بروکلی
نام علمی: Brassica Oleraceae Italica
توصیف
بروکلی یکی از سبزیجات خانواده کلم است که آروگولا (Arugula)، گلکلم، کلمپیچ، باک چوی (Bok Choy)، خردل برگی (Mustard Greens)، تربچه، شلغم، کرفس باتلاقی (آب تره یا شاهی آبی)، شلغم روغنی (شلغم بیابانی)، و کلم بروکسل (کلم فندقی، کلم غنچهای) هم به این خانواده تعلق دارند. بروکلی با خوشههای متراکم غنچههای گل سبز کمرنگ خود شناخته میشود.
شرح کلی خواص بروکلی
بروکلی حاوی مواد شیمیایی خاصی است که امکان دارد خطر سرطان روده بزرگ و راست روده و سرطانهای دیگر را کاهش دهد، گرچه مشخص نیست کدامیک از مواد موجود در آن احتمالاً مسئول این اثرات محافظتکننده میباشد. گرچه تحقیقات در مورد بروکلی ادامه دارد، در حال حاضر بهترین راهنمایی برای کاهش دادن خطر سرطان این است که سبزیجات بسیار متنوعی مصرف شود. گنجاندن بروکلی بهعنوان بخشی از یک رژیمغذایی متوازن اقدامیمنطقی میباشد.
مصرف بروکلی را چگونه تبلیغ میکنند
بروکلی بهعنوان منبع خوب مواد مغذی به حساب میآید، زیرا از نظر موجودی ویتامین C، کاراتنوییدها (مواد شبه ویتامین A)، فیبر، کلسیم، و فولات غنی میباشد. بروکلی منبع بسیاری از مواد شیمیایی گیاهی (فیتوکمیکال یا Phytochemicals) هم میباشد که شاید ویژگیهای ضدسرطانی داشته باشند. بهعنوان مثال، بروکلی حاوی چند ماده به نام ایزوتیوسیانات است، از جمله سولفو رافان و ایندول– ۳ – کاربینول (I3C) که در سالهای اخیر آنها را بهعنوان عوامل احتمالی ضدسرطان تبلیغ کردهاند. در مطالعات اولیهای که به عمل آمده است، مشخص شده که امکان دارد این مواد بهعنوان آنتیاکسیدان عمل کنند و شاید آنزیمهای سمزدای موجود در بدن را تقویت نمایند. در برخی از مطالعات، این نکته هم عنوان شده که شاید این مواد سطح استروژن موجود در بدن را تغییر دهند، که امکان دارد این کار بر خطر سرطان پستان تأثیر گذارد.
ترکیب شیمیایی بروکلی و دیگر سبزیجات خانواده چلیپاییان پیچیده است، و این امر تعیین ماده یا ترکیبی از مواد که احتمالاً از بدن در برابر سرطان محافظت میکنند را مشکل میسازد. شاید بهترین راه بهدست آوردن اجزای ضروری این باشد که مواد غذایی بسیار متنوعی را مصرف نماییم که از گیاهان تهیه میشود.
برخی از محققان عنوان میکنند که امکان دارد مصرف مقدار اندکی از جوانههای بروکلی به اندازه مصرف مقدار زیادی از گیاه بروکلی بالغ برعلیه خطر سرطان مؤثر واقع شود. ما از هیچ آزمایش بالینی که در تأیید این ادعا برروی انسان صورت گرفته باشد مطلع نیستیم.
نحوه مصرف بروکلی
بروکلی را میتوان بهصورت خام مصرف نمود یا آن را به طرق مختلف پخت. در اکثر خواربارفروشیها و فروشگاههای مواد غذایی ارگانیک، بروکی را بهصورت تازه یا منجمد میفروشند. در صورتی بیشترین مقدار از مواد مغذی بروکلی حفظ میماند که آن را بهصورت خام مصرف کنند. پختن بروکلی مقداری از فوائد آن را کاهش میدهد، زیرا به نظر میآید برخی از مواد ضدسرطان موجود در بروکلی در اثر حرارت از بین میروند.
برخی از مواد موجود در بروکلی، مانند ایندول – ۳ – کاربینول، به شکل قرص بهعنوان مکملهای غذایی در دسترس میباشند.
تاریخچه مصرف بروکلی در ارتباط با سرطان بیش از ۲۰۰۰ سال است که بروکلی کشت میشود، اما تنها از دهه ۱۹۲۰ میلادی این محصول بهصورت تجاری در ایالات متحده تولید شده است. امروزه، بیش از ۹۰% بروکلی تولید شده در ایالات متحده در کالیفرنیا کشت میشود، اما در دیگر بخشهای این کشور هم این محصول را تولید میکنند.
