درمان گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی

درمان گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی:

اطلاعات عمومی درباره گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی:

نکات کلیدی در این قسمت

• گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی بیماری‌ای است که در آن سلول‌های خوش‌خیم (غیرسرطانی) و بدخیم (سرطانی) در بافت‌های ساقه مغز تشکیل می‌شوند.
• علت بروز بسیاری از تومورهای مغزی در دوران کودکی نامشخص است.
• علائم گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی متنوع بوده و اغلب به سن کودک و محل واقع‌شدن تومور بستگی دارد.
• آزمایش‌هایی که جهت معاینه مغز به‌کارمی‌روند برای پیدا کردن گلیوم ساقه مغز نیز استفاده می‌شوند.
• بعضی از گلیوم‌های ساقه مغز در دوران کودکی تشخیص داده شده و طی جراحی برداشته می‌شوند.
• عوامل مشخصی بر بهبودی و گزینه‌های درمان تأثیر می‌گذارند.

گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی بیماری‌ایست که در آن سلول‌های خوش‌خیم (غیرسرطانی) و بدخیم(سرطانی) در بافت‌های ساقه مغز تشکیل می‌شوند:

ساقه مغز قسمتی از مغز است که مغز را به نخاع متصل می‌کند. ساقه مغز در پایین‌ترین قسمت مغز دقیقاً بالای پشت ‌گردن واقع شده است. ساقه مغز بخشی از مغز است که به کنترل تنفس، ضربان قلب، و اعصاب و ماهیچه‌های مؤثر در دیدن، شنیدن، راه‌رفتن، حرف زدن، و خوردن می‌پردازد. بسیاری از گلیوم‌های ساقه مغز در دوران کودکی گلیوم‌های مربوط به پونز هستند که در قسمتی از مغز به نام پونز تشکیل می‌شوند.

گرچه سرطان در کودکان بسیار نادر است، تومورهای مغزی بعد از لوسمی و لنفوم رایج‌ترین نوع سرطان در کودکان است.

این مقاله به بررسی درمان تومورهای اولیه (تومورهایی که ابتدا درمغز شروع می‌شوند) می‌پردازند. درمان تومورهای مغزی متاستاتیک، یعنی تومورهایی که توسط سلول‌های سرطان که در قسمت‌های دیگری از بدن شروع شده و به مغز گسترش یافته‌اند، در این بخش مورد مطالعه قرار نگرفته‌اند. تومورهای مغزی می‌توانند در کودکان و نیز در بزرگسالان به‌وجود آیند، ولی، درمان کودکان ممکن است از درمان بزرگسالان متفاوت باشد. جهت آگاهی بیش‌تر به خلاصه‌های درمانی زیر مراجعه کنید:

• درمان تومورهای مغزی و نخاعی در دوران کودکی در یک نگاه.
• تومورهای مغزی بزرگسالان.

علت بسیاری از تومورهای مغزی در دوران کودکی نامشخص است.

.علائم گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی متنوع بوده و اغلب به سن کودک و محل واقع ‌شدن تومور بستگی دارد.

علائم زیر و بعضی علائم دیگر ممکن است توسط یک گلیوم‌ ساقه مغز به‌وجود آید، ولی شرایط دیگری نیز می‌تواند باعث این علائم شود. در صورت بروز هر یک از این علائم، باید با پزشک خود در میان بگذارید.

• از دست‌دادن تعادل و اشکال در راه ‌رفتن.
• مشکلات بینایی و شنوایی.
• سردردهای صبحگاهی و یا سردردهایی که بعد از استفراغ برطرف می‌شوند.
• حالت تهوع و استفراغ.
• بی‌خوابی غیر عادی و با تغییر در سطح انرژی.

آزمایش‌هایی که جهت معاینه مغز به‌کار می‌روند جهت پیدا کردن گلیوم ساقه مغز نیز استفاده می‌شوند.

