اطلاعات مربوط به ضررهای کشیدن سیگار و فواید بهداشتی ترک آن
نکات مهم
|
۱. آیا دود توتون شامل مواد شیمیایی مضر است ؟
بله. دود توتون شامل موادی شیمیایی است که هم برای سیگاریها و هم برای غیرسیگاریها خطرناک میباشد. استنشاق حتی اندکی دود توتون هم ممکن است مضر باشد.
از بیش از ۷۰۰۰ ماده شیمیایی موجود در دود توتون، میدانیم دست کم ۲۵۰ ماده، از جمله سیانید هیدروژن و مونوکسید کربن و آمونیاک، مضر هستند.
در بین ۲۵۰ ماده شیمیایی شناخته شده مضری که در دود توتون وجود دارد، دست کم ۶۹ ماده میتوانند باعث ایجاد سرطان بشوند. این مواد شیمیایی سرطانزا شامل مواد زیر هستند:
- آرسنیک
- بنزن
- برلیم (فلزی سمی)
- ۱،۳- بوتادین (که گازی خطرناک است)
- کادمیم (فلزی سمی)
- کروم (عنصری فلزی)
- اکسید اتیلن
- نیکل ( عنصری فلزی)
- پولونیم-۲۱۰ (عنصر شیمیایی رادیواکتیو)
- وینیل کلراید
گمان میرود دیگر مواد شیمیایی سمی موجود در دود توتون، از جمله مواد شیمیایی زیر، باعث ایجاد سرطان میشوند:
- فرمالدهید
- بنزو] a [ پیرن
- تولوئن
۲. برخی از مشکلات بهداشتی که در اثر کشیدن سیگار ایجاد میشوند
سیگار کشیدن تقریباً به تمام اندامهای بدن صدمه میزند و سلامتی کلی شخص را کاهش میدهد. میلیونها آمریکایی به مشکلات بهداشتی ناشی از کشیدن سیگار دچارهستند.
کشیدن سیگار یکی از علل اصلی ایجاد سرطان و مرگ ناشی از سرطان است و باعث به وجود آمدن سرطانهای ریه، مری، حنجره، گلو، کلیه، مثانه، لوزالمعده، معده، و گردن رحم، و همچنین لوسمی میلوئیدی حاد میشود.
کشیدن سیگار باعث بیماریهای قلبی، آنوریسم آئورتی (برآمدگی به شکل بادکنک در یکی از شریانهای قفسه سینه)، بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD یا Chronic Obstructive Pulmonary Disease یا برونشیت مزمنو آمفیزم یا هوای میان بافتی)، آسم، شکستگی قسمت بالایی ران، و آب مروارید میشود. در افرادی که سیگار میکشند، خطر دچار شدن به ذاتالریه و دیگر عفونتهای مجاری تنفسی بیشتر است.
در زن بارداری که سیگار میکشد، خطر زایمان بسیار زودهنگام و پایین بودن غیرطبیعی وزن کودکی که به دنیا میآید افزایش مییابد. در زنانی که در طول بارداری سیگار میکشند، خطر مرگ کودکان در اثر سندروم مرگ ناگهانی شیرخواران (SIDS یا Sudden Infant Death Syndrome) بیشتر است. در مردانی که سیگار میکشند، خطر ایجاد اختلال در عملکرد نعوظ افزایش مییابد.
افراد سیگاری، از هر گروه سنی که باشند، میتوانند خطر بیماریها، از جمله سرطان، را با ترک سیگار کاهش دهند.
۳. دود توتون چه خطراتی برای افراد غیر سیگاری دارد؟
دود توتون دست دوم (که آن را دود توتون محیط زیستی، سیگار کشیدن غیرعمدی، و سیگار کشیدن غیرفعال هم مینامند)، ترکیبی است از دود حاصل از «انتهای روشن»(“Sidestream”) فرآوده توتون (دودی که در اثر سوختن فرآورده توتون متصاعد میشود) و دود «غالب» (Mainstream””) (دودی که شخص سیگاری بیرون میدهد) دود توتون دست دوم را بهعنوان مادهای طبقهبندی کردهاند که مشخص شده برای انسان سرطانزا (کارسینوژن) است. استنشاق دود دست دوم باعث ایجاد سرطان ریه در بزرگسالان غیرسیگاری میشود.
دود دست دوم در بزرگسالان و کودکان غیرسیگاری باعث ایجاد بیماری و مرگ زودرس میشود. تخمین زدهاند که امکان دارد قرار گرفتن در معرض دود دست دوم خطر بیماری قلبی را به میزان ۲۵ تا ۳۰ درصد افزایش دهد. زنان بارداری که در معرض دود دست دوم قرار میگیرند، با خطر به دنیا آوردن کودکی با وزن بدن پایین مواجه هستند. در کودکانی که در معرض دود دست دوم قرار میگیرند، خطر، عفونت گوش، سرماخوردگی، ذاتالریه، برونشیت، و آسم حادتر افزایش مییابد. قرار گرفتن در معرض دود دست دوم رشد ریه کودکان را کند میسازد و ممکن است باعث سرفه، خس خس کردن سینه، و از نفس افتادن آنها شود.
