درمان سرطان آندومتر
Endometrial Cancer Treatment
اطلاعات کلی دربارۀ سرطان آندومتر
نکات کلیدی این بخش
|
در سرطان آندومتر سلولهای بدخیم (سرطانی) در بافت آندومتر رحم بهوجود میآیند.
آندومتر لایۀ پوشاننده رحم است که اندام ماهیچهای و توخالی در لگن زنهاست. رحم جایی است که جنین رشد میکند. در بسیاری از زنان غیرباردار، رحم حدود ۸-۷ سانتیمتر است. انتهای پایینی و باریک آن دهانه رحم (cervix) نام دارد که به واژن منتهی میشود.
سرطان آندومتر با سرطان ماهیچه رحم ـ که به آن سارکومای رحم میگویند ـ متفاوت است. برای اطلاعات بیشتر به مقاله دربارۀ درمان سارکومای رحم مراجعه کنید.
استفاده از تاموکسیفن برای سرطان پستان یا مصرف استروژن به تنهایی (بدون پروژسترون) خطر ابتلا به سرطان آندومتر را بالا میبرد.
سرطان آندومتر در بیماران مبتلا به سرطان پستان که با تاموکسیفن درمان میشوند ایجاد شود. بیماری که این دارو را مصرف میکند باید هر سال مورد معاینه لگن قرار بگیرد و هرگونه خونریزی واژن (غیر از خونریزی قاعدگی) را خیلی سریع گزارش دهد. خانمهایی که استروژن تنها مصرف میکنند (هورمونی که بر رشد بعضی ازسرطانها اثر میگذارد) خطر ایجاد سرطان آندومتر در آنها افزایش مییابد. مصرف استروژن در ترکیب با پروژسترون (یک هورمون دیگر) خطر ایجاداین سرطان را در خانمها افزایش نمیدهد.
نشانههای سرطان آندومتر شامل ترشحات نامعمول واژن یا درد لگن است.
این نشانه و نشانههای دیگر را سرطان آندومتر بهوجود میآورد. بیماریهای دیگری نیز موجب نشانههای مشابهی میشود. در صورت پدید آمدن هریک از این مشکلات حتماً با پزشک مشورت کنید:
- خونریزی یا ترشحاتی که به قاعدگی (پریود) ربطی نداشته باشد.
- ادرار کردن سخت یا دردناک
- درد در هنگام آمیزش جنسی
- درد در ناحیه لگن
آزمایشهایی که بافت آندومتر رحم را ارزیابی میکنند برای یافتن و تشخیص سرطان آندومتر بهکار میروند.
چون سرطان آندومتر از داخل رحم شروع میشود، معمولاً در آزمایش پاپ خود را نشان نمیدهد. به این دلیل، باید نمونهای از بافت آندومتر را بردارند و برای پیدا کردن سلولهای سرطانی بررسی میکروسکوپی شوند. بعضی از این روشها که استفاده میکنند:
- بیوپسی Biopsy (نمونهبرداری) از آندومتر: برداشتن بافت از آندومتر (پوشش داخلی رحم) با وارد کردن یک تیوب باریک و انعطافپذیر از طریق دهانه رحم به داخل رحم انجام میشود. تیوب به آرامی مقدار کوچکی از بافت آندومتر را میتراشد و سپس نمونه بافت را بیرون میآورد. آسیب شناس بافت رازیر میکروسکوپ برای یافتن سلولهای سرطانی میبینند.
- دیلاتاسیون و کورتاژ: نوعی جراحی برای برداشتن نمونههای بافت یا پوشش داخلی رحم است. دهانه رحم cervix را باز میکنند و کورت (ابزار قاشقی شکل) را برای برداشتن بافت به داخل رحم میفرستند. نمونههای بافت را برای یافتن نشانههای بیماری بررسی میکروسکوپی میکنند. به این روش D&C هم میگویند.
عوامل معینی بر پیشآگهی (احتمال بهبودی) و گزینههای درمانی اثر میگذارد.