آزمایش‌ها و فرآیندهای زیر ممکن است مورد استفاده واقع شوند:

• سی‌تی‌اسکن(Cat Scan): فرآیندی است که طی آن عکس‌های دقیقی از داخل بدن و از زوایای مختلف گرفته می‌شود. تصاویر توسط کامپیوتری که به دستگاه اشعه ایکس متصل است گرفته می‌شود. ممکن است یک نوع مواد رنگی نیز به داخل ورید تزریق شده و یا به بیمار خورانده شود تا کمک کند که اعضا و بافت‌ها واضح‌تر نشان داده شوند. این فرآیند همچنین Computed Tomography, Computerized Tomography , Computerized Axial Tomography نامیده می‌شود.
• ام‌آر‌آی (MRI – تصویربرداری تشدید مغناطیسی) همراه با گادولینیم: فرآیندی است که طی آن از یک آهنربا، امواج رادیویی، و یک کامپیوتر برای عکس‌برداری دقیق از مغز و نخاع استفاده می‌شود.ماده‌ای به نام گادولینیم به داخل ورید تزریق می‌شود. گادولینیم در اطراف سلول‌های سرطانی جمع شده و باعث می‌شود که آنها در عکس واضح‌تر شوند. این فرآیند NMRI نیز نامیده می‌شود.

برخی گلیوم‌های ساقه مغز در دوران کودکی تشخیص داده شده و طی جراحی برداشته می‌شوند.

اگر تومور به طرز وسیعی در دورن ساقه مغز گسترش نیافته باشد، ممکن است با برداشتن قسمتی از جمجمه و با استفاده از یک سوزن جهت برداشتن نمونه‌ای از بافت مغز، نمونه‌برداری صورت گیرد. آسیب‌شناس بافت‌ها را در زیرمیکروسکوپ مطالعه می‌کند و به دنبال سلول‌های سرطانی می‌گردد. اگر سلول‌های سرطانی یافت شوند. پزشک تا آنجا که ممکن است تومور را به‌صورت بی‌خطر در طی همان جراحی خارج می‌سازد.

عوامل مشخصی بر بهبودی و گزینه‌های درمان تأثیر می‌گذارند.

پیش‌آگهی و گزینه‌های درمان بستگی به موارد زیر دارند:

• نوع گلیوم ساقه مغز.
• محلی که تومور در مغز یافت شده و اینکه آیا به ساقه مغز گسترش یافته است یا نه.
• اینکه آیا کودک، دارای بیماری تحت عنوان نور و فیبر و ماتوز نوع ۱ است.
• اینکه آیا تومور به‌تازگی تشخیص داده شده است و یا اینکه عود کرده است.

نکات کلیدی در این قسمت

• برنامه درمان سرطان بستگی به این دارد که آیا تومور فقط در یک قسمت از مغز وجود دارد و یا در تمامی مغز گسترش یافته است.
• سرطان به سه طریق در بدن گسترش می‌یابد.
• اطلاعات به‌دست‌آمده از آزمایش‌ها و بررسی‌های انجام شده برای پیدا کردن گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی به‌منظور برنامه‌ریزی درمان سرطان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برنامه درمان سرطان بستگی به این دارد که آیا تومور فقط در یک قسمت از مغز قرار دارد و یا اینکه در تمامی مغز گسترش یافته است.

مرحله‌بندی، فرآیندی است که برای پی‌بردن به‌شدت سرطان و اینکه آیا گسترش یافته است انجام می‌شود. دانستن مرحله سرطان به‌منظور برنامه‌ریزی درمان از اهمیت فراوانی برخوردار است.

هیچ نوع سیستم مرحله‌بندی استانداردی برای گلیوم ‌ساقه مغز دوران کودکی وجود ندارد. در عوض، برنامه‌ریزی درمان سرطان بستگی به این دارد که آیا تومور منتشر شده (در تمامی مغز گسترش یافته‌است) و یا اینکه کانونی(دریک ناحیه مغز) است:

• گلیوم‌ مربوط به پل مغز داخلی منتشر شده توموری است که به طرز وسیعی در تمامی ساقه مغز گسترش یافته‌است. برای این نوع گلیوم ساقه مغز معمولاً نمونه‌برداری انجام نمی‌شود و از طریق جراحی هم برداشته نمی‌شود. گلیوم مربوط به پل مغز داخلی منتشر شده معمولاً از طریق عکس‌برداری تشخیص داده می‌شود.
• گلیوم درجه پایین یا کانونی توموری است که در یک نقطه از ساقه مغز وجود دارد. ممکن است نمونه‌برداری انجام شده و تومور طی همان جراحی برداشته شود.

