سرطان یکی از عوامل اصلی بروز مرگ و میر
سازمان بهداشت جهانی بر این اعتقاد است که سال ۲۰۱۰ سرطان یکی از عوامل اصلی بروز مرگ و میر در جهان خواهد بود. سرطان بهطور فزاینده از شایعترین بیماریهای جهانی در دهههای آینده خواهد بود انتظار میرود تعداد موارد جدید سرطانی به ۱۵ میلیون نفر درسال ۲۰۲۰ افزایش یابد که حدود ۶۰% این موارد جدید در کشورهای کمتر توسعهیافته ایجاد میشوند. سرطان دومین عامل شایع مرگ و میر در کشورهای توسعه یافته و سومین عامل مرگ و میر در کشورهای کمتر توسعهیافته است. در حال حاضر سرطان عامل ۱۲% مرگ و میر در سرتاسر جهان است که در سالهای آینده روند رو به رشدی خواهد داشت چرا که با افزایش متوسط سنی جمعیت کنترل نسبی بیماریهای واگیر و افزایش عوامل خطر محیطی یا افزایش بروز سرطان مواجه هستیم.
در ایران سرطان بهطور کلی سومین عامل مرگ و میر است سالانه بیش از ۰۰۰/۳۰ نفر در اثر سرطان جان خود را از دست میدهند تخمین زده میشود سالانه بیش از ۰۰۰/۷۰ مورد جدید سرطانی در کشور اتفاق بیافتد و با افزایش امید به زندگی و درصد سالمندی در جمعیت کشور انتظار میرود بروز موارد سرطانی در دو دهه آینده به دو برابر افزایش یابد. با توجه به منابع موجود میزان بروز موارد سرطان درکشور براساس شاخص ۱۰۰ مورد درصد هزار نفر جمعیت برآورد میشود. لذا براساس جمعیت کشور در سال ۱۳۸۶ موارد سرطان ۶۷۰۰۰ مورد پیشبینی میشود از این تعداد حدود ۶۰۲۴۰ مورد آن گزارش و ثبت شده است. بنابراین پوشش گزارش کشوری ثبت سرطان در سال ۱۳۸۶بیش از ۷/۸۶%کل موارد سرطان است.
براساس آخرین ثبت اطلاعات موارد سرطانی در سال ۱۳۸۶از تعداد کل ۶۲۰۴۰مورد سرطان ثبت شده تعداد ۲۴۶۳۶مورد برابر با ۸۱/۵۵%درصد مربوط به مردان و ۲۷۴۰۴ مورد برابر ۱۹/۴۴ درصد مربوط به زنان میباشد به عبارتی نسبت جنسی بروز سرطان درسال ۱۳۸۶ بر ابر با۱۲۶ است یعنی در مقابل هر ۱۰۰بیمار زن ۱۲۶ بیمار وجود داشته است به بیان دیگر آمار شایع برترین سرطانها در ایران سالانه شامل: پوست ۹۱۲۲ مورد (۷/۱۴%) مورد معده ۶۲۲۰ مورد (۰۲/۱۰%) و پستان ۷۱۴۰مورد (۰۵/۱۱%) روده بزرگ ۴۸۰۶ مورد (۷۴/۷%) مثانه ۴۲۹۸مورد (۰۸/۷%) و خون ساز ۲۵۲۲مورد (۶/۵%) مری ۲۱۱۱ مورد (۰۱/۵%) و سایر موارد شامل: بدخیمیهای پروستات، غدد لنفاوی، ریه و …. ۲۵/۲۸% میباشد با توجه به اعداد و ارقام فوقالذکر نشان میدهد سرطان معده در مردان پس از پوست در رتبه دوم قرار دارد و در زنان در رتبه چهارم است. میزان بروز اختصاص سنی(ASR) آن برای مردان ۹۲/۱۵ و زنان ۲۸/۷ است براساس Globocon 2002 این میزان در کشورهای پیشرفته برای مردان و زنان به ترتیب ۲/۲۲ ، ۱۰ و در کل دنیا ۲۲ و ۲/۱۰ میباشد. سرطان معده در مردان پراکندگی استانی تقریباً یکسانی دارد و در یازده استان در مرتبه دوم
و سوم و در استان بوشهر در مرتبه ششم قرار گرفته است (بدون در نظر گرفتن سرطان پوست) و در الباقی استانها بیشترین موارد گزارش را دارد. حتی در استانهای حاشیه دریای خزر مانند مازندران، گیلان و گلستان نیز میزان موارد گزارش شده آن بیشتر از سرطان مریاست.
آمارها نشان میدهد که فراوانی نسبی سرطانها تقریباً مطابق با گزارشهای جهانی است و تنها اوج فراوانی نسبی سرطان پستان در خانمها در کشور در دهه ۴ و ۵ و یک دهه پایینتر از آمارهای جهانی است که قابل بررسی می باشد. با بررسی ده نوع سرطان شایع کشور در زنان و مردان مشاهده میشود که فراوانی آنها تقریباً مشابه آمارهای جهانی است.
با توجه به میزان بالای مرگ و میر سرطان در کشور لازم است برنامههای کنترل و پیشگیری و آموزش و راههای جلوگیری و روشهای تشخیص زودرس جدی گرفته شود.