تب، تعریق و گر گرفتگی

تب، تعریق و گر گرفتگی

Fever, sweat , and Hot Flashes

مقدمه:

این مطالب و سایر اطلاعات موثق درمورد درمان سرطان، غربالگری، پیشگیری و مراقبت‌های حمایتی ، از طریق پایگاه علمی، پزشکی و آموزشی مؤسسه تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان در دسترس است.

تب به معنای بالا رفتن دمای بدن بیش‌تر از حد معمول است. در فرد مبتلا به سرطان، تب معمولاً به دلیل عفونت، تومور، واکنش به دارو یا واکنش به تزریق خون رخ می‌دهد. تعریق نوعی روش کاهش دمای بدن از طریق دفع گرما از پوست است. در بیماران مبتلا به سرطان تعریق ممکن است به تب، تومور یا درمان سرطان مربوط باشد.

گر گرفتگی نیز باعث تعریق بیش از حد می‌شود و در دوران یائسگی طبیعی یا در بیمارانی که تحت معالجه سرطان پستان یا سرطان پروستات هستند رخ می‌دهد. در این بخش علل و روش‌های درمان تب، تعریق و گر گرفتگی شرح داده می‌شود.

تب

نگاه اجمالی

توضیحات و علت‌ها

ارزیابی

درمان

روش‌های عمومی درمان برای تسکین تب

نگاه اجمالی:

دمای طبیعی بدن انسان در طی هر دوره ۲۴ ساعته براساس یک الگوی مشخص تغییر می‌کند. بدن در هنگام صبح و قبل از طلوع آفتاب کم‌ترین و در بعداز ظهر بالاترین دما را دارد.

دمای طبیعی بدن به‌وسیله فعالیت‌های کنترل دما در بدن که بین اتلاف گرما و تولید گرما تعادل ایجاد می‌کند برقرار می‌شود.

افزایش غیر عادی دمای بدن معمولاً ناشی از‌هایپرترمیا(Hyperthermia) یا تب است.

هایپرترمیا به دلیل از کار افتادگی فعالیت‌های کنترل دمای بدن رخ می‌دهد. در تب، بخش‌های کنترل‌کننده دما در بدن به درستی کار می‌کنند، ولی دمای بدن هنگام واکنش بدن به مواد شیمیایی میکروارگانیزم‌هایی که باعث عفونت می‌شوند، یا در زمان فعالیت بدن برای از بین بردن میکروارگانیزم‌های مضر نظیر باکتری‌های یا ویروس‌ها بالا می‌رود.

سه مرحله برای تب وجود دارد.

در مرحله اول، بدن دمای خود را تا سطح جدیدی افزایش می‌دهد. این کار به‌وسیله منقبض کردن رگ‌های خونی در پوست و انتقال خون از سطح پوست به بخش‌های داخلی انجام می‌شود. این روند به حفظ گرما کمک می‌کند. در این حالت پوست سرد می‌شود، انقباض ماهیچه‌ها باعث لرز می‌شود و بدن گرمای بیش‌تری تولید می‌کند. تلاش بدن برای حفظ و تولید گرما تا زمان رسیدن به دمای بالاتر ادامه پیدا می‌کند.

در مرحله دوم، تولید و اتلاف گرما برابر است، لرز متوقف می‌شود و بدن به درجه بالاتری از دما می‌رسد.

در مرحله سوم، دمای بدن به سطح عادی کاهش می‌یابد. در این روند بدن با انبساط رگ‌های خونی در بدن و انتقال خون از بخش‌های داخلی به سطح پوست گرمای اضافی را از دست می‌دهد. فرد عرق می‌کند و این تعریق به سردسازی بدن او کمک می‌کند.

تأثیرات مضر تب بر افراد مسن یا خیلی جوان بیش‌تر است. در افراد مسن مرکز تنظیم‌کننده دمای هیپوتالاموس به خوبی کار نمی‌کند و افزایش دمای بدن به بیش‌تر از حد معمول باعث ضربان قلب نامنظم، کاهش جریان خون، تغییر در توانایی فکر کردن به‌طور واضح یا نارسایی قلبی می‌شود. کودکان ۶ ماهه تا ۶ ساله نیز معمولاً به دلیل تب دچار تشنج می‌شوند.

توضیحات و علت‌ها:

علل اصلی تب در بیماران سرطانی عفونت‌ها، تومورها، واکنش به داروها یا تزریق خون و بیماری پیوند علیه میزبان (GVHD (Graft Versus Host Disease است.