سرطان از سه طریق در بدن گسترش می‌یابد.

سه طریق که سرطان در بدن گسترش می‌یابد عبارتند از:

• از طریق بافت. سرطان به بافت‌های سالم اطراف هجوم می‌برد.
• از طریق سیستم لنفاوی. سرطان به سیستم لنفاوی هجوم برده و از طریق رگ‌های لنفاوی به دیگر نقاط بدن نفوذ می‌کند.
• از طریق خون. سرطان به وریدها و مویرگ‌ها هجوم برده و از طریق خون به دیگر نقاط بدن رسوخ می‌کند.

زمانی‌که سلول‌های سرطانی از تومور اولیه جدا شده و از طریق غدد لنفاوی و یا خون به دیگر نقاط بدن انتشار می‌یابند، ممکن است تومور ثانویه تشکیل شود. این فرآیند متاستاز نامیده می‌شود. تومور ثانویه (متاستاتیک) از همان نوع تومور اولیه است. برای مثال، اگر سرطان پستان به استخوان‌ها گسترش یابد، سلول‌های سرطانی دراستخوان‌ها در واقع سلول‌های سرطان پستان هستند. این بیماری سرطان متاستاتیک پستان است و نه سرطان استخوان.

آزمایش‌هایی که جهت معاینه مغز به‌کار می‌روند جهت پیدا کردن گلیوم ساقه مغز نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در صورتی‌که تومور از طریق جراحی برداشته شود، برخی آزمایش‌های انجام شده برای پیدا کردن گلیوم ساقه مغز دوباره تکرار خواهند شد. ( به بخش اطلاعات عمومی مراجعه کنید.) این امر به‌منظور پی بردن به اینکه چه مقدار تومور بعد از جراحی باقی مانده است و نیز برای برنامه‌ریزی درمان‌های آینده انجام می‌شود.

گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی عود کننده:

گلیوم عودکننده ساقه مغز دوران کودکی توموری است که بعد از درمان برگشته است. اگر گلیوم ساقه مغز دوران کودکی عود کند، چندین سال بعد از درمان و معمولاً در مغز و یا دیگر نقاط سیستم اعصاب مرکزی اتفاق می‌افتد.

گزینه‌های درمانی در یک نگاه:

نکات کلیدی این قسمت:

• انواع مختلفی از درمان برای کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز وجود دارد.
• کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز برنامه درمانی‌ای دارند که توسط گروه مراقبین پزشکی فراهم می‌شود که در زمینه درمان تومورهای مغزی و نخاعی در کودکان تخصص دارند.
• تومورهای مغز و نخاع در دوران کودکی ممکن است باعث علائمی شوند که قبل از تشخیص بروز کرده و برای ماه‌ها و یا سال‌ها ادامه یابد.
• بعضی از درمان‌های سرطان باعث نوعی عوارض جانبی‌ می‌شوند که برای ماه‌ها و سال‌ها بعد از پایان درمان ادامه می‌یابند.
• پنج نوع درمان متعارف (استاندارد) مورد استفاده واقع می‌شود.
• جراحی.
• پرتودرمانی.
• شیمی‌درمانی.
• انحراف مسیر مایع مغزی نخاعی.
• انتظار آگاهانه

انواع جدید درمان در پژوهش‌های بالینی در حال آزمایش هستند.

• پرتودرمانی همراه با حساس‌کننده پرتویی.
• شیمی‌درمانی با میزان بالا همراه با پیوند سلول‌های بنیادی.

بیماران شاید بخواهند در پژوهش‌های بالینی شرکت کنند.

بیماران می‌توانند قبل، در طی درمان و یا بعد از شروع آن در پژوهش‌های بالینی شرکت کنند.

آزمایش‌های پیگیری ممکن است مورد نیاز باشد.

