصلاً وجود ندارد. علاوه بر این، مصرف‌کنندگان کرم‌های ضد آفتاب نمی‌دانند که هنوز دلیل قطعی مبنی بر اینکه کر‌م‌های ضد آفتاب‌ها از نفوذ پرتو‌های زیان‌آور UVA جلوگیری میکنند وجود ندارد، که این امر به ایجاد این باور غلط می‌انجامد که سلامت آنها در حین استفاده از ضد آفتاب تضمین شده ‌است.

سؤال: آیا کرم‌های ضد آفتاب واقعاً پوست را در مقابل سرطان محافظت می‌کند؟

جواب: چندین سال پیش، دولت استرالیا یک برنامۀ خدماتی اطلاع‌رسانی عمومی به نام”Slip, Slop, Slap” به راه انداخت تا مصرف ضد آفتاب در میان مردم را رواج دهد. این برنامه بسیار موفقیت‌آمیز بود و سرانۀ مصرف کرم‌های ضد آفتاب را تا حد ثبت رکورد بالا برد. پس از این برنامه، محققان مؤسسۀ تحقیقات پزشکی کوئین آیلند در بریسبین ۱،۳۸۳ نفر را طی ۵ سال تحت نظر قرار دادند و نهایتاً در سال ۱۹۹۹ گزارش دادند که با اینکه مصرف کرم‌های ضد آفتاب خطر ابتلا به کارسینوم سلول بازال را کاهش می‌دهد، تأثیری بر کاهش کارسینوم سلول سنگفرشی یا ملانوم ندارد.

سؤال: از آنجا که حتی بهترین کرم‌های ضد آفتاب پوست را به‌طور کامل در برابر کشنده‌ترین پرتو‌های آفتاب (UVA) محافظت نمی‌کنند، آیا باید استفاده از آنها را متوقف کنیم؟

جواب: قطعاً نه! ضد آفتاب را باید هر وقت که بیرون می‌روید، صرف‌نظر از فصل یا دمای هوا، استفاده کنید، و همیشه حتی در روزهای ابری هم مانند روزهای آفتابی باید آن را مصرف کرد. مسلماً، این محصولات کافی نیستند، اما آنها پوست را در برابر پرتوهای UVB که باعث آفتاب‌سوختگی و افزایش خطر برخی سرطان‌های پوست می‌شوند، محافظت می‌کنند. نتیجۀ نهایی این است که با اینکه ضد آفتاب‌ها در سیستم هشداردهندۀ اولیۀ بدن ـ آفتاب‌سوختگی ـ اختلال ایجاد می‌کنند و حس امنیت کاذب و پرخطری در ذهن مصرف‌کنندگان به‌وجود می‌آورند، در حال حاضر تنها روش دفاعی هستند. ما باید به مصرف آنها ادامه بدهیم تا اینکه علم، راه‌حلی بی‌عیب و نقص به ما نشان دهد، که به‌نظر نمی‌رسد این امر به این زودی‌ها اتفاق بیفتد.

سؤال: برخی از اطلاعات کاربردی برای مراقبت از خود وخانواده‌ام در مقابل زیان‌های آفتاب و سرطان پوست چیستند؟

جواب: مدت زمان قرار گرفتن در برابر آفتاب را محدود کنید و تا جای ممکن هنگامی‌که بیرون هستید از ضد آفتاب استفاده کنید. همیشه کلاه و عینک پلاریزه و مقاوم در برابر UV بگذارید، از لباس‌های پوشیده در برابر آفتاب استفاده کنید. قبل از استفاده از کرم ضد آفتاب از یک کرم حاوی آنتی‌اکسیدان مانند ویتامین A یا C استفاده کنید تا انرژی‌ای که توسط ضدآفتاب‌های با کیفیت‌ پایین دفع نشده را جذب یا پراکنده کند. تحقیقات و سوابق مربوط به بیماران نشان داده‌ که کرم‌های آنتی اکسیدان حاوی اِلاجیتانیس (ماده‌ای که در تمشک و بعضی دیگر از میوه‌ها یافت می‌شود) وقتی با ضد آفتاب مصرف می‌شوند بیش‌ترین سود را می‌توانند داشته باشند. اِلاجیتانیس نه تنها توانایی جذب انرژی‌های اضافه را دارد، بلکه می‌تواند مستقیماً از DNA محافظت کند.

