درمان سرطان سلول کلیوی
اطلاعات عمومی در مورد سرطان سلول کلیوی
نکات کلیدی برای این بخش
|
سرطان سلول کلیوی بیماری است که که در آن سلولهای بدخیم (سرطان) در لولههای کلیه شکل میگیرند.
سرطان سلول کلیوی (سرطان کلیه یا آدنوکارسینوم کلیوی) بیماری است که در آن سلولهای بدخیم (سرطانی) در جدار لولهها (لولههای بسیار کوچک) در کلیه یافت میشود. کلیهها ۲ تا هستند، که یکی در هر طرف از ستون فقرات و بالاتر از کمر وجود دارد. لوله کوچک در کلیهها خون را فیلتر و تمیز میکنند، مواد زائد را میگیرند ادرار میسازند. ادرار از هر کلیه به مثانه از طریق یک لوله بلند به نام حالب عبور میکند. مثانه ادرار را تا زمانی که از بدن منتقل میشود در خود نگه میدارد.
سرطانی که در حالب یا لگنچه کلیوی (بخشی از کلیه که ادرار را جمعآوری کرده و آن را به حالب میفرستد) شروع شود متفاوت از سرطان سلول کلیوی است. مصرف سیگار و سوء استفاده از داروهای ضد درد بهخصوص میتوانند بر خطر ابتلا به سرطان سلول کلیوی تأثیرگذار باشد.
عوامل خطر شامل موارد زیر است:
- سیگار کشیدن.
- سوء استفاده از داروی ضد درد، از جمله مصرف بیش از حد داروهای ضد درد، برای مدت طولانی.
- دارا بودن شرایط خاص، بیماری ژنتیکی مانند فون هیپل – لیندو یا کارسینومای پاپیلاری سلول کلیوی ارثی.
- علائم احتمالی سرطان سلول کلیوی شامل وجود خون در ادرار و وجود یک توده در شکم است.
این و سایر علائم ممکن است در سرطان سلول کلیوی ایجاد شود. شرایط دیگری هم ممکن است علائم مشابه داشته باشند. ممکن است در مراحل اولیه بیماری بدون علامت باشد. علائم آن میتوانند با رشد تومور بروز کنند. با هر یک از مشکلات زیر باید با پزشک مشورت کرد:
- خون در ادرار.
- توده در شکم.
- درد در یک سمت که از بین هم نرود.
- از دست دادن اشتها.
- کاهش وزن بدون هیچ دلیل شناخته شده.
- کم خونی.
آزمایشی که برای بررسی شکم و کلیهها مورد استفاده باشد برای شناسایی (پیدا کردن) و تشخیص سرطان سلول کلیوی نیز بهکار برده میشود.
آزمایشات و روش زیر میتواند استفاده شود:
- بررسی فیزیکی و تاریخچه: بررسی بدن برای بررسی نشانههای عمومی سلامت، از جمله برای چک کردن علائم بیماری، مانند توده یا هر چیز دیگری که به نظر میرسد غیرمعمولی باشد. سابقه بیماریهای گذشته بیمار و درمان نیز گرفته شود.
- مطالعات شیمی خون: روشی است که در آن نمونه خون بررسی میشود تا مقادیر معینی از مواد آزاد شده در خون توسط ارگانها و بافتهای بدن اندازهگیری شود. مقدار غیرمعمول (بالاتر یا پایینتر از حد نرمال) از ماده میتواند نشانهای از بیماری در اندام یا بافتی باشد که آن را میسازد.
- آزمایش ادرار: تستی برای بررسی رنگ ادرار و محتویات آن، مانند قند، پروتئین، سلولهای گلبول قرمز خون و سلولهای سفید خون.
- آزمونهای عملکرد کبد: روشی است که در آن نمونه خون برای اندازهگیری مقادیر ورود آنزیمها به آن توسط کبد بررسی میشود. مقدار غیرطبیعی آنزیم میتواند نشانه آن باشد که سرطان به کبد گسترش یافته است. در شرایط خاصی که سرطان نیست نیز ممکن است کبد سطح آنزیمها را افزایش دهد.
- پیلوگرافی داخل وریدی (IVP): مجموعهای از اشعه ایکس از کلیهها، حالب، مثانه و برای پیدا کردن جود سرطان در این اندامها. رنگ کنتراست به ورید تزریق میشود. همانطور که رنگ در کلیهها، حالب و مثانه حرکت میکند، اشعه ایکس گرفته میشود تا ببینید که آیا هیچ انسدادی وجود دارد.