پیشآگهی (احتمال بهبودی) و گزینههای درمانی به این موارد بستگی دارند:
- مرحله سرطان (چه فقط در آندومتر باشد و چه کل رحم را درگیر کرده باشد یا در قسمتهای دیگر بدن گسترش بیابد).
- سلولهای سرطانی در زیر میکروسکوپ چگونه بهنظر میرسند.
- سلولهای سرطانی تحت تأثیر پروژسترون قرار میگیرند یا خیر.
سرطان آندومتر کاملاً قابل درمان است.
مراحل سرطان آندومتر
نکات کلیدی این بخش
|
بعد از اینکه سرطان آندومتر را تشخیص دادند، آزمایشهایی انجام میدهند تا مشخص شود سلولهای سرطانی در رحم یا قسمتهای دیگر بدن گسترش یافتهاند یا خیر.
به روشی که در آن مشخص میشود که آیا سرطان داخل رحم یا قسمتهای دیگر بدن گسترش یافته است مرحلهبندی میگویند. اطلاعات جمعآوری شده هنگام مرحلهبندی، مرحله بیماری را مشخص میکند. برای برنامهریزی درمان مهم است که مرحله بیماری را بدانیم. ازآزمایشها و رویههای معینی برای فرآیند مرحلهبندی استفاده میکنند. از رحمبرداری (عمل جراحی که در آن رحم را برمیدارند.) معمولاً برای کمک به فهم اینکه چقدر سرطان پیشرفت کرده است استفاده میکنند.
سه راه برای گسترش سرطان در بدن وجود دارد.
سه راهی که سرطان در بدن گسترش مییابد عبارتند از:
از راه بافت مجاور. سرطان به بافتهای سالم اطراف هجوم میبرد.
از راه سیستم لنفاوی. سرطان به سیستم لنفاوی هجوم میبرد و از طریق عروق لنفاوی به نقاط دیگر بدن میرسد.
از راه خون. سرطان به سیاهرگها و مویرگها هجوم میبرد و از طریق خون به نقاط دیگر بدن میرسد.
وقتی سلولهای سرطانی از تومور اولیه (منشاء) جدا میشود و از طریق لنف یا خون به قسمتهای دیگر بدن میرسد، احتمال دارد تومور دیگری (ثانویه) تشکیل شود. به این رویه متاستاز میگویند. تومور ثانویه (متاستاتیک) از همان سرطان تومور اولیه است. مثلاً، اگر سرطان پستان در استخوان گسترش یابد، سلولهایسرطانی در استخوان درحقیقت همان سلولهای سرطان پستان هستند، بیماری سرطان متاستاتیک پستان است نه سرطان استخوان.
از این مراحل برای سرطان آندومتر استفاده میکنند:
مرحله I
در مرحله I، سرطان فقط در رحم یافت میشود. مرحله I به مراحل IA، IB و IC بر این اساس که سرطان چقدر گسترش یافته تقسیم میشود:
- مرحله IA : سرطان فقط در آندومتر است.
- مرحله IB: سرطان به نیمه داخلی میومتر (لایه عضلانی رحم) گسترش یافته است.
- مرحله IC: سرطان به نیمه خارجی میومتر گسترش یافته است.
مرحله II
- در مرحله II، سرطان از رحم به گردن رحم گسترش یافته، ولی هنوز به خارج از رحم سرایت نکرده است. مرحله II به دو مرحله IIA و IIB بر این اساس که سرطان تا کجا گسترش یافته است تقسیم میشود.
- مرحله IIA: سرطان به غددی که در محل اتصال گردن رحم به رحم وجود دارند گسترش یافته است.
- مرحله IIB: سرطان به بافت همبندی گردن رحم گسترش یافته است.
مرحله III
در مرحله III، سرطان ورای رحم و گردن رحم گسترش یافته ولی هنوز به آنسوی لگن گسترش نیافته است. مرحله III خود به سه مرحله IIIB، IIIA و IIIC، بر این اساس که سرطان تا کجای لگن گسترش یافته است تقسیم میشود.