بیماری پیوند علیه میزبان (GVHD (Graft Versus Host Disease هنگامی بروز می‌کند که مغز استخوان یا سلول بنیادین جوان پیوند زده شده (Peripheral Stem Cells) به بافت بیمار حمله کنند.

عفونت یکی از علت‌های رایج تب در بیماران سرطانی است و ممکن است باعث مرگ شود. سلول‌های تومور مواد مختلفی را تولید می‌کنند که باعث تب می‌شود. طیف گسترده‌ای از داروها هم باعث تب می‌شوند که در این میان می‌توان به داروهای شیمی‌درمانی، اصلاح کننده‌های پاسخ زیست‌‌شناختی و آنتی‌بیوتیک‌هایی نظیر وانکومیسین (Vancomycin) و امفوتریسین (Amphotericin) اشاره کرد.

علل دیگر تب در بیماران سرطانی شامل قطع مصرف دارو، سندروم نورولپتیک بدخیم (Neuroleptic Malignant Syndrome)، انسداد مثانه، روده یا کلیه و انسداد شریان به وسیله تکه‌های تومور است.

مشکلات پزشکی دیگری که همزمان با سرطان رخ می‌دهند مانند لخته‌های خون، اختلالات بافت همبند و سکته یا خونریزی سیستم عصبی مرکزی نیز از علت‌های تب هستند.

ارزیابی:

پزشک برای تعیین علت تب، در مورد مشکلات پزشکی گذشته سؤالاتی می‌پرسد، همه داروهایی را که بیمار مصرف می‌کند بررسی می‌کند و معاینات فیزیکی کاملی انجام می‌دهد.

بیمارانی که مشکوک به داشتن عفونت هستند، مخصوصاً افراد مبتلا به نوتروپنی (Neutropenia) (کمبود گلبول‌های سفید خون) و تب، تحت بررسی بسیار دقیق پوست، حفره‌های بدن ( دهان، گوش‌ها، بینی، گلو، مجرای خروجی مثانه، واژن، مقعد)، محل‌های فرو رفتن سوزن، محل‌های انجام بیوپسی، چین خوردگی‌های پوست (زیر پستان‌ها، زیر بغل یا کشاله ران) قرار می‌گیرند.

دندان‌ها، لثه‌ها، زبان، بینی، گلو و سینوس‌ها به دقت معاینه می‌شوند. لوله تعبیه شده در رگ‌ها یا شریان‌ها و یا سایر لوله‌های تعبیه شده در بدن، مانند لوله‌های شکمی، از منابع رایج عفونت هستند.

از بیمار ادرار، خلط و نمونه خون برای بررسی علائم عفونت می‌گیرند. بیماران مبتلا به نوتروپنی ممکن است علائم رایج عفونت را نداشته باشند به همین دلیل باید مکررا تحت معاینه قرار بگیرند.

درمان:

علائم تب در بیمار مبتلا به سرطان خیلی ضعیف شده شامل خستگی، درد عضلانی، تعریق و لرز است. روش‌های درمانی برای مهار تب شامل روش‌هایی برای معالجه علت زیر بنایی (اصلی)، تزریق مایعات درون وریدی پشتیبانی تغذیه‌ای و اقدامات دیگر برای فراهم آوردن آسایش و راحتی برای بیمار است. درمان‌های خاص با توجه به مرحله سرطان و اهداف بیمار برای مراقبت تعیین می‌شود. مثلاً، بعضی از بیماران که در حال احتضار تصمیم می‌گیرند که برای علت اصلی بیماری‌هایی از قبیل ذات‌الریه یا عفونت‌های دیگر تحت درمان تهاجمی قرار نگیرند ولی از امکانات رفاهی برای حفظ کیفیت زندگیشان برخوردار باشند.

بعضی از بیماران استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها را برای تسکین علائمی نظیر سرفه، تب یا تنگی نفس که به دلیل عفونت رخ می‌دهد انتخاب می‌کنند.

از آنتی‌بیوتیک می‌توان برای معالجه تب ناشی از عفونت استفاده کرد. داروها و رژیم‌های آنتی‌بیوتیک‌درمانی برای درمان عفونت‌های قارچی تجویز می‌شوند.

تب ناشی از تومور معمولاً با درمان‌های استاندارد هر نوع خاص از سرطان درمان می‌شود؛ در صورتی‌که شیوه درمان مفید نباشد یا مدت زمان زیادی برای تأثیر درمان لازم باشد و یا اینکه درمانی در دسترس نباشد، پزشک داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی را تجویز می‌کند.