- سونوگرافی: روشی است که در آن امواج صوتی (فراصوت) پرانرژی به بافتها یا اندامهای داخلی منعکس میشوند و پژواک ایجاد میکنند. انعکاس یک عکس از بافتهای بدن به نام سونوگرام میسازد.
- سی.تی.اسکن (CAT scan): روشی است که یک سری تصاویر دقیق از مناطق داخل بدن، گرفته شده از زوایای مختلف را فراهم میکند. این تصاویر توسط یک کامپیوتر متصل به دستگاه اشعه ایکس تهیه شده است. رنگ را میتوان به رگ تزریق کرد یا بلعیده شود و برای کمک به نشان دادن اندام یا بافت است تا وضوح بیشتری داشته باشد. این روش همچنین به نام توموگرافی کامپیوتری و یا توموگرافی کامپیوتری محوری معروف است.
- ام.آر.آی (تصویربرداری تشدید مغناطیسی): روشی که با استفاده از آهنربا، امواج رادیویی و کامپیوتر یکسری از تصاویر دقیق از مناطق در داخل بدن ارائه میدهد. به این روش تصویربرداری هسته ای رزونانس مغناطیسی (NMRII) نیز گفته میشود.
- بیوپسی: حذف سلول یا بافتها بهطوری که پاتولوژیست میتواند آنها را در زیر میکروسکوپ برای تعیین علائم سرطان بررسی کند. برای انجام بیوپسی در تشخیص سرطان سلول کلیوی، یک سوزن نازک به داخل تومور وارد کرده و نمونهای از بافت خارج خواهد شد.
برخی عوامل بر پیشآگهی (شانس بهبودی) و گزینههای درمان تأثیرگذارند.
پیشآگهی (شانس بهبودی) و انتخابهای درمانی به موارد زیر بستگی دارد:
- مرحله بیماری.
- سن بیمار و سلامت عمومی.
مراحل سرطان سلول کلیوی
نکات کلیدی برای این بخش
- پس از آنکه سرطان سلول کلیوی تشخیص داده شد، برای پیدا کردن گسترش سلول سرطانی در کلیه یا به سایر نقاط بدن آزمایش انجام میشود.
- سه راه وجود دارد که سرطان در بدن گسترش مییابد.
مراحل زیر برای سرطان سلول کلیوی استفاده میشود:
- مرحله اول
- مرحله دوم
- مرحله سوم
- مرحله چهارم
پس از آنکه سرطان سلول کلیوی تشخیص داده شد، برای پیدا کردن گسترش سلول سرطانی در کلیه یا به سایر نقاط بدن آزمایش انجام میشود.
روندی که برای پیدا کردن سرطان در کلیه و یا انتشار آن به سایر نقاط بدن استفاده میشود، مرحلهبندی مینامند. با اطلاعات بهدست آمده از فرایند مرحلهبندی، مرحله بیماری تعیین میشود. درمان بسته به مرحله و عوامل دیگر برای پیشآگهی مؤثر است. آزمایشات و روش زیر میتواند در فرایند مرحلهبندی استفاده شود:
- سی.تی.اسکن (CAT scan): روشی است که یک سری تصاویر دقیق از مناطق داخل بدن، گرفته شده از زوایای مختلف را فراهم میکند. این تصاویر توسط یک کامپیوتر متصل به دستگاه اشعه ایکس تهیه شده است. رنگ را میتوان به رگ تزریق کرد یا بلعیده شود و برای کمک به نشان دادن اندام یا بافت است تا وضوح بیشتری داشته باشد. این روش همچنین به نام توموگرافی کامپیوتری و یا توموگرافی کامپیوتری محوری معروف است.
- ام.آر.آی (تصویربرداری تشدید مغناطیسی): روشی که با استفاده از آهنربا، امواج رادیویی و کامپیوتر یکسری از تصاویر دقیق از مناطق در داخل بدن ارائه میدهد. به این روش تصویربرداری هسته ای رزونانس مغناطیسی (NMRI) نیز گفته میشود.
- اشعه ایکس قفسه سینه: یک اشعه ایکس از ارگانها و استخوانها در داخل قفسه سینه. اشعه ایکس از نوع پرتو انرژی است که میتواند از بدن عبور کند و بر روی فیلم برود، که برای تهیه یک عکس از مناطق داخل بدن است.
اسکن استخوان: یک روش که برای چک کردن سرعت سلولهای در حال تقسیم، از جمله سلولهای سرطانی در استخوان وجود دارد. مقدار بسیار کمیاز ماده رادیواکتیو به ورید تزریق و از طریق جریان خون سفرمیکند. مواد رادیواکتیو در استخوان جمعآوری شده و توسط اسکنر شناسایی میشوند.