مرحله IIIA: سرطان به یک یا چند محل گسترش یافته است:
- به خارجیترین لایه رحم، یا
- به نزدیکترین بافت خارج از رحم، یا
- به پرده صفاق گسترش یافته است.
مرحله IIIB: سرطان به آنسوی رحم و گردن رحم، به سمت واژن گسترش یافته است
مرحله IIIC: سرطان به غدد لنفاوی نزدیک رحم گسترش یافته است
مرحله IV
در مرحله IV، سرطان در ورای لگن گسترش مییابد. مرحله IV به دو مرحله IVA و IVB بر این اساس که سرطان تا کجا گسترش یافته است تقسیم میشود.
- مرحله IVA: سرطان به مثانه و یا به جدار روده گسترش یافته است.
- مرحله IVB: سرطان به بخشهای دیگر بدن در آنسوی لگن ـ که شامل غدد لنفاوی داخل شکم و یا کشاله ران است ـ گسترش یافته است.
سرطان آندومتر عودکننده
سرطان آندومتر عودکننده نوعی سرطان است که بعد از درمان دوباره عود کرده (برگشته) است. سرطان معمولاً در لگن، در غدد لنفاوی داخل شکم یا در قسمتهای دیگر بدن عود میکند.
مروری بر گزینههای درمانی
نکات کلیدی این بخش
انواع جدیدی از درمان در پژوهشهای بالینی تجربه میشوند.
بیماران به شرکت در پژوهشهای بالینی فکر میکنند. بیماران در پژوهشهای بالینی قبل، در حین یا بعد از شروع درمان سرطان شرکت میکنند. گاهی آزمایشهایی برای پیگیری لازم است. |
انواع متفاوتی از درمان برای بیماران مبتلا به سرطان آندومتر وجود دارد.
انواع متفاوتی از درمان برای بیمارانی که سرطان آندومتر دارند وجود دارد. بعضی از درمانها متعارف هستند (درمانهایی که هماکنون استفاده میشوند)، و بعضی از آنها در پژوهشهای بالینی آزمایش میشوند. پژوهشهای بالینی درمانی مطالعهای تحقیقاتی است که بهمنظوربهبود درمانهای کنونی یا بهدست آوردن اطلاعاتی دربارۀ درمانهای جدید برای بیماران مبتلا به سرطان است. وقتی پژوهشهای بالینی نشان میدهند که درمان جدید از درمان متعارف بهتر است، درمان جدید جای درمان رایج را میگیرد. بیماران به فکر میافتند تا در پژوهشهای بالینی شرکت کنند. بعضی از پژوهشهای بالینی فقط برای بیمارانی که هنوز درمان را شروع نکردهاند مجاز است.
در حال حاضر از سه نوع درمان متعارف استفاده میکنند:
جراحی
جراحی (برداشتن سرطان در عمل جراحی) رایجترین درمان برای سرطان آندومتر است. از این شیوههای جراحی استفاده میکنند:
- رحمبرداری (هیسترکتومی) کامل: با عمل جراحی رحم و گردن رحم را برمیدارند. اگر رحم و گردن رحم را از واژن بیرون آورند، به آن عمل رحمبرداری (هیسترکتومی) واژنی میگویند. اگر رحم و گردن رحم را از طریق یک شکاف بزرگ (بریدگی) در شکم بیرون آورند به آن رحمبرداری شکمی میگویند و اگر از طریق یک شکاف کوچک بهوسیله لاپاروسکوپ بردارند به آن رحمبرداری لاپاروسکوپیک Laparascopic میگویند.
- سالپینگو اووفورکتومی دو طرفه Salpingooforectomy : عمل جراحی که هردو لوله فالوپ و تخمدان را برمیدارند.
- رحم برداری هیسترکتومی رادیکال: جراحی برای برداشتن رحم، گردن رحم و قسمتی از واژن است. تخمدانها، ﻟﻮﻟههای ﻓﺎﻟﻮپ یا غدد لنفاوی مجاور را هم برمیدارند.