۴. آیا سیگار کشیدن اعتیادآور است؟
بله. نیکوتین دارویی است که بهطور طبیعی در گیاه توتون وجود دارد و مسئول اصلی اعتیاد اشخاص به فرآوردههای توتون، از جمله سیگارت، است. در طول کشیدن سیگار، نیکوتین وارد ریهها میشود و جریان خون به سرعت آن را جذب میکند و نیکوتین ظرف مدت چند ثانیه به مغز میرسد. نیکوتین باعث اعتیاد به سیگار و دیگر فرآوردههای توتون میشود، و این اعتیاد شبیه به اعتیادی است که با مصرف داروهایی مانند هروئین و کوکائین بهوجود میآید.
۵. در سیگارت و سیگار چه مقدار نیکوتین وجود دارد؟
سیگارت، سیگار، و دیگر فرآوردههای توتون، از نظر میزان نیکوتین، مواد سرطانزا، و دیگر مواد سمی، بسیار متفاوت میباشند. در سیگارت (که حاوی کمتر از ۱ گرم توتون است)، نیکوتین موجود ممکن است بین ۱۳.۷ و ۲۳.۲ میلیگرم در هر گرم توتون خشک متغیر باشد. در سیگار برگ (که امکان دارد تا ۲۰ گرم توتون داشته باشد)، میزان نیکوتین ممکن است در دامنه بین ۵.۹ و ۳۳۵.۲ میلیگرم در هر گرم توتون قرار داشته باشد.
در تعیین این که چه مقدار نیکوتین وارد بدن میشود، نحوه استعمال فرآورده توتون مهمتر از میزان توتون موجود در آن است. نیکوتین در ریه و از طریق آستر دهان جذب میشود. با فرو بردن دود به داخل ریه و پک زدن مکرر و عمیق، سطح بالاتری از نیکوتین جذب میشود.
۶. آیا دیگر فرآوردههای توتون، مانند توتون بدون دود یا توتون پیپ، مضر یا اعتیادآور هستند؟
بله. تمام فرمهای توتون مضر و اعتیادآور هستند. هیچیک از فرآوردههای توتون بیخطر نیست.
علاوه بر سیگارت و سیگارهای معمولی، دیگر فرمهای توتون شامل توتون بدون دود (که آن را توتون جویدنی، انفیه، و اسنوس یا Snus هم مینامند)، پیپ، قلیان، بیدی یا Bidi، و کریتک یا Kretek است. گرچه اکثر تحقیقات به عمل آمده بر مضرات کشیدن سیگارت متمرکز بوده است، تمام فرمهای توتون مضر هستند.
تمام فرآوردههای توتون حاوی نیکوتین و مواد سرطانزا میباشند. هم توتون بدون دود و هم توتون دودکننده باعث ایجاد سرطان در انسان میشوند. امکان دارد این فرآوردهها باعث حمله قلبی، مشکلات مربوط به دهان، و بیماریهای دیگر هم بشوند.
- پیپ: کشیدن پیپ باعث سرطان ریه میشود و خطر سرطانهای دهان، گلو، حنجره، و مری را افزایش میدهد.
- قلیان: (اسمهای دیگر آن شامل آرژیله یاArgileh، قلیون یا Ghelyoon، غلغلکننده یا Hubble Bubble، شیشا یا Shisha بوری یاBoory، گزا یا Goza، و نارقیل یا Narghile میباشد): قلیان وسیلهای است که از آن برای دود کردن توتون استفاده میکنند. دود از میان کاسه آبی که تا حدی از آب پر شده است عبور میکند و سپس توسط شخص استنشاق میشود. برخی از مردم فکر میکنند کشیدن قلیان در مقایسه با کشیدن سیگارتهای معمولی کمتر ضرر دارد و کمتر اعتیادآور است، اما تمام فرمهای دود کردن توتون مضر و اعتیادآور است. دود توتون، از جمله دودی که در قلیان تولید میشود، حاوی مواد شیمیایی مضر از قبیل مونوکسید کربن و مواد سرطانزا است.
- بیدی: بیدی (Bidi) سیگارت طعمداری است که با پیچاندن توتون در برگ خشک درخت تندو (Tendu) که بومی هندوستان است تهیه میشود. کشیدن بیدی با حمله قلبی و سرطانهای دهان، گلو، حنجره، مری، و ریه ارتباط دارد.