سه راه وجود دارد که سرطان در بدن گسترش مییابد.
سه راهی که سرطان در بدن گسترش مییابد عبارتند از:
- از طریق بافت. سرطان به بافت طبیعی اطراف خود حمله میکند.
- از طریق سیستم لنفاوی. سرطان با حمله به سیستم لنفاوی و عروق لنفاوی به جاهای دیگر در بدن سفر میکند.
- از طریق خون است. سرطان به رگ و مویرگها حمله کرده و از طریق خون به جاهای دیگر در بدن سفر میکند.
هنگامیکه سلولهای سرطانی از تومور اولیه (اصلی) جدا میشوند و از طریق غدد لنفاوی و یا خون آلوده به جاهای دیگر در بدن سفر میکنند، یک تومور (ثانویه) دیگر میتواند شکل بگیرد. به این فرآیند متاستاز گفته میشود. تومور ثانوی (متاستاز) همان نوع از سرطان تومور اولیه میباشد. برای مثال، اگر سرطان پستان به استخوان گسترش یابد، سلولهای سرطانی در استخوانها در واقع سلولهای سرطانی پستان هستند. بیماری سرطان متاستاتیک سینه است، نه سرطان استخوان.
مراحل زیر برای سرطان سلول کلیوی استفاده میشود:
مرحله اول
در مرحله اول، تومور ۷ سانتی متر و یا کوچکتر است و تنها در کلیه قرار دارد.
مرحله دوم
در مرحله دوم، تومور بزرگتر از ۷ سانتیمتر است و تنها در کلیه قرار گرفته است.
مرحله سوم
در مرحله سوم، سرطان:
- در کلیه و در یکی از غدد لنفاوی نزدیک یافت میشود؛ یا
- در غده آدرنال و یا در لایهای از بافت چربی در اطراف کلیه و ممکن است در یکی از غدد لنفاوی اطراف هم یافت شود؛ یا
- در رگهای خونی اصلی کلیه و ممکن است یکی از غدد لنفاوی اطراف را دربرداشته باشد.
مرحله چهارم
در مرحله چهارم، سرطان گسترش یافته است به:
- فراتر از لایهای از بافت چربی در اطراف کلیه و ممکن است یکی از غدد لنفاوی اطراف را در بر داشته باشد؛ یا
- به ۲ یا بیشتر از گرههای لنفاوی نزدیک رسیده باشد؛ یا
- به ارگانهای دیگر مانند روده، لوزالمعده و یا ریهها رسیده باشد و ممکن است غدد لنفاوی اطراف را دربرداشته باشد.
عود سرطان سلول کلیوی
عود سرطان سلول کلیوی، سرطانی است که پس از درمان عود کرده (بازگشت دوباره) باشد. سرطان ممکن است سالها پس از درمان اولیه در کلیه و یا در سایر نقاط بدن بازگردد.
بررسی اجمالی درمان
نکات کلیدی برای این بخش
- انواع مختلف درمان برای بیماران مبتلا به سرطان سلول کلیوی وجود دارد.
پنج نوع درمان استاندارد استفاده میشود:
- جراحی
- پرتو درمانی
- شیمیدرمانی
- درمان بیولوژیک
- هدفدرمانی
انواع جدید درمان هستند که در کارآزماییهای بالینی آنها را آزمایش میکنند.
- پیوند سلولهای بنیادی
پیگیری آزمایشات ممکن است، لازم باشد.
انواع مختلف درمان برای بیماران مبتلا به سرطان سلول کلیوی وجود دارد.
انواع مختلف درمان در دسترس بیماران مبتلا به سرطان سلول کلیوی هستند. برخی از درمانها استاندارد میباشند (درمان در حال حاضر استفاده میشود)، و برخی از آنها که را در آزمایشهای بالینی آزمایش کردند. دوره درمان بالینی پژوهشی است به معنای کمک به بهبود درمانهای فعلی و یا اطلاعات مربوط به درمانهای جدید برای بیماران مبتلا به سرطان. هنگامیکه آزمایشهای بالینی نشان میدهد که درمانهای جدید بهتر از درمان استاندارد است، درمان جدید را میتوان بهعنوان درمان استاندارد استفاده کرد.
پنج نوع درمان استاندارد استفاده میشود:
جراحی
جراحی برای برداشتن بخشی یا تمام کلیه است که اغلب در درمان سرطان سلول کلیوی مورد استفاده قرار میگیرد. انواع عمل جراحی زیر ممکن است مورد استفاده قرار گیرد:
- نفرکتومی جزئی: عمل جراحی برای برداشتن سرطان در کلیه و برخی از بافتهای اطراف آن است. نفرکتومی جزئی ممکن است برای جلوگیری از توقف عملکرد کلیه انجام شود زیرا که کلیه دیگر آسیب دیده یا در حال حاضر حذف شده است.