همیشه از ضد آفتاب‌های ضد آب با SPF حداقل ۳۰ استفاده کنید. به‌دنبال ضد‌آفتاب‌هایی باشید که حاوی مکزوریل، مادۀ محافظ در برابر UVA که مورد تأیید FDA است باشید که با اینکه هنوز بی‌عیب نیست ولی بهترین محصول موجود است. اولین بار ضد آفتاب را در محیطی خنک به پوستتان بزنید، تا احتمال عرق کردن کم‌تر شود و ضد آفتاب کاملاً پوست را پوشش دهد و روی پوست بخوابد. وقتی بیرون هستید حداقل هر ۹۰ دقیقه ضد آفتابتان را تجدید کنید. اگر مایل به استفاده از ضد آفتاب با فرمول شیمیایی نیستید، می‌توانید از زینک اکسید نامرئی استفاده کنید.

درمان سرطان چه تأثیری بر پوست دارد؟

پوست بزرگ‌ترین اندام بدن است، در نتیجه در مقابل درمان‌های سرطانی متوجه آسیب بیش‌تری است. شیمی‌درمانی سلول‌های سریعاً در حال تقسیم، که یک ویژگی مهم سلول‌های سرطانی است، را تخریب می‌کند. در این روند سلول‌های سالمی نیز که دائماً در حال تقسیم هستند ـ مانند سلول‌های پوست ـ تخریب می‌شوند. رادیوتراپی سلول‌هایی را که در مسیر پرتوهای رادیویی، هستند تخریب می‌کند.

درمان‌های سرطانی شامل عکس‌العمل‌های مختلفی از طرف پوست هستند که شدت آنها را می‌توان از ضعیف تا شدید دسته‌بندی کرد.

واکنش‌های پوستی متداول عبارتند از:

• خشکی پوست.
• خارش پوست.
• پرکاری رنگدانه‌ها (تیره شدن پوست).
• حساسیت در مقابل نور (به‌راحتی آفتاب سوخته شدن).
• یادآوری پرتودرمانی (جوش‌های پوستی که به‌خاطر استفاده از برخی داروهای شیمی‌درمانی پس از رادیوتراپی ایجاد می‌شوند).
  اگر تحت‌ درمان هستید واکنش شما و مدت زمان بهبودیتان متفاوت است. واکنش‌های پوستی ایجاد شده توسط رادیوتراپی معمولاً دو تا سه هفته پس از شروع رادیوتراپی ظاهر می‌شوند و ممکن است تا شش هفته وقت برای بهبودی لازم داشته باشند.

واکنش‌های پوست نسبت به شیمی‌درمانی به‌راحتی قابل شناسایی نیستند، یعنی ممکن است در افراد مختلف در نقاط مختلفی در طی مدت درمان ظاهر شوند. در موارد شیمی‌درمانی بهبود معمولاً به‌محض اتمام درمان صورت می‌گیرد.

خشکی پوست:

خشکی پوست می‌تواند نتیجۀ عوامل بسیاری باشد، اما برای بیماران سرطانی، درمان دلیل اصلی است. این امر به‌خاطر این اتفاق می‌افتد که سلول‌های پوست در لایه‌های زیرین دائماً با تقسیم شدن، خود را بازسازی می‌کنند و سلول‌های قدیمی پوست را در سطح پوست، پوست‌اندازی می‌کنند. ولی اگر تحت درمان هستید، هم شیمی‌درمانی و هم رادیوتراپی می‌تواند در این شیوه اخلال ایجاد کند، و به خشکی پوست و دیگر واکنش‌های پوستی بیانجامد.