تقریباً دو دهه قبل، محققان برای اولین بار عنوان کردند که شاید رژیمهای غذایی غنی از نظر سبزیجات خانواده چلیپاییان (گروهی از گیاهان شامل گلکلم، کلم، بروکلی، و کلم فندقی یا کلم بروکسل) با کمتر شدن خطر سرطان ارتباط داشته باشند. اما تنها در دهه ۱۹۹۰ میلادی بود که برخی از مواد شیمیایی موجود در بروکلی بهعنوان موادی شناسایی شدند که شاید پیشگیری کننده سرطان باشند. در سال ۱۹۹۷، نتایج حاصل از مطالعهای به چاپ رسید که در آن گفته شد در جوانه بروکلی، در مقایسه با گیاه بالغ، سطوح بالاتری از یکی از این مواد وجود دارد.
چه شواهدی در دست است؟
به نظر میآید رژیمهای غذایی غنی از نظر سبزیجات خانواده چلیپاییان با کمتر شدن خطر انواع خاصی از سرطان مرتبط باشند. در یک مطالعه مبتنی بر جمعیت (Population Based Study) مشخص شد در افرادی که از رژیمهای غذایی غنی ازنظر لوتیین استفاده میکنند (لوتیین ماده شیمیایی شبه ویتامین A است که از سبزیجاتی مانند بروکلی، اسفناج، و کاهو بهدست میآید)، موارد بروز سرطان روده بزرگ کمتر است. مطالعهای مشابه حاکی از آن بود که به نظر میآید خطر سرطان مثانه در افرادی کمتر باشد که سبزیجات خانواده چلیپاییان مصرف میکنند، اما در مطالعه مشابهای که در مورد افراد سیگاری به عمل آمد چنین فایدهای مشاهده نشد. مطالعات اخیر حاکی از آن است که شاید تأثیر بروکلی، و سبزیجات مرتبط به آنکه به خانواده چلیپاییان تعلق دارند، بر خطر سرطان تا حدی به واریاسیون (تغییرات) موروثی در آنزیمهای متابولیکی خاص بستگی داشته باشد. بهعنوان مثال، هنگامیکه افراد دارای انواع خاصی از آنزیم گلوتاتیون S- ترانسفراز از رژیمغذایی غنی از نظر سبزیجات خانواده چلیپاییان استفاده میکنند، خطر سرطان ریه در آنها کاهش مییابد. برای روشن کردن این نتایج باید آزمایشات بالینی تصادفی سازی شده صورت گیرد.
مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی حاکی از آن است که امکان دارد موادی خاص که در بروکلی وجود دارند دارای ویژگیهای ضدسرطانی باشند. در این نوع مطالعات، اثرات مفید احتمالی را عنوان میکنند، اما دلیلی ارائه نمیدهند که بتوان در انسان چنین تأثیراتی را بهدست آورد.
مطالعات بیشتری باید صورت گیرد تا مشخص شود که آیا امکان دارد ویژگیهای احتمالی ضدسرطانی موجود در انسان هم مفید واقع شود. برخی از مطالعات حاکی از آن بوده است که شاید سولفورافان، مادهای که در جوانههای بروکلی در غلظتهای بسیار بالاتر از گیاه بالغ بروکلی وجود دارد، یک عامل قوی در پیشگیری از سرطان باشد. برخی از محققان عنوان کردهاند که شاید خوردن مقادیر اندکی از جوانه بروکلی به اندازه مصرف مقادیر بسیار بیشتری از گیاه بالغ بروکلی در کاهش دادن خطر سرطان مؤثر باشد. ما از هیچ آزمایشات بالینی که برای تأیید این ادعا صورت گرفته باشد مطلع نیستیم.
تصور میشود سولفورافان بدن را تحریک میکند سطوح بالاتری از آنزیمهایی را تولید کند که از بدن در برابر مواد شیمیایی سرطانزا محافظت میکنند. در یکی از مطالعات به عمل آمده مشخص شد در حیوانات آزمایشگاهی که به آنها سولفورافان میدادند تکامل تومور پستان به میزان قابل ملاحظهای کاهش مییابد. در دیگر مطالعات آزمایشگاهی مشخص شده است که امکان دارد سولفورافان به حفاظت از بدن در برابر سرطانهای پروستات، روده بزرگ، لوزالمعده، و دیگر انواع سرطان کمک کند. برخی از مطالعات حاکی از آن هم بودهاند که شاید اینماده به درمان بعضی از انواع سرطان کمک کند. برای تأیید این یافتهها، باید تحقیقات بیشتری برروی حیوانات و انسان صورت گیرد.