درمان‌های مختلفی برای کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز وجود دارد.

درمان‌های مختلفی برای کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز متداول است. برخی درمان‌ها استاندارد (درحال حاضر به‌عنوان درمان استفاده می‌شوند) بوده و برخی در حال بررسی در پژوهش‌های بالینی هستند.

پژوهش بالینی به مطالعه تحقیقاتی گفته می‌شود که جهت کمک به بهبود درمان‌های جاری و یا کسب اطلاعات دربارۀ درمان‌های جدید برای بیماران مبتلا به سرطان انجام می‌شود. وقتی که پژوهش‌های بالینی نشان می‌دهند که یک درمان جدید بهتر از درمان متعارف (استاندارد) است، این درمان جدید ممکن است جایگزین درمان استاندارد شود.

از آنجا که سرطان در کودکان نادر است، شرکت در پژوهش‌های بالینی بایستی مورد توجه واقع شود. برخی پژوهش‌های بالینی تنها پذیرای بیمارانی هستند که هیچ‌گونه درمانی را شروع نکرده باشند.
کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز برنامه درمانی‌ای دارند که توسط گروه مراقبت‌های پزشکی فراهم می‌شود که در زمینه درمان تومورهای مغز و نخاع در کودکان تخصص دارند.

درمان معمولاً توسط یک سرطان‌شناس کودکان نظارت می‌شود. سرطان‌شناس کودکان پزشکی است که در درمان کودکان مبتلا به سرطان تخصص دارد. سرطان‌شناس کودکان، همراه با دیگر اعضای مراقبت پزشکی که در درمان کودکان مبتلا به تومورهای مغزی و نیز در زمینه‌ داروهای خاص تخصص دارند همکاری می‌کند. تخصص‌ها شاید شامل موارد زیر است:

• جراح مغز و اعصاب.
• آسیب‌شناس دستگاه عصبی.
• سرطان‌شناس پرتودرمانی.
• سرطان‌شناس مغز و اعصاب.
• متخصص مغز و اعصاب.
• متخصص فیزیوتراپی توانبخشی.
• متخصص رادیولوژی مغزواعصاب.
• متخصص غدد.
• روانشناس.

تومورهای مغزی و نخاعی دوران کودکی ممکن است باعث علائمی شوند که قبل از تشخیص بروز کرده و برای ماه‌ها و یا سال‌ها ادامه یابد.

تومورهای مغزی و نخاعی در دوران کودکی ممکن است باعث علائمی شوند که برای ماه‌ها و یا سال‌ها ادامه یابد. علائمی که در اثر تومور به‌وجود می‌آیند ممکن است قبل از تشخیص شروع شوند.

در حالی‌که عوارضی که در اثر درمان به‌وجود می‌آیند ممکن است در طی درمان و یا بلافاصله بعد از آن شروع شوند.

برخی درمان‌های سرطان باعث عوارض جانبی‌ای می‌شوند که برای ماه‌ها و حتی سال‌ها بعد از پایان درمان ادامه می‌یابد.

به این عوارض، اثرات دیررس می‌گویند. اثرات دیررس درمان سرطان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مشکلات فیزیکی.
• تغییر در حالات، فکر‌کردن، یادگیری و یا حافظه.
• سرطان ثانویه (انواع جدید سرطان).

برخی اثرات دیررس ممکن است درمان شده و یا کنترل شوند. صحبت با پزشک کودک خود دربارۀ اثرات سوء درمان سرطان بر فرزندتان حائز اهمیت است. (جهت آگاهی بیش‌تر به خلاصه درباره اثرات دیررس درمان سرطان در دوران کودکی مراجعه کنید.)

پنج نوع درمان استاندارد که مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:

جراحی:

همان‌طور که در بخش اطلاعات عمومی این خلاصه توضیح داده شده است جراحی ممکن است برای تشخیص و درمان تومورهای مغزی در نخاعی در دوران کودکی استفاده شود.