- کریتک: کریتک (Kretek) سیگارتی است که با مخلوط نمودن توتون و میخک هندی (Cloves) تهیه میشود. کشیدن کریتک با سرطان ریه و دیگر بیماریهای ریه مرتبط است.
۷. آیا فرآورده توتونی وجود دارد که از سیگارت کمخطرتر باشد؟
تمام فرآوردههای توتون مضر و سرطانزا هستند و شدیداً توصیه میشود از این فرآوردهها استفاده نشود. کاربرد توتون هیچ سطح بیخطری ندارد. افرادی که از هر نوع فرآورده توتون استفاده میکنند باید تشویق شوند آن را ترک کنند.
۸. فواید فوری ترک سیگار چیست؟
فواید فوری بهداشتی ترک سیگار قابل ملاحظه بوده و به شرح زیر است:
- آغاز نرمال شدن تعداد ضربان قلب و فشار خون، که در زمان کشیدن سیگار بهطور غیرطبیعی بالا میباشد.
- ظرف مدت چند ساعت، کاهش یافتن سطح مونوکسید خون شروع میشود. (مونوکسید کربن توانایی خون را در حمل اکسیژن کمتر میکند.)
- ظرف مدت چند هفته، افرادی که سیگار را ترک کردهاند از گردش خون بهتر برخوردار میشوند، بلغم (مخاط) کمتری در بدنشان تولید میشود، و به اندازه سابق سرفه نمیکنند و سینه آنها خس خس نمیکند.
- ظرف مدت چند ماه پس از ترک سیگار، میتوان انتظار داشت که عملکرد ریه به میزان قابلملاحظهای بهبود یابد.
- علاوه بر آن، کسانی که سیگار را ترک میکنند از حس بویایی بهتری برخوردار میشوند، و برای آنها طعم غذا بهتر خواهد شد.
۹. فواید دراز مدت ترک سیگار چیست؟
با ترک سیگار، خطر سرطان و دیگر بیماریها، مانند بیماری قلبی و COPD که در اثر کشیدن سیگار ایجاد میشود، کاهش مییابد احتمال مرگ مرتبط با کشیدن سیگار در افرادی که سیگار را ترک میکنند، در هر سنی که باشند، کمتر از کسانی است که به کشیدن سیگار ادامه میدهند.
- ترک سیگار در سن ۳۰ سالگی: در مطالعات به عمل آمده مشخص شده است در کسانی که در سن حدود ۳۰ سالگی سیگار را ترک میکنند احتمال مردن زودرس ناشی از بیماریهای مرتبط با کشیدن سیگار به میزان بیش از ۹۰ درصد کاهش مییابد.
- ترک سیگار در سن ۵۰ سالگی: در افرادی که در سن حدود ۵۰ سالگی سیگار را ترک میکنند، خطر مردن زودرس، در مقایسه با افرادی که به کشیدن سیگار ادامه میدهند، به میزان ۵۰ درصد کاهش مییابد.
- ترک سیگار در سن ۶۰ سالگی: حتی افرادی که در سن حدود ۶۰ سالگی یا پس از آن سیگار را ترک میکنند، بیشتر از کسانی عمر میکنند که به کشیدن سیگار ادامه میدهند.
۱۰. آیا ترک سیگار خطر سرطان را کاهش میدهد؟
بله. ترک سیگار خطر ایجاد سرطان و مرگ ناشی از آن را کاهش میدهد. اما، پس از ترک سیگار، چند سال طول میکشد تا کاهش خطر سرطان آغاز شود. هرچه مدت بیشتری از زمان ترک سیگار سپری شود، مزایای حاصل از آن افزایش مییابد.
خطر مرگ زودرس و احتمال ایجاد سرطان ناشی از کشیدن سیگار به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله به تعداد سالهایی که شخص سیگار کشیده است، به تعداد سیگاری که در روز میکشد، به سنی که کشیدن سیگار را شروع کرده است، و به این که آیا در زمان ترک سیگار بیمار بوده است. در مورد افرادی که به سرطانمبتلا شدهاند، ترک سیگار خطر ایجاد سرطان ثانویه را کاهش میدهد.
۱۱. آیا شخصی که تشخیص داده شده دچار سرطان است باید به خود زحمت بدهد و سیگار را ترک کند؟
بله. دلایل متعددی برای ترک سیگار در کسانی وجود دارد که تشخیص داده شده دچار سرطان هستند. در مورد بیمارانی که تحت عمل جراحی، شیمیدرمانی، یا درمانهای دیگر قرار میگیرند، ترک سیگار به افزایش توانایی التیام یافتن بدن و پاسخ دادن آن به درمان کمک میکند. همچنین، ترک سیگار خطر ذاتالریه و نارسایی تنفسی را کاهش میدهد. علاوه بر آن، امکان دارد ترک سیگار خطر برگشت سرطان یا ایجاد سرطان ثانویه را کمتر کند.