- حتی اگر پزشک همه سرطان قابل مشاهده را در طول جراحی بردارد، بعضی از بیماران بعد از جراحی پرتودرمانی یا هورمون درمانی هم میشوند تا سلولهای سرطانی که باقی مانده است از بین بروند. به درمانی که بعد از جراحی برای بالا بردن احتمال موفقیت درمان استفاده میشود درمان کمکی میگویند.
پرتودرمانی
پرتودرمانی نوعی درمان سرطان است که از اشعه ایکس پرانرژی یا سایر پرتوها برای نابودی سلولهای سرطانی یا متوقف کردن رشد آنها استفاده میکند. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد. پرتودرمانی خارجی از دستگاهی در خارج از بدن برای تاباندن اشعه به سرطان استفاده میکنند. در پرتودرمانی داخلی از ماده رادیواکتیو که در سوزنها، دانهها، سیمها یا کاتترها بستهبندی شدهاند استفاده میکنند که مستقیماً داخل یا نزدیک سرطان کار میگذارند. روش پرتودرمانی به نوع و مرحلهسرطانی که تحت درمان است بستگی دارد.
هورموندرمانی
هورموندرمانی نوعی درمان سرطان است که هورمونها را برمیدارد یا امکان فعالیت را از آنها میگیرد و از رشد سلولهای سرطانی جلوگیری میکند. هورمونها موادی هستند که غدد در بدن میسازند و در خون وجود دارند. بعضی از هورمونها موجب رشد سرطانهای معینی میشوند. اگر آزمایشها نشان دهند که در سلولهای سرطانی محلهایی وجود دارد که هورمونها میتواند به آنها متصل شوند (گیرندهها)، از داروها، جراحی یا پرتودرمانی برای کاهش تولید هورمون یا توقف عملکرد آنها استفاده میکنند.
روشهای جدید درمانی در پژوهشهای بالینی ارزیابی میشوند.
در این قسمت خلاصهای از درمانها که در پژوهشهای بالینی ارزیابی شده اند آمده است. البته این خلاصه همه درمانهای جدید مطالعه شده را در بر نمیگیرد. اطلاعات در مورد پژوهشهای بالینی در پایگاه علمی، پزشکی و آموزشی مؤسسه تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان موجود است.
شیمیدرمانی
شیمیدرمانی نوعی درمان سرطان است که از داروها برای توقف رشد سلولهای سرطانی استفاده میکند، چه از طریق نابودی سلولها یا با متوقف کردن تقسیم آنها. وقتی شیمیدرمانی از طریق خوراکی یا تزریق داخل سیاهرگ یا ماهیچه انجام میشود، داروها وارد جریان خون میشوند و به سلولهای سرطانی در تمام بدن میرسند (شیمیدرمانی سیستمیک). وقتی داروهای شیمیدرمانی را مستقیماً در ستون فقرات، یک عضو یا حفرهای از بدن مثل شکم تزریق میکنند، داروها مستقیماً بر سلولهای سرطانی آن مناطق اثر میکنند (شیمی درمانی منطقهای).
روش شیمیدرمانی به نوع و مرحله سرطانی مورد درمان بستگی دارد.
بیماران به فکر شرکت در پژوهشهای بالینی میافتند.
برای بعضی از بیماران، شرکت در پژوهشهای بالینی بهترین انتخاب درمانی است. پژوهشهای بالینی بخشی از رویه تحقیقاتی سرطان است. پژوهشهای بالینی برای فهم ایمنی و مؤثر یا بهتر بودن درمانهای جدید از درمانهای متعارف انجام میشوند.
امروزه بسیاری از درمانهای رایج سرطان براساس پژوهشهای بالینی پیشین است. بیمارانی که در پژوهش های بالینی شرکت میکنند یا درمانهای متعارف میشوند یا از جمله افرادی هستند که برای اولین بار درمان جدیدی را تجربه میکنند.