به نظر میآید ماده دیگری در بروکلی وجود دارد، یعنی ایندول – ۳ – کاربینول (I3C)، که سطح استروژن را تغییر میدهد و همچنین امکان دارد سطح آنزیمهای محافظت کننده در بدن را بالا ببرد. در چند مطالعه در مورد سلولهای سرطانی که در آزمایشگاه در داخل دیش یا فلاسک رشد میکردند مشخص شد که امکان دارد این ماده رشد سلولهای سرطان پستان و سرطان پروستات و سرطانهای دیگر را کند یا متوقف سازد. در تعدادی از آزمایشات اولیه در حیوانات هم نتایج مشابهای بهدست آمده است. در مطالعات محدودی که روی انسان انجام شده است مشخص شده که شاید این ماده از تکامل تودههای (Growths) پیش سرطانی در گردن رحم، و همچنین از رشد تودههایی موسوم به پاپیلوم در گلو، پیشگیری کند. در اینجا هم، مطالعات گستردهتری باید صورت گیرد تا فوائد احتمالی I3C بر ضدسرطان مشخص شود.
دانشمندان هشدار میدهند که گرچه به نظر میآید بروکلی بهعنوان یک ماده غذایی عالی برای پیشگیری سرطان نوید بخش باشد، نمیتوان تنها نتایج این گونه مطالعات را در نظر گرفت. اثرات ضدسرطانی هیچ ماده غذایی واحدی را نمیتوان بدون در نظر گرفتن آن بهعنوان بخشی از مجموعه غذایی بزرگتر درک نمود. بهعنوان مثال، هنوز مشخص نیست که آیا مواد شیمیایی گیاهی موجود در بروکلی به خودی خود فوائدی دارند یا اینکه این ویتامین C، بتا کاروتن، فولات، و دیگر ترکیبات هستند که، با عمل کردن با هم و در مقادیر مناسب، احتمالاً از افراد در برابر سرطان محافظت میکنند.
رژیمغذایی متوازنی که شامل ۵ وعده (پرس) میوه و سبزی در روز و همراه با غذاهایی از منابع متنوع گیاهی مانند میوههای آجیلی، دانهها، غلات سبوس نگرفته، و لوبیا است، احتمالاً برای سلامتی انسان مفیدتر از خوردن مقدار زیادی از یک نوع غذا میباشد.
آیا مشکلات یا عوارض احتمالی وجود دارد؟
این فرآورده بهعنوان مکمل غذایی به فروش میرسد. برخلاف دارو (که پیش از کسب مجوز فروش باید تست شود)، شرکتهایی که مکملهای غذایی تولید میکنند مجبور نیستند برای سازمان دارو و غذا ثابت کنند مکملهای آنها بیخطر یا مؤثر است، به شرط آن که ادعا نکنند مکملهای آنها میتوانند از بیماری خاصی پیشگیری نمایند یا آن را مداوا یا درمان کنند.
ممکن است برخی از این گونه فرآوردهها حاوی مقداری از گیاه یا مادهای نباشند که برروی برچسب نوشته میشود، و امکان دارد بعضی از آنها شامل مواد دیگر (آلایندهها) باشند. شاید مقدار واقعی موجود در هر دوز بین برندها یا حتی بین مجموعههای (بچهای) مختلف یک برندمتفاوت باشد.
اکثر این گونه مکملها تست نشدهاند تا مشخص شود که آیا با داروها، مواد غذایی، یا گیاهان و مکملهای دیگر بر هم کنش دارند. گرچه امکان دارد تعدادی گزارش از بر هم کنشها و اثرات مضر به چاپ برسد، در اغلب موارد مطالعات کامل درباره برهم کنشها و اثرات در دسترسنمیباشد. به دلیل این محدودیتها، تمام اطلاعاتی که درباره اثرات سوء و برهم کنشها در زیر میآید را باید ناقص به حساب آورد.
معمولاً خوردن بروکلی و جوانه بروکلی بیخطر است. چون بروکلی از نظر موجودی فیبر غنی است، امکان دارد خوردن مقادیر زیاد آن باعث ایجاد گاز شود. افراد مبتلا به اسهال و برخی از دیگر مشکلات روده بزرگ، باید مقدار محدودی غذاهای پر فیبر بخورند یا از خوردن این نوع غذاها اجتناب کنند. احتمال تحریک کننده بودن بروکلی خام، مخصوصاً در کسانی که ناراحتیهای خاص رودهای دارند، شاید بیشتر باشد. تنها به این نوع رژیمغذایی متکی بودن و اجتناب کردن از، یا به تأخیر انداختن، مراقبت پزشکی مربوط به درمان سرطان، امکان دارد پیامدهای بهداشتی خطرناکی دربرداشته باشد.