شیمیدرمانی
شیمیدرمانی استفاده از داروها برای از بین بردن سلولهای سرطان است. داروها بهصورت تزریقی یا خوراکی مصرف میشوند. این داروها وارد جریان خون شده و به تمامی سلولهای بدن میرسد. از شیمیدرمانی همراه با جراحی و دیگر روشهای درمانی برای دستیابی به بهبود کامل، پسرفت بیماری یا در موارد بیماری پیشرفته برای تخفیف علائم استفاده میشود. روش دیگر استفاده از این داروها این است که آن را مستقیماً به محل درگیر بدن تزریق کنیم. این شیوه، شیمیدرمانی موضعی گفته میشود و تنها برای انواع خاصی از سرطان انجامپذیر است. این روش اجازه میدهد تا مقادیر بیشتری دارو به محل سرطان برسد. عوارض جانبی ناشی از شیمیدرمانی به نوع داروی مصرفی، دوز دارو و مدت زمان مصرف دارد بستگی دارد. عوارض شامل ریزش موی موقتی، خستگی، تهوع، استفراغ است. از داروها و روشهای درمانی دیگر در کاهش این عوارض میتوان استفاده کرد. مهم است بدانیم که در بسیاری از بیماران عوارض جانبی ایجاد نشده یا اندک است. پیشبینی امکان بروز عوارض ممکن نیست. با اینحال شاید عوارض جانبی در شما اندک باشد.
بیمار چه کار میتواند بکند؟
- دریابید که داروی شیمیدرمانی شما کدام است؟ چگونه مصرف میشود؟ و چه مدت و با چه فواصلی باید استفاده شود؟
- از پزشک یا پرستار درباره عوارض جانبی دارو و روشهای جلوگیری یا درمان آن سؤال کنید.
- در مورد کارهایی که حین شیمیدرمانی بر توانایی بچهدار شدن با پزشک صحبت کنید.
- حین شیمیدرمانی باردار نشوید. از پزشک خود سؤال کنید که چه مدت پس از شیمیدرمانی میتوانید اقدام به بارداری بکنید.
- از پزشک یا پرستار بپرسید که در ساعات خارج از وقت اداری چگونه با آنها تماس بگیرید.
- درباره نیاز به استفاده از ویتامینها و مکملها حین شیمیدرمانی بپرسید.
- قبل از شروع شیمیدرمانی از داروهای تجویز شده و نحوه مصرف آن مطلع شوید.
- در زمانبندی مشخص برای ویزیت مراجعه کنید.
- عوارض جانبی احتمالی را به پزشک گزارش کنید.
- در صورت وجود تهوع واستفراغ به بخش مربوطه در این مقاله مراجعه کرده و با پزشک صحبت کنید.
- در صورت وجود خستگی، یبوست یا اسهال، بخش مربوطه را ببینید.
- در صورتیکه هموگلوبین، پلاکت یا گلبولهای سفید خون شما پایین است به بخش شمارش سلولهای خونی مراجعه کنید.
- در صورت ریزش موی سر میتوانید از کلاه یا موی مصنوعی استفاده کنید. در هوای سرد سر و گوشهای خود را بپوشانید.
- به اندازهای که میتوانید غذا بخورید. (در صورت بیاشتهایی بخش مربوطه را ببینید).
- در صورت وجود تب به بخش مربوط به آن را ببینید.
مراقبین چکار میتوانند بکنند؟
- در جلسات ویزیت و خصوصاً جلسات شیمیدرمانی بیمار را همراهی کنید.
- درباره شیوه تماس با پزشک حتی در ساعات غیرکاری سؤال کنید.
- اگر بیمار نمیتواند در جلسات شیمی درمانی شرکت کند، در اولین فرصت با پزشک یا پرستار صحبت کنید.
- مطمئن شوید که خصوصاً در ۲ روز نخست پس از جلسات شیمیدرمانی، شخصی از بیمار نگهداری میکند.
- مراقب بروز عوارض جانبی و علائم آن باشید.
در موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:
- هر نوع عارضه جانبی که بیش از یک روز طول بکشد.
- تب بالای ۳۸ درجه از طریق دهان.
- بروز خونریزی.
- ایجاد درد یا قرمزی در محل کاتترهای وریدی حین شیمیدرمانی.
- عدم توانایی بلع داروهای شیمیدرمانی.