درمان بازدارنده‌های رگزایی

درمان بازدارنده‌های رگزایی

Angiogenesis Inhibitors Therapy

۱ . رگزایی چیست؟

به تشکیل رگ‌های خونی جدید رگزایی می‌گویند. رگزایی فرایندی است که تحت کنترل انواع خاصی از مواد شیمیایی تولیدی بدن است. بعضی از این مواد شیمیایی سلول‌ها را تحریک می‌کنند تا رگ‌های خونی آسیب دیده را ترمیم کنند یا رگ‌های جدیدی را به‌وجود آورند. مواد شیمیایی دیگر که به آنها بازدارنده‌های رگزایی می‌گویند این فرایند را متوقف می‌کنند.

۲ . اهمیت رگزایی در حوزۀ سرطان چیست؟

رگزایی نقش مهمی در گسترش و رشد سرطان دارد. رگ‌های خونی جدید سلول‌های سرطان را با اکسیژن و مواد غذایی تغذیه می‌کنند و امکان رشد سلول‌هایسرطان، تهاجم به بافت مجاور، گسترش به قسمت‌های دیگر بدن و تشکیل کلونی‌های جدیدی از سلول‌های سرطان را فراهم می‌آورند.

۳ . چگونه می‌توان رگزایی را در تومور متوقف کرد؟

از آنجا که تومور‌ها بدون تشکیل رگ‌های جدید خونی امکان گسترش و رشد ندارند، دانشمندان تلاش می‌کنند روشی را برای متوقف کردن رگزایی پیدا کنند. آنها بازدارنده‌های رگزایی طبیعی و مصنوعی را که به آنها مواد ضدرگزایی نیز می‌گویند مطالعه می‌کنند و امید دارند که این مواد شیمیایی بتوانند با متوقف کردن تشکیل رگ‌های خونی جدید از رشد سرطان جلوگیری کنند یا سرعت رشد آن را کاهش دهند.

۴ .آیا در حال حاضر از هیچ یک از انواع بازدارنده‌های رگزایی برای درمان سرطان در انسان‌ها استفاده می‌شود؟

بله .سازمان غذا و دارو (FDA) بواسیزامب( Bevacizumab) ، اواستین (Avastin® ) را برای استفاده همراه با داروهای دیگر جهت درمان سرطان روده بزرگ و راست‌روده  منتشر شده به سایر قسمت‌های بدن، بعضی از سرطان‌های ریه غیرسلول کوچک( Non-Small Cell Lung) و بعضی از سرطان‌های پستان که به قسمت‌های دیگر بدن سرایت کرده‌اند، تأیید کرده است.

بواسیزامب اولین بازدارندۀ رگزایی بود که تأثیر آن در به تأخیر انداختن رشد تومور و مهم‌تر از آن، طولانی کردن عمر بیمار تأیید شد.

علاوه بر این، سازمان غذا و دارو چندین داروی دیگر را که عملکرد ضدرگزایی دارند تأیید کرده است که به عنوان روش‌هایی درمانی سرطان برای معالجۀ مالتیپل میلوما (Multiple Myeloma)، منتل سل لنفوما (Mantle Cell Lymphoma)، تومور‌های استرومال دستگاه گوارش GIST
( Gastrointestinal stromal tumors ) و سرطان کلیه استفاده می‌شوند. همچنین پژوهشگران در حال بررسی استفاده از این دارو‌ها برای درمان سرطان‌های دیگر هستند (پرسش ۸ را مشاهده کنید).

۵ . مزیت‌های استفاده از بازدارنده‌های رگزایی چیست؟

بازدارنده‌های رگزایی معمولاً عوارض جانبی ناچیزی دارند و برای بیش‌تر سلول‌های سالم سمی نیستند. به نظر نمی‌‌‌‌‌‌رسد تومورها، حتی در صورت استفاده طولانی مدت از بازدارنده‌های رگزایی، مقاومتی از خود نشان دهند. این حالت بر خلاف مقاومتی است که در هنگام استفاده از داروهای شیمی‌درمانی مشاهده می‌شود.

به نظر می‌‌‌‌‌‌رسد در صورت استفاده از بازدارنده‌های رگزایی همراه با بعضی از دارو‌های شیمی‌درمانی و پرتو‌درمانی، این بازدارنده‌ها اثر این دارو‌ها را بیش‌تر می‌کنند.

۶ . محدودیت‌های بازدارنده‌های رگزایی چیست؟

بازدارنده‌های رگزایی شاید لزوماً تومورها را از بین نبرند ولی در عوض تومور‌ها را در شرایط ثابت نگه می‌دارند. بنابراین، شاید بد نیست این نوع درمان را برای مدتی طولانی انجام داد. به دلیل اهمیت رگزایی در معالجۀ زخم و تولید مثل، درمان طولانی مدت با عوامل ضدرگزایی منجر به بروز مشکلاتی در خونریزی، انعقاد خون ، عملکرد قلب، سیستم دفاعی و سیستم تولید مثل می‌شود .

۷ . آیا درمان با بازدارنده‌های رگزایی عوارض جانبی در پی خواهد داشت؟

استفاده از این بازدارنده‌ها گاه باعث تضعیف سیستم دفاعی بیمار می‌شود که این امر منجر به افزایش استعداد بیمار نسبت به عفونت و معالجۀ ضعیف زخم‌ها می‌شود؛ حتی گاهی اوقات زخم‌ها معالجه نخواهند شد.

گاه در بیماران مشکلاتی در زمینۀ باروری به‌وجود می‌آید و علاوه براین در صورتی‌که بیمار در هنگام مصرف دارو‌های ضدرگزایی باردار شود احتمال دارد به جنین آسیب برسد. همچنین احتمال بدتر شدن مشکلات قلبی و فشار خون بالا وجود دارد و شاید خونریزی و تشکیل لخته‌های خون افزایش پیدا کند.

به دلیل اینکه درمان با بازدارنده‌های رگزایی هنوز در دست بررسی است، همه عوارض احتمالی آن ناشناخته‌اند.

۸ . درمان با بازدارندۀ رگزایی چه آینده‌ای را پیش رو دارد؟

بازدرنده‌های رگزایی دیگر در حال حاضر در پژوهش‌های بالینی (مطالعات تحقیقاتی) آزمایش می‌شوند ولی هنوز مؤثر بودن آنها در مقابله با سرطان در انسان‌ها اثبات نشده است.