- نفرکتومیساده: عمل جراحی برای برداشتن کلیه.
- رادیکال نفرکتومی: عمل جراحی برای حذف کلیه، غده آدرنال، بافتهای اطراف و، معمولاً گرههای لنفاوی نزدیک آن.
فرد میتواند با بخشی از کار یک کلیه هم زندگی کند، اما اگر هر دو کلیه حذف شوند و یا کار نکنند، شخص نیاز به دیالیز (روشی برای تمیز کردن خون با استفاده از دستگاه در خارج از بدن) و یا پیوند کلیه (جایگزینی با کلیه سالم که نیاز به اهدا دارد) خواهد داشت. پیوند کلیه ممکن است زمانی که این بیماری فقط در یک کلیه باشد و کلیه اهدایی موجود باشد، انجام شود. اگر بیمار باید برای اهدا کلیه صبر کند، در صورت نیاز روشهای درمانی دیگر داده میشود.
هنگامیکه عمل جراحی برای برداشتن سرطان امکانپذیر نمیباشد، برای کوچک شدن تومور درمانی به نام آمبولیزاسیون شریانی میتواند استفاده شود. یک برش کوچک ایجاد میشود و سوند (لوله نازک) را به رگهای خونی اصلی که جریان را به کلیه میروند، وارد میکنند. قطعات کوچک اسفنج ژلاتینی خاص از طریق کاتتر به داخل رگ تزریق میشود. اسفنجها جریان خون به کلیه را متوقف کرده و از گرفتن اکسیژن و دیگر مواد مورد نیاز برای رشد توسط سلولهای سرطانی جلوگیری میکنند.
حتی اگر پزشک بتواند تمام سرطانی که در زمان عمل جراحی دیده میشود را حذف کند، به برخی از بیماران ممکن است شیمیدرمانی یا پرتودرمانی پس از جراحی برای کشتن هر سلول سرطانی که مانده، داده شود. با توجه به این درمان پس از عمل جراحی، برای افزایش شانس درمان، آن را درمان کمکی مینامند.
پرتو درمانی
پرتودرمانی را در درمان سرطان استفاده میکنند که اشعه ایکس پرانرژی یا سایر انواع تشعشعات را برای کشتن سلولهای سرطانی و یا نگه داشتن آنها از رشد استفاده میکند. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد. پرتودرمانی خارجی با استفاده از دستگاه در خارج از بدن با ارسال تابش نسبت به محل سرطان. پرتودرمانی داخلی با استفاده از یک ماده رادیواکتیو در سوزن مهر و موم شده، دانهها، سیمها و یا کاتتر که بهطور مستقیم یا نزدیک به سرطان قرار میگیرد. روش درمان با تابش بستگی به نوع و مرحله سرطان تحت درمان دارد.
شیمیدرمانی
شیمیدرمانی در درمان سرطان داروهایی را برای جلوگیری از رشد سلولهای سرطانی استفاده میکند، که یا با کشتن سلول یا از طریق متوقف کردن آنها از تقسیم شدن کار میکنند. وقتی شیمیدرمانی از طریق دهان یا تزریق به داخل ورید یا عضله انجام شده است، داروها وارد جریان خون میشوند و میتوانند به سلولهای سرطانی در سراسر بدن (شیمیدرمانی سیستمیک) برسند. وقتی شیمیدرمانی بهطور مستقیم به ستون فقرات، اندام، یا حفره در بدن از جمله شکم قرار داده، داروها عمدتاً سلولهای سرطانی در آن مناطق (شیمیدرمانی منطقهای)را تحتتأثیر قرار میدهند. راه شیمیدرمانی که داده میشود بستگی به نوع و مرحله سرطان تحت درمان دارد. شیمیدرمانی ترکیبی درمان با بیش از یک مواد ضد سرطانی است.
درمان بیولوژیک
درمان بیولوژیک درمانی است که از سیستم ایمنی بدن بیمار در مبارزه با سرطان استفاده میکند. مواد ساخته شده توسط بدن و یا ساخته شده در آزمایشگاه استفاده میشود تا دفاع طبیعی بدن در برابر سرطان را تقویت کند، هدایت کند و یا بازگرداند. به این نوع درمان سرطان بیوتراپی یا ایمونوتراپیر نیز گفته میشود.