هیدراته کردن: مایعات فراوان بنوشید تا به بدنتان به اندازۀ کافی آب برسد. دهیدراته شدن (از دست دادن آب) باعث می‌شود که پوستتان خشک‌تر بشود.

مرطوب‌کننده‌ها: از لوسیون، کرم، و روغن استفاده کنید. این محصولات از از دست دادن آب جلوگیری می‌کنند و با قرار گرفتن مادۀ روغنی روی پوست، آب در پوست می‌ماند و یا این مواد، آب را از لایه‌های درونی پوست به روی پوست جذب می‌کنند. از محصولاتی استفاده کنید که ملایم هستند و عطر ندارند. محصولاتی که حاوی عطر هستند ممکن است بعداً پوستتان را اذیت کنند.

لباس:

• لباس‌های نرم و آزاد بپوشید.
• لباس‌ را با مواد شویندۀ ملایم بشوئید.
• برای محافظت از دستانتان دستکش بپوشید.

کارهایی که نباید انجام داد:

• هر نوع مادۀ آلرژی‌زا: وقتی به ماده‌ای حساسیت داشته باشید واکنش‌های پوستی بیش‌تر اتفاق می‌افتند.
• محصولات پوستی معطر: مواد عطری ممکن است آلرژی‌زا باشند و پوست را بیش‌تر اذیت کنند.
• ساییدن و پاک کردن پوست: پس از استحمام به‌جای اینکه با یک حولۀ زبر پوستتان را بمالید و خشک کنید به‌آرامی حوله را روی پوست بزنید و بردارید (نمالید).
• استحمام طولانی با آب داغ و وان کف: با آب خنک استحمام کنید و وقتی حمامتان تمام شد از روغن استفاده کنید.
• استفاده از تیغ.
• هوای نامعتدل مثل گرم/ خشک یا سرد/ ابری: خشکی پوست را بدتر می‌کند.

خارش پوست

با اینکه خارش پوست و خشکی می‌توانند به هم مربوط باشند، برخی از بیماران خارش پوست بدون خشکی را تجربه می‌کنند. خارش ممکن است به‌خاطر درمان سرطان و یا خود سرطان ایجاد شود. سرطان‌هایی که پوست را دربر می‌گیرند و یا در پوست پخش شده‌اند، مانند ملانوم بدخیم، لوسمی و لنفوم، ممکن است باعث خارش شوند. خارش پوست ممکن است به‌ این سبب به‌وجود بیاید که بدن به‌خاطر مشکلات کلیه و کبد توانایی پاک کردن برخی از مواد سمی را نداشته باشد. اگر هرگونه خارش غیر‌عادی‌ داشتید باید پزشکتان را مطلع کنید.

خارش ایجاد شده در اثر درمان سرطان ممکن است شدید و یا مزمن باشد. خارش شدید که معمولاً هنگامی اتفاق می‌افتد که داروهای خاصی در شیمی‌درمانی وارد بدن می‌شوند، به‌خاطر واکنش حساسیتی به آن دارو است. درمان‌های سرطان که به همراه خارش‌های مزمن و یا طولانی مدت هستند شامل: اینترفرون، اینترلوکین-۲، و رادیو تراپی می‌شوند.

خارش ممکن است یک نشانه باشد که شما واکنش آلرژی دارید. اگر هر یک از علائم زیر در شما ظاهر شد با مرکز خدمات اورژانسی تماس بگیرید:

• تنگی نفس.
• خس خس کردن سینه.
• سختی تنفس.
• ورم کردن صورت یا گلو.
• جوش زدن.

درمان خارش پوست: اگر خارش پوست نتیجۀ واکنش حساسیتی پوست به مواد موجود در دارو باشد، آن درمان باید متوقف شود. برای کاهش التهابات ممکن است پماد کورتیکوزتروئید تجویز شود. اگر خارش پوست در اثر واکنش آلرژیک باشد، ممکن است برای بهبود عوارض آن آنتی‌هیستامین مصرف شود. داروهای بدون نسخه هم ممکن است کارساز باشند.