گاهی تب به دلیل واکنش نسبت به داروهایی است که برای درمان سرطان یا پیشگیری از عفونت تجویز شده‌اند. داروهایی که به‌عنوان عوامل ایجادکننده تب شناخته شده‌اند عبارتند از، اصلاح‌کننده‌هایپاسخ زیست شناختی، امفوتریسین بی (Amphotericin B,) و بلئوموسین (Bleomycin).

تب ناشی از دارو معمولاً با توقف مصرف دارویی که تب را ایجاد کرده است درمان می‌شود.

هنگامی‌که یک اصلاح کننده پاسخ زیست شناختی، نوع خاصی از داروی شیمی‌درمانی یا آنتی‌بیوتیک‌ها عامل تب باشند، پزشک به‌وسیله تغییر در نوع، چگونگی اعمال، مقدار مصرف یا تعداد دفعات مصرف دارو، تب را کنترل می‌کند.

استامینوفن، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و استروئید‌ها نیز قبل از مصرف داروهایی که باعث تب می‌شوند، برای بیمار تجویز می‌شود. از مپریدین نیز برای متوقف کردن لرز ناشی از تب مرتبط با دارو استفاده می‌شود.

سندروم نورولپتیک بدخیم یک واکنش نادر، ولی گاهی اوقات مرگبار، به داروهایی است که برای معالجه مشکلات روانی، هذیان، حالت تهوع و استفراغ برای بیمار تجویز می‌شود. از جمله علائم این سندروم می‌توان به تب، سفتی عضلات، گیجی، از دست دادن کنترل روی عملکردهای بدن و افزایش تعداد گلبول‌های سفید خون اشاره کرد. یک بیمار مبتلا به هذیان که با دارو بهتر نشده است باید برای بررسی وجود این سندروم تحت معاینه قرار گیرد.

درمان این سندروم شامل متوقف کردن دارو، معالجه علائم بیماری و گاهی اوقات استفاده از داروهای دیگر است.

در بیماران سرطانی که تب به دلیل واکنش به محصولات خونی (به‌عنوان مثال تزریق خون) به‌وجود آید خارج کردن گلبول‌های سفید خونی که باید تزریق شود یا در معرض پرتو قرار دادن  فرآورده‌های خونی قبل از تزریق به بیمار می‌تواند واکنش را کم کند.

همچنین احتمال بروز تب به دلیل دریافت محصولات خونی را می‌توان با تجویز استامینوفن یا آنتی‌هیستامین قبل از تزریق خون به بیمار کاهش داد.

روش‌های عمومی درمان برای تسکین تب (General Treatment to relieve fever)همراه با درمان علل زیر بنایی بروز تب، اقدامات فراهم آورنده راحتی نیز می‌تواند در تسکین ناراحتی که همراه با تب، لرز و تعریق به‌وجود می‌آید مفید و مؤثر باشد.

وقتی بیمار تب دارد، دادن مقدار زیادی مایعات، خارج کردن لباس‌های اضافی و حمام کردن یا شستن بدن او با اسفنج و آب ولرم باعث تسکین بیمار می‌شود.

در طی دوره لرز، برای راحتی بیمار ملافه‌های گرم خشک را جایگزین ملافه‌های خیس کرده دمای اتاق را تنظیم کنید.

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی یا استامینوفن نیز برای تسکین علائم بیماری تجویز می‌شوند. آسپرین در کاهش تب مفید است، ولی این دارو برای بیماران مبتلا به لنفوم هوچکین و بیمارانسرطانی که در معرض خطر کاهش تعداد پلاکت‌های خون هستند باید با احتیاط مصرف شود. آسپرین برای کودکان مبتلا به تب تجویز نمی‌شود زیرا خطر سندروم ری (Reye syndrome) وجود دارد.

• تعریق
• نگاه اجمالی
• علت‌ها
• درمان
• عرق کردن
• گر گرفتگی
• روش‌های عمومی درمان برای تسکین علائم بیماری

نگاه اجمالی:

عرق از غدد عرق در پوست تولید می‌شود. عرق کردن به خنک کردن بدن کمک می‌کند و هنگام بیماری یا تب، قرار گرفتن در یک محیط گرم، ورزش کردن یا گر گرفتگی دوران یائسگی رخ می‌دهد.

اغلب بیماران مبتلا به سرطان پستان و سرطان پروستات، گر گرفتگی‌های متوسط تا شدید گزارش کرده‌اند.