پرتو درمانی:

پرتودرمانی یکی از درمان‌های سرطان است که در آن از اشعه ایکس با انرژی بالا و نیز دیگر پرتو‌ها جهت از بین بردن سلول‌های سرطانی و یا جلوگیری از رشد آنها استفاده می‌شود. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد. پرتودرمانی بیرونی (خارجی) که در آن از دستگاهی خارج از بدن جهت ارسال پرتو به سمت سرطان استفاده می‌شود. پرتودرمان درونی (داخلی) که در آن از مواد رادیواکتیو که در یک سوزن، دانه، سیم، و یا کاتتر قرار گرفته است استفاده شده و مستقیماً در داخل و یا نزدیک تومور یا بافت‌های سرطانی قرار داده می‌شود.
پرتو درمانی در مغز، می‌تواند بر رشد و پیشرفت کودکان خردسال تأثیر بگذارد. شیوه‌های خاصی از پرتودرمانی می‌تواند به ما کمک کند که مانع تخریب بافت‌های سالم توسط پرتودرمانی شود.

• در پرتودرمانی تطبیقی (Conformal) از یک کامپیوتر جهت ایجاد تصویر سه بعدی از تومور استفاده می‌شود. سپس اشعه‌های پرتو جهت تطبیق با تومور شکل داده می‌شوند.
• پرتودرمانی به روش بیش منقسم به شیوه‌ای از پرتو درمانی گفته می‌شود که در آن پرتودرمانی به‌صورت میزان‌های کوچکتر ازحد معمول به‌جای یکبار، به‌صورت دو و یا سه بار در روز داده می‌شود.

شیوه انجام پرتودرمانی بستگی به نوع و مرحله سرطان تحت درمان دارد. پرتودرمانی ممکن است به تنهایی و یا همراه با شیمی‌‌درمانی استفاده شود.

شیمی‌درمانی

شیمی‌درمانی نوعی از درمان سرطان است که در آن از داروها استفاده می‌شود که چه از طریق از بین‌بردن سلول‌های سرطانی و چه از طریق توقف تقسیم آنها، مانع رشد سلول‌های سرطانی  می‌شود. وقتی که شیمی‌درمانی به‌صورت خوراکی و یا از طریق تزریق به داخل ورید و یا ماهیچه صورت می‌گیرد، دارو وارد جریان خون شده و می‌تواند در تمامی نقاط بدن به سلول‌های سرطانی برسد (شیمی‌درمانی سیستمیک). وقتی که شیمی‌درمانی مستقیماً در داخل نخاع و یا ستون فقرات، یک عضو و یا یک حفره بدن از قبیل شکم قرار داده می‌شود، داروها ممکن است بیش‌تر بر سلول‌های واقع در آن نواحی تأثیر بگذارند (شیمی‌درمانی ناحیه‌ای). شیوه شیمی‌درمانی بستگی به نوع و مرحله سرطان تحت درمان دارد. از آنجا ‌که پرتو درمانی در مغز می‌تواند بر رشد و پیشرفت کودکان خردسال تأثیر بگذارد، پژوهش‌های بالینی در حال مطالعه شیوه‌هایی برای استفاده از شیمی‌درمانی جهت به تاخیر انداختن و یا کاهش نیاز به استفاده از پرتو درمانی هستند.

انحراف مسیر مایع مغزی– نخاعی.

انحراف مسیر مایع مغزی- نخاعی شیوه‌ای است که جهت خشک‌ کردن مایع که در اطرف مغز و نخاع شکل گرفته انجام می‌شود. یک شانت (لوله باریک بلند) در درون بطن (فضای پر از مایع) مغز قرار داده شده و در زیر پوست به قسمت دیگری از بدن، معمولاً شکم، دوخته می‌شود. شانت مایع اضافه را از مغز دور کرده و بدین طریق ممکن است توسط قسمت دیگری از بدن جذب شود.

انتظار آگاهانه

انتظار آگاهانه به نظارت شرایط بیمار گفته می‌شود که طی آن تا هنگام بروز علائم و یا تغییر، هیچ گونه درمانی ارائه نمی‌شود.

شیوه‌های جدید درمان در پژوهش‌های بالینی مورد آزمایش قرار می‌گیرند.