پرکاری رنگدانه‌ها:

رادیوتراپی و برخی از داروهای شیمی‌درمانی موجب ایجاد پرکاری رنگدانه‌ها (Hyperpigmentation) می‌شوند. پرکاری رنگدانه‌ها یعنی تیره‌شدن رنگ پوست که ممکن است در کل بدن یا تنها نقاط خاصی رخ دهد.

قسمت‌هایی از بدن که ممکن است لکه در آنها ظاهر شود عبارتند از:

• اطراف مفاصل.
• زیر ناخن‌ها.
• داخل دهان.
• در امتداد رگی که داروی شیمی‌درمانی در آن تزریق می‌شود.
• زیر قسمت‌هایی که چسپ یا پانسمان روی آنها فشار وارد می‌کند.
• میان موها (دسته‌های افقی در افراد مو بور)

این عوارض معمولاً ۲ تا ۳ هفته پس از شروع شیمی درمانی ظاهر می‌شوند و پس از اینکه سلول‌های جدید جایگزین سلول‌های مرده می‌شوند، معمولاً ۱۰ تا۱۲ هفته پس از پایان درمان، از بین می‌روند. به هر حال گاهی پیش می‌آید که تیره‌گی‌های ایجاد شده در پوست دائمی باشند.

متأسفانه فعلاً درمانی برای پرکاری رنگدانه‌ها وجود ندارد.

حساسیت در مقابل نور:

حساسیت در مقابل نور (Photosensitivity) یعنی ایجاد زمینه برای به‌راحتی آفتاب سوخته شدن که ممکن از عوارض بسیاری داروها، از جمله برخی از داروهای شیمی‌درمانی باشد. این عارضه ممکن است باعث شود یک سوختگی که یک هفته قبل روی پوست شما بوده دوباره ظاهر شود، و یا به‌ندرت پیش می‌آید که آفتاب‌سوختگی به قسمت‌هایی که در مقابل آفتاب نبوده‌اند هم سرایت کند.

محافظت از پوست در مقابل آفتاب بسیار با اهمیت است.

• لباس‌های آستین بلند و شلوار پاچه بلند بپوشید.
• کلاه لبه پهن بر سر بگذارید.
• دستکش‌های سبک و نخی دستتان کنید.
• روی قسمت‌هایی از پوست که نمی‌توانید بپوشانید ضد آفتاب بزنید.
• از ضد آفتاب‌های حاوی مواد فیلترکنندۀ نور ـ مانند زینک اکسید _ برای قسمت‌های آسیب‌پذیز مثل دست‌ها و بینی استفاده کنید.

در صورت بروز آفتاب‌سوختگی شدید، درمانی برای کاهش التهابات در نظر گرفته می‌شود. پزشک ممکن است پماد کورتیکوزتروئید تجویز کند که روی سوختگی بمالید و برای کاهش موقت درد هم داروهای بدون نسخه مثل استامینوفن (تایلنول) یا آسپیرین توصیه کند.

یادآوری پرتودرمانی:

یادآوری پرتودرمانی یک واکنش پوستی شدید است که وقتی برخی از داروهای شیمی‌درمانی که بلافاصله پس از رادیوتراپی به بدن داده می‌شوند، ظاهر می‌شوند.این التهاب به‌ شکل یک آفتاب‌سوختگی شدید به‌نظر می‌آید. درمان این واکنش عبارتست از تجویز کورتیکوزتروئید برای کاهش التهاب، و ندرتاً، به عقب انداختن شیمی‌درمانی تا زمان بهبود پوست.

جوش/کهیر

جوش یا کهیر واکنشی همراه با قرمزی پوست و التهاب است. شیمی‌درمانی و رادیوتراپی ممکن است جوش ایجاد کنند. ممکن است پزشک متخصص پوست برای رفع جوش‌ها داروهایی از جمله کرم، تجویز کند. ایجاد تنظیمات ساده‌ای در روش زندگی روزمره نیز می‌تواند به شما دررفع این جوش‌ها کمک کند.