گر گرفتگی‌های ناراحت‌کننده کم‌تر رایج هستند و به تدریج با گذشت زمان در بیش‌تر زنانی که در دوران پس از یائسگی هستند و سرطان پستان ندارند کاهش پیدا می‌کند.

گر گرفتگی در بیش‌تر مردان مبتلا به سرطان پروستات که برای برداشتن بیضه‌ها جراحی انجام داده‌اند یا کسانی که داروهایی برای متوقف کردن تولید تستوسترون (Testosterone) بیضه‌ها مصرف کرده‌اند رخ می‌دهد.

علت‌ها:

تعریق در بیماران سرطانی، با تومور، درمان سرطان یا دیگر مشکلات پزشکی غیرمرتبط با سرطان ارتباط دارد. تعریق از علائم معمول در انواع خاصی از تومورها نظیر لنفوم هوچکین، فئوکروموسیتوما(Pheochromocytoma) یا تومورهای موجود در سیستم عصبی و سیستم غدد درون‌ریز است.

از علت‌های دیگر تعریق می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• تب
• یائسگی زنان (یائسگی طبیعی، برداشتن تخمدان‌ها به‌وسیله جراحی، یا آسیب رسیدن به تخمدان‌ها به دلیل شیمی‌درمانی، پرتودرمانی یا هورمون‌درمانی)
• یائسگی مردان (خارج کردن بیضه‌ها با جراحی یا هورمون‌درمانی)
• داروهایی نظیر تاموکسیفن، باز دارنده‌های اروماتاز، داروهای مخدر، داروهای ضد افسردگی و استروئیدها
• مشکلاتی در هیپوتالاموس در مغز
• اختلالات تعریق
• درمان‌ها:

تعریق:

درمان تعریق ناشی از تب، در جهت درمان علت زیر بنایی بروز تب انجام می‌شود. (برای اطلاعات بیش‌تر به بخش درمان تب مراجعه کنید). تعریق ناشی از تومور معمولاً با درمان تومور مهار می‌شود.

گر گرفتگی:

گر گرفتگی مرتبط با یائسگی طبیعی یا وابسته به درمان را می‌توان به‌صورت مؤثری با استفاده از جایگزین استروژن مهار کرد.

بسیاری از زنان نمی‌توانند از جایگزین استروژن استفاده کنند (مثلاً زنان مبتلا به سرطان پستان). درمان جایگزین هورمون که از ترکیب استروژن با پروژسترون استفاده می‌کند خطر ابتلا به سرطان پستان یا عود آن را افزایش می‌دهد. پژوهش‌های انجام شده بر داروهای غیر استروژن برای درمانگر گرفتگی به این نتیجه رسیده‌اند که تأثیر بسیاری از آنها به خوبی استروژن نیست یا عوارض جانبی ناخواسته‌ای دارند.

مؤثرترین آنها عبارتند از مگسترول (Megestrol) (دارویی مشابه با پروژسترون) و انواع خاصی از داروهای ضد افسردگی از جمله ونلافاکسین(Venlafaxine) ؛ لازم است

بدانید بعضی از داروهای ضد افسردگی عملکرد دیگر دارو‌ها، نظیر تاموکسیفن، در بدن را تغییر می‌دهند.

تأثیر سویا و بلک کوسن(Black Cohosh) در تسکین گر گرفتگی اثبات شده است. ویا حاوی مواد مشابه با استروژن است و اثر سویا بر رشد سرطان یا عود آن شناخته شده نیست.

بررسی‌ها این‌طور نشان داده‌اند که آموزش تمدد اعصاب ناراحتی ناشی از گر گرفتگی را در زنانی که در مرحله پس از یائسگی هستند و وضعیت سلامتی عمومی آنها مناسب است کاهش می‌دهد.

درمان گر گرفتگی در مردان شامل استفاده از استروژن، پروژسترون، داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج است.

نوع خاصی از هورمون‌ها (نظیر استروژن) می‌تواند باعث رشد بعضی از سرطان‌ها شود. تأثیر استفاده از هورمون بر رشد سرطان پروستات در دست بررسی است.

روش‌های عمومی درمان برای تسکین علائم:

روش‌های متعدد دیگری هم برای تسکین تعریق وجود دارند مانند پوشیدن لباس‌های نخی و گشاد، استفاده از پنکه و تمرین‌های رفتاری مانند آرام‌سازی (relaxation).