هدفدرمانی
هدفدرمانی از داروها یا مواد دیگری استفاده میکند که میتوانند در پیدا کردن و حمله به سلولهای سرطانی بدون آسیب رساندن به سلولهای طبیعی خاص عمل کنند. عوامل آنتی آنگیوژنیکی نوعی هدفدرمانی هستند که میتوانند برای درمان سرطان پیشرفته سلول کلیوی مورد استفاده قرار گیرند. آنها تشکیل تومور توسط رگهای خونی جلوگیری میکنند، باعث گرسنگی و توقف رشد و یا کوچک شدن تومورمیشوند.
انواع جدیدی از درمان هستند که در کارآزماییهای بالینی آنها را آزمایش میکنند.
پیوند سلولهای بنیادی
سلولهای بنیادی (سلولهای خونی نابالغ) از خون یا مغز استخوان یک اهدا کننده برداشته شده و از طریق تزریق به بیمار داده میشود. این سلولهای بنیادی دوباره القا شده به بدن در سلولهای خون رشد کرده و ترمیم میشوند.
آزمایشات پیگیری ممکن است لازم باشد.
برخی از آزمایشات است که برای تشخیص سرطان و یا برای پیدا کردن مرحله سرطان هستند ممکن است تکرار شوند. برخی از آزمایشات به منظور دیدن میزان خوبی درمان در حال کار انجام میشود. تصمیمگیری در مورد برای ادامه، تغییر، متوقف کردن و یا درمان ممکن است به نتایج حاصل از این آزمایشات بستگی داشته باشد. این مورد گاهی شروع دوباره عملیات نامیده میشود.
برخی از تستهای گاه به گاه بعد از درمان انجام میشوند. نتایج این آزمایش میتواند نشان دهد که اگر وضعیت شما تغییر کرده است و یا اگر سرطان عود (دوباره) کرده باشد. این آزمایشات را آزمایشات پیگیری یا چکآپ مینامند.
گزینههای درمانی برای سرطان سلول کلیوی
مرحله اول سرطان سلول کلیه
مرحله دوم سرطان سلول کلیوی
مرحله سوم سرطان سلول کلیوی
مرحله چهارم و عود سرطان سلول کلیوی
مرحله اول سرطان سلول کلیه
درمان مرحله اول سرطان سلول کلیوی میتواند شامل موارد زیر باشد:
- جراحی (نفرکتومیرادیکال، نفرکتومیساده، یا نفرکتومی جزئی).
- پرتودرمانی به عنوان درمان تسکینی برای تسکین علائم در بیمارانی که عمل جراحی را نداشته باشند.
- آمبولیزاسیون شریانی بهعنوان درمان تسکینی.
مرحله دوم سرطان سلول کلیوی
درمان مرحله دوم سرطان سلول کلیوی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- جراحی (نفرکتومیرادیکال، یا نفرکتومی جزئی).
- جراحی (نفرکتومی)، قبل یا بعد از پرتو درمانی.
- پرتو درمانی بهعنوان درمان تسکینی برای تسکین علائم در بیمارانی که عمل جراحی را نداشته باشند.
- آمبولیزاسیون شریانی بهعنوان درمان تسکینی.
مرحله سوم سرطان سلول کلیوی
درمان مرحله سوم سرطان سلول کلیوی میتواند شامل موارد زیر باشد:
- جراحی (رادیکال نفرکتومی). رگهای خونی کلیه و برخی از غدد لنفاوی نیز ممکن است، حذف شوند.
- آمبولیزاسیون شریانی بعد از جراحی (رادیکال نفرکتومی).
- پرتودرمانی به عنوان درمان تسکینی برای از بین بردن علائم و بهبود کیفیت زندگی.
- آمبولیزاسیون شریانی به عنوان درمان تسکینی.
- جراحی (نفرکتومی) بهعنوان درمان تسکینی.
- پرتودرمانی قبل یا بعد از عمل نفرکتومی رادیکال.
- مرحله چهارم و عود سرطان سلول کلیوی
درمان مرحله چهارم و عود سرطان سلول کلیوی شامل موارد زیر میباشد:
- هدفدرمانی به تنهایی و یا بعد از درمان بیولوژیک.
- درمان بیولوژیک به تنهایی و یا بعد از عمل نفرکتومی برای کاهش اندازه تومور.
- آمبولیزاسیون شریانی بهعنوان درمان تسکینی برای از بین بردن علائم و بهبود کیفیت زندگی
- پرتودرمانی بهعنوان درمان تسکینی برای از بین بردن علائم و بهبود کیفیت زندگی
- جراحی (نفرکتومی) بهعنوان درمان تسکینی.
- جراحی (نفرکتومی)، رادیکال با یا بدون برداشتن سرطان از مناطق دیگر که در آن گسترش یافته است.