توصیه‌های مراقبت از پوست برای بیماران سرطانی

لیندی اِسنایدر، بنیان‌گذار و مدیر، محصولات مراقبت از پوست که ویژۀ رفع عوارضی هستند که در حین و پس از شیمی‌درمانی و رادیو‌تراپی به‌وجود می‌آیند، هر روزه از تأثیرات این درمان‌ها بر زندگی بیماران مطلع می‌شود. او اطلاعات زیر را در مورد واکنش‌ به درمان‌ها ارائهمی‌دهد.

به گفتۀ اسنایدر، درمان‌های جدید با اینکه نتایج بهتری دربر دارند، واکنش‌های شدید بیش‌تری هم برای پوست ایجاد می‌کنند. به‌طور خاص داروهایی مثل دوکسوروبیکین یا دوکسیل، عوارض در دست و پا به‌وجود می‌آورند؛ و داروهای بازدارندۀ EGFR از جمله اِربیتوکس وتارسوا، باعث ایجاد التهابات جوش ‌مانند می‌شوند. این‌گونه التهابات پوستی می‌توانند ضعیف یا شدید باشند. اسنایدر می‌گوید که آنها به اندازۀ کافی دردناک هستند که بیماران متوجه شوند یا درمان را برای مدتی قطع می‌کنند. در نتیجه رفع این‌گونه عوارض برای ادامۀ درمان ضروریاست.

• رادیوتراپی نیز بسته به عوامل مختلفی می‌تواند باعث مشکلاتی که به‌عنوان اختلالات پوستی رادیوتراپی شناخته می‌شوند، شود که اینها نیز از نظر شدت آسیب وارد شده از فردی به فرد دیگر متفاوتند. واکنش‌ها شامل قرمزی پوست (ملایم)، پوست پوست شدن و خارش (متوسط)، وپوست انداختن، ترشح کردن، و درد (شدید) هستند ـ که همگی از عوارض رادیو تراپی، با توجه به شدت و مدت درمان، به حساب می‌آیند.
• به‌خاطر کمبود تجویزهای مؤثر در بهبود وضعیت بیماران، بسیاری از آنها که تحت درمان‌های شیمی‌درمانی و رادیوتراپی هستند از خشکی پوست در سراسر بدنشان شکایت دارند. اما به گفتۀ اِسنایدر اینکه به آن «خشکی پوست» بگوییم، دست‌کم‌ گرفتن آن چیزیست که افراد واقعاً تجربه می‌کنند. آبرسانی قوی به پوست برای حداکثر میزان حفظ سلامت پوست در طول مدت درمان بسیار مهم است، و انتخاب محصولاتی که این کار را به‌درستی انجام بدهند هم خیلی مهم است.

متخصصان تومورشناس مستقیماً با این عوارض در ارتباط نیستند و بنابراین شاید ندانند برای این مشکلات چه راه ‌حلی تجویز کنند. اکثراً مسئولیت پاسخ به پرسش‌های بیماران و ارائۀ راه‌ حل بر عهدۀ پرستاران آموزش دیدۀ تومورشناسی است. گاهی تومورشناسان بیمارانشان را نزد متخصصان پوست می‌فرستند، اما آنها هم لزوماً از روش‌های درمان مشکلات پوستی مربوط به درمان‌های سرطان اطلاع ندارند. به همین دلیل، یافتن محصولاتی که مخصوص بیماران سرطانی و نیازهای آنها هستند می‌تواند مفید باشد.

انتخاب راه‌حل:

به گفتۀ اسنایدر بیمارانی که دچار عوارض درمانی می‌شوند و کرم‌های مخصوص پوست‌های حساس را که برای استفادۀ افراد عادی است مصرف می‌کنند معمولاً با مشکلات فراوانی مواجه می‌شوند، به‌خاطر ترکیبشان و معطر بودن آنها، واکنش سوزش‌آوری نشان می‌دهند، یا به‌خاطر یک ایراد جزئی این محصولات بی‌استفاده و ناخوشایند می‌شوند.