بیمارانی که در پژوهشهای بالینی شرکت میکنند همچنین به پیشرفت روش درمانی سرطان در آینده کمک میکنند، آنها اغلب به پرسشهای مهمی پاسخ میدهند و به پیشرفت تحقیق کمک میکنند.
بیماران میتوانند در پژوهشهای بالینی قبل، در حین یا بعد از شروع درمان سرطان شرکت کنند.
بعضی از پژوهشهای بالینی فقط شامل بیمارانی است که هیچ درمانی دریافت نکردهاند. آزمایشهای دیگر درمان بیمارانی را بررسی میکنند که سرطانشان معالجه نشده است. همچنین پژوهشهای بالینی وجود دارند که روشهای جدیدی را برای جلوگیری از عود سرطان (بازگشت) و یا کاهش عوارض جانبی ناشی از درمانسرطان بررسی میکنند.
پژوهشهای بالینی در نقاط دنیا انجام میشوند. قسمت گزینههای درمانی لینکهای پژوهشهای بالینی درمانی کنونی را دنبال میکند.این مطالب از دادههای پژوهشهای بالینی انستیتوی ملی سرطان گرفته شده است.
گاهی آزمایشهایی برای پیگیری لازم است.
بعضی از آزمایشها را برای تشخیص یا پیدا کردن مرحله سرطانی تکرار میکنند؛ بعضی را هم به این منظور که درمان چقدر خوب پیش میرود. تصمیمگیری در مورد اینکه آیا باید درمان را متوقف کرد، ادامه و یا تغییر داد براساس نتایج این آزمایشها انجام میدهند که گاهی به آن مرحلهبندی مجدد میگویند.
پس از اینکه درمان پایان یافت بعضی از آزمایشها را چند وقت به چند وقت انجام میدهند. نتایج این آزمایشها بیانگر تغییر شرایط شما یا عود سرطان است. به این آزمایشها گاهی آزمایشهای پیگیری یا چکاپ میگویند.
گزینههای درمانی برحسب مرحله
- مرحله I سرطان آندومتر
- مرحله II سرطان آندومتر
- مرحله IIA
- مرحله IIB
- مرحله III سرطان آندومتر
- مرحله IV سرطان آندومتر
مرحله I سرطان آندومتر
درمان مرحله I سرطان آندومتر شامل این موارد است:
- جراحی (رحمبرداری (هیسترکتومی) کامل شکمی و سالپینگو اووفورکتومی دو طرفه). همچنین غدد لنفاوی موجود در لگن و شکم را برای بررسی میکروسکوپی جهت یافتن سلولهای سرطانی برمیدارند.
- جراحی (رحمبرداری کامل شکمی و سالپینگو اووفورکتومی دو طرفه، با یا بدون برداشتن غدد لنفاوی در لگن و شکم) و بهدنبال آن انجام پرتودرمانی داخلی یا پرتودرمانی خارجی به لگن. پس از جراحی، یک سیلندری پلاستیکی که شامل منبع پرتو است داخل واژن میگذارند تا باقیمانده سلولهای سرطانی را از بین ببرد.
- پرتودرمانی تنها برای بیمارانی که نمیتوانند جراحی کنند.
- پژوهشهای بالینی پرتودرمانی و یا شیمیدرمانی.
مرحله II سرطان آندومتر
درمان مرحله II سرطان آندومتر معمولاً ترکیبی از درمانهاست، شامل پرتودرمانی داخلی، خارجی و جراحی.
مرحله IIA
درمان مرحله IIA سرطان آندومتر شامل این موارد است:
- جراحی- رحمبرداری (هیسترکتومی) کامل شکمی و سالپینگو اووفورکتومی دو طرفه. همچنین غدد لنفاوی موجود در لگن و شکم را برای بررسی میکروسکوپی جهت یافتن سلولهای سرطانی برمیدارند.