این مقاله به توضیح درمان‌هایی می‌پردازد که در پژوهش‌های بالینی در حال مطالعه هستند. این بخش ممکن است شامل تمامی درمان‌های جدید در حال مطالعه نباشد.

پرتو درمانی همراه با حساس کننده پرتوی:

حساس‌کننده‌های پرتو داروهایی هستند که سلول‌های تومور را به پرتودرمانی حساس‌تر می‌سازند. ترکیب پرتودرمانی با حساس‌کننده پرتو ممکن است منجر به از بین بردن سلول‌های سرطانی بیش‌تری شود.

آزمایش‌های پیگیری ممکن است لازم باشد.

برخی آزمایش‌هایی که جهت تشخیص سرطان و یا پی‌بردن به مرحله سرطان انجام شده است ممکن است دوباره تکرار شوند. برخی آزمایش‌ها به‌منظور پی‌بردن به اینکه درمان تا چه حد موفقیت‌آمیز بوده‌است دوباره تکرار شوند. تصمیم‌گیری دربارۀ ادامه درمان پیدا کرده، تغییر و یا توقف آن بستگی به نتایج این آزمایش‌ها دارد. که به آن مرحله‌بندی دوباره نیز گفته می‌شود.

برخی از آزمایش‌ها هراز گاهی بعد از پایان درمان دوباره انجام می‌شوند. نتایج این آزمایش‌ها می‌توانند نشان دهند که آیا شرایط شما تغییر یافته‌است و آیا سرطان عود کرده است یا نه. به این آزمایش‌ها، آزمایش‌های پیگیری و یا معاینه عمومی نیز گفته می‌شود.

گزینه‌های درمان برای کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز:

• گلیوم ساقه مغز دوران کودکی که درمان نشده باقی‌مانده است.
• عود گلیوم ساقه مغز دوران کودکی.

گلیوم ساقه مغز دوران کودکی درمان نشده باقی‌مانده است.

• گلیوم ساقه مغز دوران کودکی درمان نشده توموری است که هیچ نوع درمانی بر روی آن انجام نشده است. و بیمار فقط داروها و یا درمان‌هایی را جهت کاهش علائم تومور و یا تسکین آن دریافت کرده باشد.
• درمان متعارف (استاندارد) گلیوم پل مغز که منتشر شده باشد معمولاً پرتودرمانی است.

پاره‌ای از درمان‌هایی که در پژوهش‌های بالینی برای گلیوم پل مغز داخلی که منتشر شده باشد در حال انجام است به‌شرح زیر:

• پرتودرمانی همراه با حساس‌کننده پرتو.
• شیمی‌درمانی که درزمان معینی در طی پرتودرمانی داده می‌شود.

درمان استاندارد گلیوم درجه پایین و یا کانونی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• جراحی همراه با پرتو درمانی و یا بدون آن.
• انحراف مسیر مایع مغزی نخاعی و به‌دنبال آن تحت نظر قرار گرفتن بیمار.

برای درمان گلیوم ساقه مغز در کودکان دارای نورو فیبرو ماتوزنوع۱ ممکن است فقط آنها را تحت‌نظر قرار می‌دهند، چون این تومورها معمولاً به کندی رشد می‌کنند و ممکن است برای سال‌ها نیاز به درمان خاصی نداشته باشند.

عود گلیوم ساقه مغز دوران کودکی

• درمان گلیوم ساقه مغز دوران کودکی که عود کرده باشد به نوع تومور، اینکه آیا تومور در مکان اولیه خود بازگشته و یا در نقطه دیگری از مغز عود کرده، و نیز چگونگی درمان انجام شده قبلی بستگی دارد.
• درمان متعارف (استاندارد) گلیوم پل مغز داخلی که عود کرده و منتشر شده است معمولاً درمان تسکینی است تا علائم بیماری را

کاهش دهد و کیفیت زندگی بیمار را بهبود ببخشد. بیمار همچنین می‌تواند در پژوهش‌های بالینی شیوه‌های جدید درمان را دریافت کند.

درمان استاندارد گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی درجه پایین و یا کانونی بازگشته شامل موارد زیر است.

• جراحی.
• پرتودرمانی.
• شیمی‌درمانی.