علاوه بر این بسیاری از لوسیون‌ها و کرم‌هایی که پزشکان توصیه می‌کنند بیش از حد چرب یا روغنی هستند. محصولات حاوی وازلین با اینکه برای پوست بسیار مفیدند، در طول روز قابل استفاده نیستند. به‌خاطر داشته باشید به گفتۀ اِسنایدر، «افراد تحت درمان، افراد عادی هستند که سر کار می‌روند و فرزندانشان را بزرگ می‌کنند ـ پس به محصولاتی نیاز دارند که با شیوۀ زندگی آنها همخوانی داشته باشد.»

مشکلات متداول، راه حل‌های مفید:

مشکل: خشکی پوست سراسری، ساییدگی بیش از حد پوست.

«درمان من بسیار خسته‌کننده و دردناک است و نمی‌توانم درد مالیدن کرم روی پوستم را تحمل کنم…»

راه‌حل: لوسیون‌های سبکی را انتخاب کنید که هنگامی‌که تازه از حمام بیرون آمده‌اید و پوستتان مرطوب است سریع و به‌راحتی بتوان روی پوست پخش کرد. وقتی پوستتان مرطوب است لوسیون به‌راحتی روی پوستتان قرار می‌گیرد، همچنین کمک می‌کند که میزان رطوبتی که از استحمام در پوست ایجاد می‌گردد حفظ شود.

مشکل: ترک خوردن شدید پوست دست و پا.

«دست و پایم خیلی خشک هستند و ترک و شکاف برمی‌دارند و بسیار درد دارد…»

راه‌حل: از کرم یا لوسیونی (ترجیحاً نوع قوی‌تر آن) استفاده کنید که مواد اصلی مرطوب‌کنندۀ بیش‌تر و چربی کم‌تری داشته باشد. بهترین نوع آن محصولیست که پوستتان را به‌‌خوبی محافظت کند و در عین حال خیلی هم چرب نباشد. محصولات حاوی چربی گیاهی خصوصاً گلیسیرین انتخاب خوبی هستند.

مشکل: بسیاری از بوها را نمی‌توان تحمل کرد:

من تقریباً بوی هیچ‌چیز را نمی‌توانم تحمل کنم ـ حتی رایحه‌هایی که قبلاً دوست داشتم الان تهوع آور هستند…»

راه‌حل: از محصولات معطر استفاده نکنید. با اینکه بو یک انتخاب بسیار شخصی است، اسطوخودوس پسندیده‌ترین بوی مواد نرم‌کننده در میان مردم است. بوهای شیرین مثل وانیل در دورۀ درمان کم‌تر قابل تحمل هستند. بوهایی مثل اسطوخودوس و مرکبات سبک بهترین بوهایی هستند که کمک می‌کنند روز را با روحیه شروع کنید.

مشکل: دانه‌های پوستی جوش مانند:

« پوستم پر از دانه‌های پوستی وحشتناکی شبیه به جوش شده، ولی خشکی و خارش آن قابل تحمل نیست…»

راه‌حل: با اینکه این التهابات شبیه جوش هستند (برای همین به آنها، جوش مانند گفته می‌شود)، اصلاً خصوصیات جوش را ندارند و نباید مثل جوش با آنها رفتار کرد. محلول‌های خشک‌کننده کمکی نمی‌کنند، و ممکن است آسیب‌ها را بدتر کنند. از محصولات پوستی سبک و مرطوب‌کننده‌ای استفاده کنید که حاوی هیدروکسی اسید‌های بتا و آلفا، الکل، و روغن معدنی نیستند.