- جراحی – رحمبرداری (هیسترکتومی) کامل شکمی و سالپینگو اووفورکتومی دوطرفه، با یا بدون برداشتن غدد لنفاوی در لگن و شکم و بهدنبال آن انجام پرتودرمانی داخلی یا پرتودرمانی خارجی به لگن. پس از جراحی، سیلندری پلاستیکی که شامل منبع پرتو است داخل واژن میگذارند تا باقیمانده سلولهای سرطانی را از بین ببرد.
- پرتودرمانی تنها برای بیمارانی که نمیتوانند جراحی کنند.
- پژوهشهای بالینی از پرتودرمانی و یا شیمیدرمانی.
مرحله IIB
درمان مرحله IIB سرطان آندومتر شامل این موارد است:
- جراحی- رحمبرداری کامل شکمی و سالپینگو اووفورکتومی دوطرفه. همچنین غدد لنفاوی موجود در لگن و شکم را برای بررسی میکروسکوپی جهت یافتن سلولهای سرطانی برمیدارند.
- پرتودرمانی داخلی و خارجی، به همراه جراحی- هیسترکتومی کامل شکمی و سالپینگو اووفورکتومی دوطرفه. همچنین غدد لنفاوی موجود در لگن و شکم را برای بررسی میکروسکوپی جهت یافتن سلولهای سرطانی برمیدارند).
- جراحی – هیسترکتومی رادیکال با یا بدون برداشتن غدد لنفاوی برای بررسی میکروسکوپی جهت یافتن سلولهای سرطانی.
مرحله III سرطان آندومتر
درمان مرحله III سرطان آندومتر شامل این موارد است:
- جراحی-رحمبرداری (هیسترکتومی) رادیکال با یا بدون برداشتن غدد لنفاوی برای بررسی میکروسکوپی جهت یافتن سلولهای سرطانی) به همراه پرتودرمانی داخلی و خارجی.
- پرتودرمانی تنها برای بیمارانی که نمیتوانند جراحی کنند.
- هورموندرمانی تنها برای بیمارانی که توانایی جراحی یا پرتودرمانی ندارند.
- پژوهشهای بالینی شیمیدرمانی.
- پژوهشهای بالینی درمانهای جدید.
مرحله IV سرطان آندومتر
درمان مرحله IV سرطان آندومتر شامل این موارد است:
- پرتودرمانی داخلی و خارجی
- هورموندرمانی
- پژوهشهای بالینی شیمیدرمانی
گزینههای درمانی برای سرطان راجعه آندومتر
درمان سرطان راجعه آندومتر شامل این موارد است:
- پرتودرمانی بهعنوان درمان تسکینی برای کاهش نشانههای بیماری و بهبود کیفیت زندگی.
- هورموندرمانی
- پژوهشهای بالینی شیمیدرمانی
برای یادگیری بیشتر درمورد سرطان آندومتر
برای اطلاعات بیشتر از پایگاه علمی، پزشکی و آموزشی مؤسسه تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان درمورد سرطان آندومتر، این قسمتها را ببینید:
- صفحه اصلی سرطان آندومتر
- چه چیزهایی را باید در مورد سرطان رحم بدانید؟
- پیشگیری از سرطان آندومتر
- غربالگری سرطان آندومتر
- تاموکسیفن: پرسش و پاسخ
برای اطلاعات کلی در مورد سرطان و سایر منابع از پایگاه علمی، پزشکی و آموزشی مؤسسه تحقیقات، آموزش و پیشگیری سرطان، این موارد را ببینید:
- آنچه باید درمورد سرطان بدانید – مرور
- مجموعه دانستنیهای سرطان: سرطان
- غربالگری: پرسش و پاسخ
- شما و شیمیدرمانی: حمایت از افراد مبتلا به سرطان
- شما و پرتودرمانی: حمایت از افراد مبتلا به سرطان
- کنار آمدن با سرطان
- پشتیبانی و منابع
- کتابخانه سرطان
- اطلاعاتی برای نجاتیافتگان، مراقبین، طرفداران