مشکل: نیاز بیش‌تر به نظافت و پاکیزگی در طول دورۀ درمان

«احساس می‌کنم که در طول روز نیاز به حمام کردن بیش‌تری دارم اما نگران خشک‌تر شدن پوستم هستم…»

راه‌حل: حمام کردن بیش از حد باعث خشک شدن بیش از حد پوست می‌شود. استفاده از مواد شویندۀ ملایم بسیار مهم است. صابون‌ها و شوینده‌های بسیار ملایمی را انتخاب کنید که دارای خواص نرم‌کنندگی هستند.

مشکل: ریزش مو و خشکی پوست سر/ آنچه باید مصرف کرد:

«در طول مدت درمان، ریزش مو داشته‌ام و پوست سرم موقع استفاده از شامپو خشک و دچار خارش است…»

راه‌حل: از بدن‌شو‌های ملایم که حاوی مواد نرم‌کننده و مرطوب‌کننده هستند، مثل گلیسیرین، استفاده کنید. پوست فرق سر را مرطوب نگه دارید و از محصولاتی که به‌راحتی جذب پوست می‌شوند استفاده کنید.

نکات بیش‌تری در مورد مراقبت از پوست برای بیماران سرطانی:

در این بخش مارلین نوسیفورا که یک داوطلب متخصص زیبایی است، به چند سؤال متداول پاسخ می‌دهد:

سؤال: من در حال انجام شیمی‌درمانی هستم، و در پوستم حالت پوست پوست و خشکی ایجاد شده است. چگونه می‌توانم از خشکی بیش از حد پوستم جلوگیری کنم؟

جواب: صرف‌نظر از نوع پوستتان، احتمالاً طی مدت درمان، در پوست شما حالت خشکی و/ یا حساسیت ایجاد می‌شود. برخی خانم‌ها پوستشان در این دوره بیش از حد خشک می‌شود. اگر شما هم دچار این مشکل شده‌اید می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

• از لوسیون‌های پاک‌کنندۀ پوست ملایم یا صابون‌های ملایم با آب ولرم (نه داغ) استفاده کنید.
• بیش‌تر از روزی یک بار پوستتان را مرطوب کنید. مرطوب‌کننده را وقتی که پوستتان هنوز مرطوب است استفاده کنید، و از مناطق حساس اطراف چشم و لب‌ مراقبت ویژه به عمل آورید.
• برخی کرم‌ها ممکن است با روند درمان شما تداخل داشته باشند. از استفادۀ هر نوع کرم هورمونی، مانند محصولات حاوی هیدروکورتیزون، اجتناب کنید.
• از محصولاتی که ترکیب ملایم دارند و مخصوص پوست‌های حساس هستند استفاده کنید.

سؤال: محافظت در برابر آفتاب در طول دورۀ درمان تا چه حد اهمیت دارد؟

جواب: مواد مؤثر در رادیوتراپی و شیمی‌درمانی ممکن است آسیب‌پذیری پوست را در مقابل آفتاب سوختگی و دیگر آسیب‌های پوستی افزایش دهند. در صورت امکان موارد احتیاطی زیر را رعایت کنید:

• از ماندن طولانی‌مدت در فضای آزاد خودداری کنید، خصوصاً در وسط روز که پرتوهای ماوراء بنفش (UV) شدت بیش‌تری دارند (۱۱ ظهر تا ۴ بعد از ظهر) و نیز در مناطقی که آب و هوای گرم‌تری دارند.
• پوستتان را با لباس بپوشانید، از جمله پیراهن‌های آستین بلند و کلاه‌های لبه پهن.
• از ضد آفتاب با فاکتور محافظت در مقابل آفتاب (SPF) 30 یا بیش‌تر که هم در مقابل پرتوهای UVA و هم UVB فعال هستند استفاده کنید. ضد آفتاب را روی تمام نواحی در معرض نور از جمله لب، گوش‌ها، فرق سر و پشت گردنتان بمالید (مگر اینکه پزشک توصیۀ دیگری کرده باشد). ضد آفتاب را طوری‌که راهنمای مصرف گفته استفاده کنید. بسیاری افراد به مقدار کافی ضد آفتاب استفاده نمی‌کنند ـ یک کف دست پر از ضد آفتاب کافی است. ضد آفتاب را ۲۰ تا ۳۰ دقیقه قبل از بیرون رفتن استفاده کنید تا جذب پوستتان شود.
• از عینک‌هایی با حداقل ۹۹ درصد قدرت محافظت در برابر پرتوهای UVA و UVB استفاده کنید.
• به‌طور کلی وقتی تحت درمان رادیوتراپی هستید، توصیه نمی‌شود نواحی مورد نظر را در معرض نور آفتاب قرار دهید. همچنین از قرار گرفتن در معرض دیگر منابع پرتوی UV مثل تخت‌های برنزه کردن و لامپ‌های آفتابی نیز اجتناب کنید.
• همیشه با تومورشناس معالج رادیوتراپیتان هماهنگ باشید. ممکن است پزشک توصیه کند که در طول مدت درمان و شاید چند هفته بعد از آن ضد آفتاب مصرف نکنید. قبل از مصرف ضد آفتاب، لوازم آرایشی، عطر، یا دئودرانت در نواحی تحت رادیوتراپی از پزشک خود نظرخواهی کنید و در صورت بروز هرگونه نشانۀ تحریک یا عفونت او را مطلع کنید.

سؤال: عادات مراقبت روزانه از پوست چیستند؟

جواب: همیشه با مصرف پاک‌کننده‌ها برای پاک کردن آرایش، آلودگی‌ها، پوست‌های مرده و تحریک جریان پوست استفاده کنید. از پاک کردن آرایش چشم‌ها و لب با پنبۀ آغشته به پاک‌کنندۀ آرایش چشم بدون روغن شروع کنید. پنبه را چند ثانیه روی پلک خود نگه دارید تا آرایش چشم را حل کند. بدون کشیدن یا آزردن پوست لطیف دور چشم، به آرامی و به سمت پایین پوست را پاک کنید و به طرف بینی بکشید. اطراف ابرو را به سمت قسمت خارجی پوست پاک کنید. این کار را تا وقتی که مواد آرایشی کاملاً پاک شود ادامه بدهید. روژ لب را هم به روش مشابه پاک کنید: پنبۀ آغشته به پاک‌کننده را چند ثانیه روی لب خود نگه دارید سپس به آرامی با حرکات دایره‌ای همۀ آرایش را پاک کنید.

صورت و گردن‌ را با یک لوسیون، کرم پاک‌کننده، و یا صابون ملایم تمیز کنید. قطره‌هایی از پاک‌کننده را روی پیشانی، بینی، چانه، گونه‌ها، و گردنتان بچکانید. سپس با انگشت‌های تمیز با حرکات دایره‌ای به آرامی به سمت داخل ماساژ بدهید. طبق دستور مصرف آبکشی یا پاک کنید.

سپس از یک تونر ملایم بدون الکل برای طراوت پوست و پاک کردن بقایای پاک‌کننده استفاده کنید، در آخر از یک مرطوب‌کنندۀ مناسب پوستتان برای نرمی پوست استفاده کنید. چند قطره مرطوب‌کننده روی پیشانی، بینی، چانه، گونه‌ها و گردن بریزید اما روی قسمت‌های اطراف چشم نریزید. به آرامی و با حرکات به سمت بالا، مرطوب‌کننده را روی پوستتان پخش کنید.

سؤال: آیا روش خاصی برای مرطوب کردن ناحیۀ اطراف چشم وجود دارد؟

جواب: از کرم‌های مخصوص دور چشم استفاده کنید. به این خاطر که همیشه باید با ملایمت با پوست ناحیۀ اطراف چشم برخورد کنید، از انگشت حلقه برای مصرف کرم استفاده کنید؛ این انگشت ضعیف‌ترین انگشت شماست و آرام‌تر از بقیۀ انگشت‌ها پوست را لمس می‌کند. به آرامی نقطه‌های کرم را در امتداد حدقۀ چشم قرار دهید. از مالیدن یا کشیدن پوستتان خودداری کنید.